İç pazarda yabancı markalar yerlilerden 17 puan pay kaptı

HİLAL SARI 

İSTANBUL - İç pazarda yabancı markalar ilerliyor. Yerliler pay kaybediyor. Avrupa Franchise Federasyonu istatistiklerine göre, Türkiye, ‘zincir sayısı’ bakımından 2010 yılından bu yana ‘Avrupa liderliği’ konumunu koruyor. Ancak iç pazarda yabancı markaların yükselişi bakımından da Avrupa lideri. Başka bir ifade ile 2010’dan bu yana yabancı markalar iç pazarda hızla ilerlerken yerli markalar pay kaybediyor. Avrupa Franchise Federasyonu’na göre 2010 yılında franchise veren yerli markaların pazar payı yüzde 74’tü. 2011 yılında yüzde 81 ile zirveye ulaştı. Ancak sonraki yıllar trend değişti. 2013 ve 2014’te yüzde 64’e geriledi. Başka bir ifade ile yerli markalar pazar payında 17 puanlık kayıp yaşarken yabancıların payı yüzde 19 seviyelerinden yüzde 36’ya çıktı. 

20 Avrupa ülkesi franchise marka verilerinin değerlendiren federasyonun yaptığı sıralamaya göre, Türkiye, bu 20 ülke içinde ‘yabancıların en çok pazar payı aldığı ülke’ unvanını Hırvatistan ile paylaştı. Türkiye ve Hırvatistan dışında yabancılar sadece Macaristan ve Slovenya’da pazar payı kazandılar. Kalan 16 ülkede ise payları ya geriledi ya da aynı kaldı. Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Finlandiya gibi bazı ülkelerde ise yerliler pay kazandı.

Marka sayısında Türkiye birinci 

Türkiye’de franchise veren şirket sayısı 471. Ancak bu şirketlerden bazılarının birden fazla markası franchise veriyor. Türkiye, Avrupa Franchise Federasyonu değerlendirmelerine alındığı 2010 yılından bu yana franchise veren marka sayısı bakımından birinci sırada. 2010 yılında bin 669 marka franchise veriyorken, 2014 itibariyle bu sayı bin 840’a çıkmış. Türkiye’yi bin 796 marka ile Fransa, bin 199 marka ile İspanya izliyor. 

Avrupalı zincirler daha yaygın 

Franchise markalarının satış noktası sayısı bakımından da Türkiye, 20 ülke içinde 6’ncı sırada bulunuyor. Bu konuda liderlik Fransa’da. Fransa’da franchiseların satış noktası sayısı 69 bin 735. İkinci sırada Almanya var. Bu ülkeyi İtalya, Polonya, İspanya izliyor. Türkiye 55 bin ile 6’ncı sırada. Bu veri Türkiye’de franchise veren marka sayısının çok olduğunu, ancak ulaştıkları satış noktası sayısı bakımından birçok Avrupa ülkesine kıyasla geride kaldığını gösteriyor. 

Yüzlerce marka sırada 

Türkiye’den dışarıya açılan marka sayısı 100’ü geçiyor. Daha yüzlerce marka da açılma planı yapıyor. Yaklaşık 60 sektör franchise sistemi ile çalışıyor. Franchise verenlerin zincirler içindeki oranı yüzde 80 seviyelerinde. Diğerleri kendi şubelerini açıyorlar. Franchise işletmeler en çok, sırasıyla giyim, ürün, gıda ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşıyor. Market, yetişkin giyim ve aksesuar zincirlerinin sayısı 200’den fazla. Kafe, fast food ve restoran zincirlerinin sayıları 100’ü aştı.