Doğuş'tan tarıma hem fakülte hem yatırım

İbrahim EKİNCİ

İSTANBUL - Geçtiğimiz günlerde, Doğuş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Şahenk, grubun yeni yatırım hedefleri ile ilgili bir soruya, "Hayvancılık ve tarım konusunda projelerimiz var" diyerek cevap vermişti. Peki nasıl bir yatırımdan söz ediliyordu acaba?

Hayvancılıkta çok önemli destekler var. Büyük çiftliklerin sayısı artıyor. Besi işletmeleri kuruluyor... Ancak Doğuş'un projesi çok başka. Projenin hem hayvancılık hem tarım tarafı var. Dahası bir de eğitim tarafı var.

YÖK izin verdi, yıllardan sonra Türkiye'de bir ziraat fakültesi değil ama Ayhan Şahenk'in memleketi Niğde'de, Niğde Üniversitesi'ne bağlı bir "Yüksek Tarım Teknolojileri Fakültesi" kurulacak. Bilindiği gibi Türkiye'de 20 bine yakın ziraat fakültesi mezunu ziraat mühendisi var. Bunların çok önemli bir kısmı kendi alanlarında iş bulamadıkları için YÖK, ziraat fakültesi açılmasına izin vermiyordu. Ancak Doğuş'un kurmak istediği fakülteye izin verdi. Vermesinin nedeni de "Yüksek Tarım Teknolojileri" esprisinde yatıyor.

Doğuş Grubu'nun yiyecek-içecek sektöründeki işlerinin başında bulunan Levent Veziroğlu'nun verdiği bilgiye göre fakülte bir yatırım değil, bir sosyal sorumluluk projesi... Doğuş bu fakülteyi bina olarak inşa etmekle kalmayıp,  teknoloji açısından da donatacak ve Niğde Üniversitesi'ne bağışlamış olacak. Fakülte bir yatırım değil ama tarım ve hayvancılık projeleri bu fakültenin varlığıyla bağlantılı... Bu fakülte bilinen, geleneksel tarım teknolojilerinin ötesinde sulama, tohum ve ekipmanda hem son teknolojiyi içerecek hem de "tarım yönetimi" eğitimi verecek. Bu fakülte bir bakıma tarımın MBA'sı gibi olacak. Mezunları üretim yönetimin biliminin yanı sıra yönetim ve finansman tarafında da eğitimli olacaklar.

İkinci aşama yatırım

Tarım ve hayvancılık yatırımı buna paralel olarak başlayacak. Hayvancılık tarafında ilk hedef, Doğuş Grubu'nun sayısını giderek artırdığı yeme içme yatırımları için kaliteli et temin etmek... Fakat bu sınırlı bir iş. Geliştirilip bir et markası çıkabilir mi buradan?

Veziroğlu, "Evet, olabilir, dedi. Yeni bir et markası, perakende ürünler görebiliriz ama bu şu anın gündemi değil." Bilindiği gibi Doğuş Grubu, Etiler'deki Nusr-ET Restoranları'nın yüzde 50'sini 6.8 milyon dolara almıştı. Lacivert, Hayal Kahvesi ve Galata'daki Kiva restoranları... Yeni alım ve yatırımlarla ünite sayısını 60'a çıkarmayı, yurtdışına da yatırım yapmayı hedeflediği belirtiliyor. Hatta bu alanda da bir eğitim kurumu oluşturulacak. Grubun patronu Ferit Şahenk, "Akademi de açacağız" demişti.

Uluslararası danışmanlar çalışıyor

Tarım tarafına gelince... Orada çok dikkat çekici ve ilginç bir proje var. İlk adımı yine Niğde'de... Yüksek Tarım Teknoloji Fakültesi için uygulama alanı işlevi de görecek bazı tarım yatırımları öncelikle Niğde'de başlayacak. Veziroğlu, bunun için uluslararası danışmanlarla çalıştıklarını söyledi. Cevabı aranan soru, konseptin içinde...

Doğuş, tarım yatırımlarını, belli coğrafyalara has ürünlere yapacak. Dolayısıyla örneğin Niğde'nin toprağı, havasıyla uyuşan, katma değeri yüksek, pazarı olan ürünler belirlenecek. Ancak proje Niğde ile sınırlı değil. Belirttiğimiz gibi Niğde'den başlamasının nedeni fakülteye bir uygulama zemini sağlamak. Sonra birçok başka ile yayılabilecek.

Veziroğlu, "Örnek Malatya Kayısısı gibi. Türkiye'nin sahip olduğu tarımsal ürünlerin geliştirilmesini istiyoruz. Markalaşabilecek, ticarete konu olabilecek, özel ve yerel lezzeti korunmuş ürünler... Birçok alternatif üzerinde çalışılıyor. Ürünler henüz belli değil. Yatırımın önümüzdeki yıl başlaması muhtemel" dedi.

Veziroğlu, bu alandaki yatırımları ile ilgili henüz tam netleşmediği için bilgi vermedi ancak, ben mantığı yürüterek söylüyorum, o zaman 'belirli coğrafyalara has' ürünler derken Antep fıstığı, belki İspir fasulyesi, Akşehir kirazı, Arapgir köhnü üzümü, Ayvalık zeytinyağı, Çay vişnesi, Diyarbakır karpuzu, Giresun tombul fındığı gibi...

Doğuş Grubu'nu, önümüzdeki dönemde ulusal patent ofislerine 'coğrafi işaret' kaydı yapılan ürünlere yatırım yaparken görebiliriz.