Un üreticileri ihracat pazarında kayıp yaşıyor

Mehmet Hanifi GÜLEL

Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında buğ­day ithalatının yasak ol­ması, un ihracatında pazar kay­bına neden oluyor.

DİR kapsa­mında buğday ithalatının 15 Haziran-15 Ekim 2024 tarihleri arasında yasaklandığına dikkat çeken Türkiye Un Sanayicile­ri Federasyonu (TUSAF) Yöne­tim Kurulu Başkanı Haluk Tez­can, “İthalat yapamadığımız için fiyat rekabeti de yapamıyoruz.

Bu sebeple de ihracatımız durma noktasına geldi. Geçen yıla göre Haziran ve Temmuz aylarında ihracat rakamlarımız yüzde 35 oranında azaldı. İhracat pazar­larımızda kayıp yaşıyoruz” dedi.

"Pazarları Rusya kapıyor"

Kaybettikleri pazarlarda Rus­ya ve Mısır’ın ihracatının arttı­ğına dikkat çeken Tezcan, “Ay­rıca Rusya, buğdayda uygula­dığı gümrük vergisini un için uygulamayarak önemli bir rekabet avantajı elde edi­yor. Rusya’nın ihracat ra­kamlarında önemli bir artış yaşandığını da gözlemliyo­ruz. Dünyada un ihracatının önemli kısmı Türkiye tara­fından yapılıyor. Yıllık yak­laşık 4 milyon ton un ihracatı gerçekleştiriyoruz. Son 11 yıl­da da dünya pazarlarında ihra­cat rakamlarımızı sürekli artır­dık” şeklinde konuştu.

İhracat miktarı yüzde 40,8 düştü

Yılın ilk 7 ayda un ihracatının 2023 yılı veriline göre kıyasladı­ğında ocak ayında yüzde 32,5’lik artışla 360.4 bin ton, şubat ayın­da yüzde 59.95’luk bir artışla 323.9 bin ton, mart ayında yüzde 28.01’lik artışla 354.9 bin ton, ni­san ayında yüzde 27,21’lik artış­la 271.3 bin ton ve mayıs ayında 3,58’lik artışla 321,2 bin ton ol­duğunu kaydeden Haluk Tezcan, “2024 yılının haziran ayında 187,1 ton un ihraç ettik ve geçen yıla göre yüzde 34,26 oranında azalma yaşandı. Temmuz ayın­da ise 262,5 bin ton un ihraç ettik ve geçen yıla göre 31,78 oranın­da düşüş yaşadık. Ağustos ayın­da ise 246,3 bin ton ihracat yapıl­dı ve geçen yılın aynı ayına göre yüzde 40,8 düşüş yaşandı” diye konuştu.

“Buğdayı sanayici satın aldı”

Yetkili kurumlarla görüşerek, yasak sürecinin öne çekilmesi ve ihracat pazarların kaybedilme­mesi adına desteklerini sürdür­melerini talep ettiklerini ileten Tezcan, “Buğday ürününün bü­yük bir kısmını Türkiye un sa­nayicileri satın aldı. Tarafımı­za iletilen bir rakam olmamak­la birlikte, ön görülerimize göre Toprak Mahsulleri Ofisi 3 mil­yon 300 bin ton buğday satın aldı. Tahminimize göre bu yıl 20 mil­yon ton civarında bir buğday re­koltesi ile sezonumuzu tamam­ladık” ifadelerini kullandı.

Kaliteli un için iç pazarda yete­rince ham madde bulunamadığı­na da dikkat çeken Tezcan, bula­bildikleri ham maddeleri ise bor­salarda da görüleceği üzere çok yüksek bir bedelle satın aldıkla­rını ve yeterince ham maddeye ulaşamadıkları için de kalite ko­nusunda sorunlar yaşadıklarını vurguladı.