Pazar çeşitliliği artınca turizmde rekor geldi

ANKARA - Türkiye turizmde özellikle son 10 yılda büyük yol kat ederek dünyanın önemli turizm devlerine kafa tutar hale geldi. 2002-2013 arasında özel sektörün ve kamunun yaptığı yatırımlarla dünya turizm sektöründe en fazla turist ağırlayan 6. ülke olmayı başardı.  

Çeşitli kaynaklardan derlenilen bilgilere göre, geçen yıl bir önceki yıla kıyasla turizm geliri yüzde 11,4 artarak 32 milyar 310 milyon 424 bin dolara, ziyaretçi sayısı ise yüzde 7,6 artarak 39 milyon 226 bin 226 kişiye ulaştı.

2002-2013 arasında Antalya, İstanbul, İzmir ve Muğla Türkiye'de turizmin can damarlarından oldu.  

Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçilerin yüzde 34'ünü alan Antalya, 2002'de 4,7 milyon kişi ağırlamıştı. 2012 yılı tamamlandığında ise ziyaretçi sayısı 10,6 milyona yükseldi.  

2013'ü bir önceki yıla oranla yaklaşık yüzde 8 ziyaretçi artışıyla tamamlayan Antalya'da toplam ziyaretçi sayısı 11 milyonu geride bıraktı.  

2002-2012 döneminde, Antalya'da sağlanan 5,6 milyon ziyaretçi artışının kaynakları incelendiğinde; BDT pazarlarının ağırlığının ciddi oranda yükseldiği görülüyor. 10 aylık dönemin başında gelen ve ziyaretçilerin yüzde 11'ini oluşturan Rusya pazarı, 2012 tamamlandığında payını yüzde 27'ye çıkararak 2002-2012 döneminde sağlanan artışın yüzde 40'ını oluşturdu.

Rusya hızla yükselirken Antalya'nın uzun yıllar en büyük pazarı Almanya turist sayısında artış sağlamasına karşın genel pay içinde geriledi. 2002'de Antalya pazarında yüzde 50'ye yakın payı olan Almanya, 2012 sonunda yüzde 27'ye geriledi.  

2013'te Rusya'ya göre yavaşlayan pazar, toplam ziyaretçiler içinde yüzde 25 paya sahip oldu. Bu dönemde Rusya'nın oranı da yüzde 11'den yüzde 30'a yükseldi ancak 2012'de yaklaşık 3 milyon Alman da Antalya'yı ziyaret etti.  

Antalya'da 2002-2013 döneminde sağlanan büyümenin ülke grupları açısından kaynağına bakıldığında, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) pazarının büyümede yüzde 50'den yüzde 90'a çıktığı görülüyor.  

[PAGE]

İstanbul'un cazibesi hız kesmedi

Antalya'dan sonra Türkiye'nin en fazla turist çeken ili konumundaki İstanbul ise son yıllardaki büyüme eğilimini sürdürüyor. Son 10 yılda yabancı ziyaretçi sayısında 5 milyondan fazla artış yaşanan kentte özellikle "Arap baharı" sonrasındaki gelişmeler, yabancı ziyaretçi sayısındaki artışı etkiledi. Arap  ve Körfez ülkelerinden gelen yabancı sayısının da hızla çoğaldığı İstanbul'da, son 3-4 yılda Rusya ve BDT pazarlarından gelişlerde de önemli bir hareket görüldü.  

Uzun dönemde, İstanbul'un sağladığı artışın yüzde 25-30'luk kısmını Arap ve körfez ülkeleri oluştururken, Avrupa ülkeleri de aynı oranlarda artış gösterdi.  

Öte yandan Rusya'nın da içinde olduğu BDT pazarlarındaki büyüme de İstanbul'un müşteri profilini zenginleştirdi. Öyle ki bu pazarın büyümedeki ağırlığı son yıllarda yüzde 12'den yüzde 20'lere kadar yükseldi. Büyümede, Avrupa'nın payı bir miktar azalmış olsa da bölgedeki ağırlığını sürdürüyor. Diğer taraftan Asya ve Amerika ülkelerinin ağırlıkları da yüzde 20-25'ler düzeyinde seyrediyor.  

Büyüme kaynakları olarak ele alındığında İstanbul'da Asya ve Avrupalı turistlerin ağırlıkta olduğu dönem ve "Arap baharı" dolayısıyla bölgeden İstanbul'a yönelimlerin olduğu dönem ortaya çıkıyor. Uzmanlara göre son 3 yılda İstanbul'daki büyümenin çok büyük bir kısmını bu trafik oluşturuyor.  

İstanbul, Gezi Parkı odaklı olaylarda kısa dönemli olumsuz bir havanın etkisine girmiş olsa da yıl sonunda ulaştığı 10 milyon ziyaretçi rakamıyla bu olumsuzluklardan etkilenmediğini ortaya koydu.  

[PAGE]

Muğla pazar çeşitliliğini arttırdı

Muğla ve civarına 2000'li yılların başında İngiltere ve Almanya toplam gelişlerin yarısını oluşturdu. Hollanda pazarı ise bu iki ülkeyi izledi. Aradan geçen 10 yıllık süre zarfında ise pazardaki dengeler bütünüyle değişti, İngiltere ön plana çıktı ve yüzde 43'lük payla ziyaretçi sayısında ilk sıraya İngiltere pazarı yerleşti.  

Almanya, Hollanda ve Avusturya gibi pazarlarda ise ciddi kayıplar yaşandı ancak bu azalışı İngiltere'den gelen turist tamamladı ancak son iki yılda İngiltere pazarında yaşanan daralma Muğla'da da etkisini gösterdi ve bir düşüş eğilimi gözlendi. Buna karşın Rusya pazarında ise önemli bir artış yakalandı. Bu nedenlerle Muğla ve çevresindeki turistik merkezler pazar çeşitliliğini arttırmaya çalışırken bölgede Rusya özellikle önem kazanmaya başladı.

Rusya'nın bu bölgedeki 2002-2012 döneminde yüzde 6 olan büyüme payı, 2013'te yüzde 26'yı geçti. Büyümenin yüzde 22'si de İsveç'ten sağlandı.  

[PAGE]

İzmir'de de BTD ve Rusya  

İzmir son 10 yılda ziyaretçi sayısını 500 binlerden 1 milyon 3 bine yükseltti. Bu artışta en büyük pay aynı zamanda en fazla girişlerin yaşandığı Almanya, İtalya, İngiltere gibi Avrupa pazarlarının oldu.  

Müşteri profilinde ciddi değişimlerin yaşanmadığı bölgede, Hollanda gibi sürekli gerileyen pazarların dışında, büyümenin kaynakları açısından 2012-2013 döneminde farklılıklar görüldü. 2002-2012 turizm döneminde büyümenin yüzde 25'ini sağlayan Almanya son dönemde gerilerken, büyümeye de katkısı olmadı.

Benzer durum Fransa, İngiltere, Avusturya, Polonya ve İsveç gibi ülkelerde de görüldü. İzmir'in son dönemde sağladığı büyümeye en büyük katkı diğer bölgelerde olduğu gibi Rusya ve BDT pazarlarıyla yaşandı, bunun yanında İtalya, ABD, İran ve İsviçre gibi ülkelerden de turist geldi.