Kumaş ithalatında hile yapmanın bedeli ağır olacak

YENER KARADENİZ

İSTANBUL - Geçmişte iplikte benzer olayların yaşandığı süreci hatırlatan Bursa TSO Başkanı İbrahim Burkay, “O dönem şirket başına 20 milyon TL'yi bulan para cezaları kesildi. Birçok firma battı. Şimdi aynı süreç bu kumaşları ithal eden şirketler için başlayacak” uyarısında bulundu.

Ekonomi Bakanlığı’nın süreci yakından takip ettiğini dile getiren Burkay, kimin hangi ürünü ithal ettiğini bilen bakanlığın, bir süre sonra ceza kesmeye başlayacağını ifade etti. Söz konusu kumaşlar, vergiye tabi olmayan STA kapsamındaki ülkeler ve Gümrük Birliği kapsamındaki ülkelerden ithal ediliyor. Ancak bu ürünler bahsi ithal edilen ülkelerde değil, Uzakdoğu’dan alınıyor.

Polonya’dan ithalat 5 bin kat arttı

DÜNYA gazetesinin 27 Aralık 2013’te “Polonya’da hiç üretilmeyen kumaşın ithalatı 4 bin kat arttı” başlığı ile de gündeme getirdiği gelişmenin boyutu, 2013 rakamlarının açıklanması ile net biçimde ortaya çıktı. Tekstil sektörünün, menşei değiştirilen iplik ve kumaş nedeni ile büyük zararlar gördüğünü dile getiren sektör temsilcileri, yaşanan süreçte gerekli tedbirlerin alınmaması nedeniyle bu tarz ürünleri ithal eden firmaların çoğaldığını ve yerli üretimin de azalma trendine girdiğini söylüyor. Son 5 yıllık rakamlara göre, Polonya’da üretilmeyen damping vergisine tabi kumaşların ithalatı, 2009’da bin 668 metrekare hacim ve 7.1 milyon dolar değerdeyken, geçen yılın sonunda 8 milyon 792 bin metrekarelik hacme ve 13 milyon dolarlık da değere ulaştı. Bu 5 bin kattan fazla artış anlamına geliyor. Aynı durum İsrail ithalatında da göze çarpıyor. Bu ülkeden 2008’de 216 bin metrekare olan ithalat, geçen yıl 1.6 milyon metrekareyi aştı.

İplik için geçmişte 400 milyon TL ceza kesildi

İbrahim Burkay, STA kapsamındaki ülkeler ve Gümrük Birliği anlaşmasının olduğu ülkelerden girişlerin çok fazla arttığını söyledi. Girişlerin olduğu ülkelerde söz konusu ürünlerin üretimi ile ilgili bir tesis bile yok. Bu ülkelerden en fazla Polonya, İsrail, Mısır gibi ülkeler öne çıkarken, koruma önlemi getirilen ülkelerde ise ithalat, koruma önlemi ile birlikte hızla azalmış. En ucuz ürünlerin alındığı ülkeleren biri olan Çin’de de bu durum söz konusu. Çin’den 2008’de 165 milyon metrekare hacimde ve 77 milyon dolar değerinde alınan 5407 GTİP kodlu kumaş türünün ithalatı, geçtiğimiz yıl 59 milyon metrekare ve 37 milyon dolara geriledi. Zira bu ülkeye 2008’den itibaren yüzde 70 civarında damping vergisi uygulanmaya başlandı. Bu düşüşler damping vergisinin söz konusu olduğu Tayvan, Güney Kore, Malezya, ve Tayland’da da benzer durumda. Burkay, geçmişte benzer bir durumun iplik ithalatında yaşandığını söyledi.

“Bu şirketleri çok büyük tehlikeler bekliyor” diyen Burkay, bu tehlikeyi şöyle açıkladı: “benzer durumu Suriye’den getirilen ipliklerde yaşadık. Koruma önlemi olan iplikleri Uzakdoğu’dan getirip Suriye üzerinden Türkiye’ye sokan şirketler vardı. Bunu Türkiye’den alan firmalar aradan iki yıl geçtikten sonra şirket başına 20 milyon TL2ye varan toplamda 300-400 milyon TL para cezaları kesildi. Birçok firma bu yüzden battı.”

Ülkede arz sıkıntısı varsa ithalatın önü açılmalı

Örtme Sanayicileri Başkanı Zeki Kurt, Türkiye’de bu ürünlerin üretildiğini ancak hem işçilik hem enerji hem de işçilik maliyetleri nedeni ile dünya ile fiyat rekabetinde geride kalındığını söyledi. Bu durumda bu aralar özellikle poliviskon gibi ürünlerin bu şekilde ülkeye girişinin arttığını dile getiren Kurt, “AB’deki alımlar bu ürünler üzerindeyse, bu ülkede arz konusunda sıkıntı olduğu manasına da gelir. Bu durumda bu ürünlerin dışarıdan getirilmesinin uygun olacağı görüşündeyim. Bu konuda düzenlemeler yapılmalı” görüşünü savundu. Sektör temsilcileri, Türkiye’ye bu kapsamda gelen bir milyar dolarlık ürüne karşı, 3 milyar dolarlık kapasite kaybı yaşandığını savunuyor. Bu da hem istihdam, hem vergi kaybına yol açıyor.