Yerli GPS devreye alınacak ‘dışa bağımlılık’ azaltılacak

Türkiye yerli GPS uygula­masını devreye alacak. Sanayi ve Teknoloji Ba­kanlığının “2030 Sanayi ve Tek­noloji Stratejisi”ne göre, sanayi üretiminde otomasyonun yay­gınlaşması ile bağlı cihaz ve sis­temlerin sayısının artması, siber tehdit risklerini de beraberinde getiriyor.

Bu kapsamda, sanayi sektöründe siber güvenlik uygu­lamalarının yaygınlaştırılması, endüstriyel otomasyon sistem­lerini olası saldırılara karşı ko­rumak ve hassas verileri güven­ce altına almak için önem taşıyor. Yerli teknolojilerle geliştirilecek siber güvenlik çözümlerinin, Tür­kiye’nin dijital altyapısının gü­venliğini artırması ve dijital dö­nüşüm sürecinde güçlü bir oyun­cu olmasını sağlaması bekleniyor.

Kritik işlevler üstlenecek

Türkiye’nin stratejik altyapı­larda dışa bağımlılığının azaltıl­ması ve uzaydaki varlığının güç­lendirilmesi vizyonuyla Bölge­sel Konumlama ve Zamanlama Sistemi devreye alınacak. Bu sis­tem, GPS gibi küresel sistemlere alternatif olarak Türkiye’ye ken­di uyduları üzerinden hassas ko­num, navigasyon ve zamanlama verileri sunacak.

Sistem, askeri operasyonların güvenliğinden sivil haberleşme ağlarının kesintisizliğine, akıl­lı ulaşım sistemlerinden has­sas tarım uygulamalarına kadar birçok alanda kritik işlevler üst­lenecek.

Bu doğrultuda, ön fizi­bilite çalışması, atomik saat ge­liştirilmesi, mevcut sistemlerin dayanıklılığının artırılması, Uy­du Tabanlı İyileştirme Sistemi çalışmaları ve nihai olarak Böl­gesel Uydu Konumlama Sistemi kurulması adımlarının atılması öngörülüyor.

Ayrıca, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü ve Türkiye Uzay Ajansı işbirliğiyle üretilen rubidyum atomik saati­nin prototipinin uzay kalifikas­yon testleri devam ediyor. Küp uydu tasarımı da tamamlanarak alt sistemlerinin üretimi ve te­dariki aşamasına gelindi. Bu ça­lışmalar, gelecekteki uydularda kullanılacak yerli ve milli atomik saatlerin geliştirilmesi ile özel sektör girişimlerine daha fazla katkıda bulunulması için önem taşıyor.

Yerli harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek

Milli navigasyon sistemi, arama motoru ve sosyal medya gibi dijital platformların yerli olarak geliştirilmesi, teknolojik bağımsızlığın güçlenmesi, dışa bağımlılığın azaltılması, ulusal veri güvenliğinin güçlendirilmesi ve bu platformlar aracılığıyla ortaya çıkan ekonomik faydanın yurt içinde kalması açısından önem arz ediyor.

Söz konusu platformların yerli girişimciler tarafından hayata geçirilmesiyle bu alanlarda dışa bağımlılığın azaltılması planlanıyor. Bu kapsamda, Türkiye’ye özgü ulaşım, şehir planlaması ve kültürel alanlardaki ihtiyaçları karşılayacak, aynı zamanda dijital dönüşüm sürecine katkı sağlayacak uluslararası mecrada bilinen ve kullanılan yerli bir harita ve navigasyon uygulaması geliştirilecek.

Dijital bağımsızlık ve güvenliğin sağlanması, yerel kullanıcıların korunması, eşit rekabetin tesisi ve altyapının güvence altına alınması öncelikleri doğrultusunda Türkçe büyük dil modeli ve yapay zeka destekli yeni nesil uygulamalar geliştirilmesi de amaçlanıyor.