Çıraklık yeniden 'trend' oluyor

KEZBAN KARABOĞA

Kayseri'de, 'Çıraklık için Avrupa Anlaşması (EAfA) Aday Ülkeler İçin Bölgesel Seminer' başlığıyla bir toplantı düzenlendi. Bu anlaşma, Avrupa Komisyonu tarafından, Avrupa Birliği (AB) sosyal ortaklarıyla işbirliği halinde yönetilen; hükümetleri örneğin iş dernekleri, şirketler, odalar, mesleki eğitim ve öğretim sağlayıcıları ve gençlik temsilcileri ile bir araya getiren bir platform. Anlaşmanın hedefi Avrupa'da çıraklığın kalitesini, tedariğini, imajını ve hareketliliğini güçlendirmek. Bu süreç için European Training Foundation (ETF) teknik uzman desteği sağlıyor. Peki, bunun Türkiye ile ne ilgisi var? Şöyle anlatayım. Bu anlaşmaya, kısa süre önce Avrupa Birliği'ne aday ülkeler, Arnavutluk, Karadağ, Makedonya ve Türkiye de katıldı, Türkiye'de de 'çıraklığın' yeniden gündeme alınması, bu anlamda mesleki eğitimin cazip kılınması hedefleniyor. Şimdi, soru şu: Çıraklık nedir, neden yeniden gündemde? Çıraklık, eğitim ve öğrenimden işe geçişi kolaylaştırma konusunda bir iş-tabanlı öğrenme biçimi. Genellikle şirket bazlı öğrenmeyi okul bazlı eğitimle birleştiriyor. Çıraklık uygulamaları ile ilgili olarak, öncelikle iş ve eğitim anlaşması imzalanıyor, öğrenci 'çalışan' durumuna geçiyor ve maaş alıyor. Bu uygulamalar, ülkelerde yasa ve mevzuatlarla destekleniyor.

Her şeyi öğrenmenin ilk basamağı

Avrupa Birliğinin birden fazla çıraklık sınıfl andırması var. Birincisi: Kişi okulda öğrenci olarak teorik bilgi alıyor ama bunun yanında hem okuldaki laboratuvarlarda hem de iş yeri ortamında uygulama yapıyor. İkincisi: Örgün öğretim siteminden ayrılmış bir kişi şirkette çalışırken, çalıştığı şirketin başka bir bölümünde kendi mesleğini geliştirmek için eğitim alıyor. Üçüncü tanım, çıraklık bilgiyi ilk basamak düzeyinde bilen kişi anlamında tanımlanıyor yani bu kişilerin mesleği yapmadaki bilgisi çıraklık düzeyinde oluyor. Bu şekilde geniş kapsamlı bakıldığında çıraklık her şeyi 'yeni' öğrenmenin adı olarak öne çıkıyor. Bu bakış açısından yola çıkarak çıraklık, AB sosyal ortakları tarafından hareketlendiriliyor ve çıraklığın, güçlü mesleki eğitim ve öğretim kurumlarına sahip olan ülkelerde genç işsizliğini azaltıcı etki yaptığı ifade ediliyor.

İŞ-TABANLI ÖĞRENME ÖZENDİRİLMELİ

Haziran 2015'te Riga Zirvesinde, Mesleki Eğitim ve Öğrenimden sorumlu Bakanlar, 'Education and Training 2020' stratejik hedeflerine ulaşmak ve Avrupa büyüme ve istihdam gündemini desteklemek için mesleki eğitim ve öğretim sağlayıcılarının genel kalitesini yükseltme çabalarını teyit etti. AB üyeleri, aday ülkeleri, Avrupa Sosyal Ortakları ve Avrupa Komisyonu, 2010-2020 dönemi için yeni bir orta vadeli çıktılar (OVÇ) setinde fi kir birliğine vardı. Bu beş OVÇ'den biri, çıraklığın önemini şöyle vurguluyor: "Sosyal ortakları, şirketleri, odaları, mesleki eğitim tedarikçilerini dahil ederek ve inovasyon ve girişimciliği teşvik ederek, çıraklığa özel önem verilmesiyle, iş-tabanlı öğrenimi her biçimiyle özendir."

'AVRUPA MESLEKİ BECERİLER HAFTASI' DÜZENLENECEK

Mesleki eğitim ve öğretimin imajının ve cazibesinin artırmak amacıyla 5-9 Aralık 2016 tarihleri arasında Brüksel'de ilk defa 'Avrupa Mesleki Beceriler Haftası' düzenlenecek.

MESLEKİ TEKNİK EĞİTİM PROGRAMLARINI ARTIRMALIYIZ

MEB MÜSTEŞAR YARDIMCISI DOÇ. DR. MUSTAFA HİLMİ ÇOLAKOĞLU: Mesleki eğitimin oranından ziyade kalitesini artırmamız gerekiyor. Şu anda 55'e yakın farklı programımız var, bunların her biri farklı sektörlere karşılık geliyor. Ancak bunların içinde OECD tanımlarına göre orta ve orta üstü yani ileri teknoloji dediğimiz alanlar çok az. Bizim orta-orta yüksek teknolojiye yönelik mesleki-teknik eğitim programları artırmamız ve buralarda örneğin nano-teknoloji, tıp teknolojisi çalışabilecek kişileri yetiştirmemiz gerekiyor.