Üreticinin ilk sorunu yem ve gübre fiyatları
TGDF'nin derlediği verilere göre 2022 yılının 11 ayında 6 milyar dolarlık yem ithalat yapıldı. Hayvan yemi ithalatında en önemli kalem soya fasulyesi. 11 ayda yüzde 48 artışla 2 milyon 889 bin ton soya fasulyesi ithalatı yapılırken bunun rakamsal karşılığı 1,9 milyar dolar oldu.
Abone olCumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yılın son kabine toplantısının ardından gübre ve yem fiyatlarını nisan sonuna kadar sabitlediklerini duyurdu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ayrıca, Türkiye Tarım Kredi Kooperatiflerinin bazı kimyevi gübre çeşitlerinde yüzde 13'e varan, karma yemde de yüzde 5'e varan indirim yapacağını açıkladı.
Üretici ne diyor?
Tarımın çok da sesi duyulmayan aktörü üretici. 2022 yılında gübre, hayvan yemi, mazot, elektrik, su gibi temel girdilerdeki artış üreticiyi fazlasıyla etkiledi. Türkiye Ziraatçılar Derneği Şanlıurfa Temsilcisi Müslüm Ösün, üreticiyi olumsuz etkileyen unsurları şöyle sıralıyor:""Üretimde plansızlık, girdi maliyetlerinde durdurulamayan artışlar, tarım ürünleri ithalatının devam etmesinden kaynaklanan olumsuzluklar, iklim değişikliği ve kuraklık,sulanabilecek alanların tamamının henüz sulamaya açılamaması, Tarım Kanunu'nun 21. maddesinde belirtilen GSMH'nın yüzde 1'inden az olmamak kaydıyla bütçeden destek sağlanmasının 0.5'lerle sınırlı kalması, çiftçilerin yüksek girdi maliyetlerine karşın ürünlerini değer fiyattan satamamaları, pazarlama sorunu". Ösün'ün değerlendirmesine göre tüm bu olumsuzluklar, üreticinin arazide üretememesine neden oldu ve üreticiyi gittikçe borçlanıp tarımı terketme noktasına getirdi.
Pandemi sürecinde yaşananların tarımın ne kadar stratejik bir sektör olduğunu gösterdiğini hatırlatan Ösün, "Tarımı yeniden ihyâ etmeliyiz. Tarımsal kuruluşları, birlik ve kooperatifleri etkinleştirip yaygınlaştırarak kendimize yetecek üretimi gerçekleştirebilmeliyiz. İthalât son seçenek olmalı. Tarım potansiyelimizin çok altında bir üretimi ve fedâkar üreticiyi yanlış politikalara kurban esersek inanın ekmeği, eti, sütü, peyniri, yumurtayı ve yağı da bulamaz hale geliriz" dedi.
Emel YİĞİT