Küresel ısınma tarımda rekolte kayıpları yarattı

Derya EĞRİCAN GÜLEÇ

MERSİN - Küresel ısınmanın getirdiği olumsuz hava şartlarının etkileri Türkiye’de de görülmeye başladı. Önce bahar aylarında aşırı yağışlar, ardından mevsim şartlarının üzerinde seyreden aşırı sıcaklar tarımsal üretimde rekolte kayıplarına neden oldu. Nisan, mayıs ve haziranda yurt genelinde etkili olan sağanak yağışlar tarımsal üretim alanlarında özellikle sebze ve narenciye bahçelerinde üretim kayıplarına yolaçtı. Ardından hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi birçok üründe rekolte kayıplarını beraberinde getirdi.Aşırı sıcaklar sonucu üzüm, mısır, hububat, fındık ve süs bitkileri gibi tarımsal üretim bölgelerinde yüzde 30’lara varan rekolte kayıpları yaşanıyor. Aşırı sıcaklar nedeniyle Doğu ve Güneydoğu’da hububat ve bal, Akdeniz’de buğday, mısır ve üzüm, Ege’de çiçek süs bitkileri, Karadeniz’de ise sahil kesiminde fındık üretimi olumsuz etkilendi.

Üzümde, rekolte yüzde 30 düştü

Çukurova bölgesinde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi birçok üründe rekolte kayıplarını beraberinde getirdi. Tarsus Ziraat Odası Başkanı Ali Ergezer, aşırı sıcaklar nedeniyle üzümlerin yüzde 30’a yakınının zarar gördüğünü söyledi. İklimin aşırı sıcak devam etmesi nedeniyle bazı ürünlerde zarar yaşandığına dikkat çeken Ergezer, özellikle üzümlerin bozulmaya başladığını söyledi. Ağustos sonuna kadar devam etmesi beklenen üzüm hasadının ürünlerin bozulması nedeniyle temmuz sonunda sona erdiğini anlatan Ergezer, tüm umutlarının eylül - ekim gibi hasadı yaylalarda başlayacak olan üzümlerde olduğunu söyledi.

Yağışlar narenciyede yüzde 50 verimi düşürdü

Yalnızca yaz sıcaklıkları değil, baharda yağan yağışların olumsuz etkilerinin de şimdilerde gözükmeye başladığını dile getiren Ergezer, “Nisan, mayıs, haziran aylarının aşırı yağışlı geçmesinin sıkıntıları da şu anda belli oluyor. Nar, limon ve greyfurtta şu anda yüzde 50 verim düşüklüğü gözüküyor. Ağaçlar, portakal ve mandalinada ise sorun yaşanmayacağının sinyallerini veriyor” değerlendirmesini yaptı. “Yağışlar olduğunda biz rahmet yağıyor sanmıştık ancak afat yağıyormuş fark etmemişiz” diyen Ali Ergezer, tüm bunlara bu yıl ihracatın da istenilen seviyelerde devam etmemesinin eklenmesiyle çiftçinin ciddi zararlar ettiğini anlattı.

[PAGE]

İhracat sekteye uğradı ürünler iç piyasaya verildi

Bu yıl Suriye’de sorun yaşanması, Avrupa pazarının sıkıntılı olması, İran ve Rusya’nın alımlarını azaltması nedeniyle özellikle kayısı, şeftali, karpuz gibi meyvelerin tümünün iç piyasada satılmaya
çalışıldığını ifade eden Ali Ergezer, bunun da ürün fazlası nedeniyle fiyatları düşürdüğünü bildirdi. Çiftçinin bu yıl en az yüzde 40-50 zarar ettiğini anlatan Ergezer, “Hükümetimiz buna bir çare bulmalı. Ürünlerimiz dış pazarda satılmadığı sürece çiftçimizin ürünü para etmez ve zarar olur” ifadelerini kullandı.

“Sahildeki fındığın neredeyse yüzde 30’u yandı”

Trabzon’da hasat döneminin başladığı sahil kesiminde fındık sıcaktan olumsuz etkilendi. Trabzon’da bir süre önce belirlenen fındık toplama tarihlerine  göre, sahil kesiminde 4 Ağustos’ta başlaması gereken hasat, aşırı sıcakların üründe haşlanma ve yanmaya neden olması sonucu erken başladı. Trabzon Ziraat Odası Başkanı Orhan Özdemir, yüksek kesimlere nazaran sahil kesimindeki fındığın sıcak havadan daha fazla etkilendiğini belirtti. Bu durumun verime, dolayısıyla fındık fiyatlarına da yansıyacağını ifade eden Özdemir, “Sahil kesimindeki fındığın neredeyse yüzde 30’u yandı. Özellikle güneye bakan yerler çok daha fazla etkilendi. Yüksek bölgeler biraz daha iyi durumda. Zaten hava sıcaklıkları bu şekilde giderse bir kaç gün içerisinde orta bölümlerdeki fındıklar da yanacak. Bu durumun rekolteyi neredeyse yarı yarıya düşürüp, fiyatların artmasına yol açacağını zannediyoruz” dedi.

Ardahan’da bal üretiminde verim kaybı % 80-90’ı buldu

Ardahan Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı İlhan Evliyaoğlu da, 2010’da 800 ton bal üretildiğini, 2011’de bu rakamın 200 tona düştüğünü, bu yıl ise 70-80 tona kadar gerilediğini ifade etti. İki yıldır bekledikleri oranda bal alamadıklarını belirten Evliyaoğlu, “Bu yıl düşüşte rekor kırıldı. Haziranın başındaki kırağı, dolu yağışı ve daha sonra sıcak hava ile rüzgarın çiçeği kurutmasıyla verim azalmasında tarihi rekora yol açtı. Şu an sağım dönemi bitti. Özellikle haziran ayında seyreden olumsuz hava şartları yüzünden balda verim kaybı yüzde 80-90’› buldu” diye konuştu.

20 kiloluk kovandan 1 kilo bal

Ardahan Merkez Tepeler köyündeki arıcılara ait kovanları yerinde inceleyen Evliyaoğlu, kovanlarda en az 20 kilo bal olması gerekirken çoğunda ancak birer kilo bal bulabildiğini ifade etti. Kilosu ortalama 35 TL’den satılan baldaki verim düşüklüğünün il ekonomisi için çok büyük kayıp olduğuna dikkati çeken Evliyaoğlu, şöyle devam etti: “Bu beklenen bir durumdu. Çünkü sezon olarak bu yıl en olumsuz dönemi yaşadık. İklim çok kötüydü. Bana ait 200 kovanım var. Bu kovanlardan ortalama bin 500 kilogram bal elde etmem gerekirken, sadece 200 kilogram alıyorum. Bu da ekonomi için çok büyük bir kayıp.”