GDO’lu soyaya vize mısıra yasaklama!

Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR - Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) 21 mısır ve 3 soya çeşidine ait Risk Değerlendirme ve Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi Raporları açıklandı.

Raporlarda, 21 GDO’lu mısır çeşidinin ithalatına izin verilmemesi yönünde karar açıklandı. GDO’lu 3 çeşit soyanın ise “yalnızca tam rafine yağ elde etme amacı ile kullanılması şartı” ile ithalatına
izin verilebileceği kararlaştırıldı.

Daha önceden alınan bir kararla yemde kullanılacak GDO’lu ürünlere izin verilmişti. Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, gıda amaçlı GDO’lu 21 çeşit mısır, 3 çeşit soya, 3 çeşit kolza (kanola) 1 çeşit şeker pancarı ve 1 çeşit patates olmak üzere toplam 29 çeşit için başvuru yapmıştı. Biyogüvenlik Kurulu, bu ürünlerin ithalatına karar vermek için her bir çeşit için ayrı ayrı risk değerlendirme ve sosyo ekonomik değerlendirme raporu hazırlattı. Biyogüvenlik Kurulu’nun komitelere hazırlattığı GDO’ lu 21 çeşit mısır ve 3 çeşit soyaya ilişkin raporlar kamuoyu görüşüne açıldı. Buna göre 21 çeşit mısırın tamamı riskli bulunarak ithalatına izin verilmemesi yönünde komite kararı çıktı. GDO’lu 3 soya çeşidi için “tam rafine yağ elde etme amacı ile kullanılması şartı” ile izin  verilebileceği açıklandı.

Nişasta bazlı şekerde kota arttırılmamalı, indirilmeli

İthalatı istenen GDO’lu 21 mısır çeşidinin her biri için ayrı ayrı hazırlanan ancak içerik olarak birbirinin neredeyse aynı olan raporların karar bölümünde Şeker Yasası’na da atıfta bulunularak hükümetin nişasta bazlı şeker kotasını artırması eleştirildi. Kararda nişasta bazlı şeker kotasının
artırmak bir yana düşürülmesi gerektiği ifade edildi. Sosyo Ekonomik Değerlendirme Komitesi’nin her bir mısır çeşidi için ayrı ayrı hazırladığı raporların karar bölümünde şu görüşlere yer verildi: “Sosyo-Ekonomik değerlendirme komitesi, mısır çeşidinin gıda olarak kullanımı amacıyla yapılan
ithalat başvurusunun, gerekli bilimsel araştırma ve değerlendirmeler sonucunda uygun olmadığına karar vermiştir. Sosyo-ekonomik değerlendirme komitesi gelecek nesillerin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri açısından Şeker Kanunu’nda öngörülen nişasta bazlı şeker kotasının Bakanlar Kurulu Kararı ile her yıl arttırılması yerine, düşürülmesi yönünde bir uygulamaya gidilmesinin uygun olacağı konusunda fikir birliğine varmıştır.”

GDO’lu soya tam rafine yağda kullanılabilir

Biyogüvenlik Kurulu komite raporlarında gıda amaçlı mısır ithalatına izin verilmesi riskli görülürken gıda amaçlı olarak ilk kez GDO’lu soyanın ithal edilebileceğine karar verildi. Komite kararı Biyogüvenlik Kurulu tarafından da kabul edilir ve bakanlık tarafından onaylanırsa ilk kez Türkiye’ye gıda amaçlı GDO’lu ürün ithal edilmiş olacak.

Bilimsel Risk Değerlendirme Komitesi’nin 3 soya çeşidi için ayrı ayrı hazırladığı ancak karar bölümleri aynı olan raporlarda şöyle denildi: “Toksikolojik çalışmalarda bazı bilgiler elde edilse de, insan sağlığı açısından etkilerini ortaya koyan kesin bilgiler ve sonuçlar için daha fazla bilimsel çalışma yapılmasının gerekli olduğu, bu nedenle soya ve ürünlerinin (ithalatına izin istenen çeşitler) “yalnızca tam rafine yağ elde etme amacı ile kullanılması” durumunda insan sağlığı açısından riskli
olmayabileceği görüşü oluşmuştur.”

“İzin verilmeyecek” denilmişti

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, geçtiğimiz günlerde GDO’lu ürünlerin Türkiye’de üretiminin kesinlikle yasak olduğunu ve gıda amaçlı GDO’lu hiçbir ürüne izin verilmediğini açıklamıştı. Biyogüvenlik Kurulu’nun Risk Değerlendirme ve Sosyo Ekonomik Değerlendirme Komitesi Raporları doğrultusunda GDO’lu 3 soya çeşidinin ithalatına izin verilirse Türkiye’ye ilk kez gıda amaçlı GDO’lu ürün girmiş olacak.

Kamuoyu görüşü 22 Ağustos’a kadar

Genetiği değiştirilmiş 21 mısır çeşidi ve 3 soya çeşidine ait Risk Değerlendirme Komitesi ve Sosyo-Ekonomik Değerlendirme Komitesi tarafından hazırlanan raporlar 22 Ağustos 2012 tarihine kadar Biyogüvenlik Kurulu’nun internet sayfasında kamuoyu görüşüne açık kalacak.