Fındık fiyatlarında spekülasyon uyarısı

Rekabet Kurumunca hazırlanan Fındık Sektör Araştırması Raporu'na göre, Türk fındığının önündeki en büyük engel düşük verimlilik olarak belirlendi.

Türkiye'nin, dünyada en düşük verimlilikle üretim yapan ülkeler arasında yer aldığı belirtilen raporda, bunun fındık bahçelerinin yaşlı olması, eğimi, yüksek rakımda bulunması, iklim, zirai mücadele ve gübrelemenin gerektiği gibi yapılmaması gibi etmenlerden kaynaklandığı kaydedildi. Bu sorunun çözümü için de ömrünü tamamlayan bahçelerin yenilenmesi, hastalıklara karşı dirençli, arazi ve iklim yapısına uygun fındık fidanlarının dikiminin sağlanması ve bu konularda çiftçiye sağlanan desteğin artırılması önerildi.

"Toptancılar fiyatta etkili oluyor"

Raporda, lisanslı depoculuk faaliyetlerinin yaygın olmamasının fındık sektöründeki önemli sorunlar arasında yer aldığına işaret edilirken, ürünün halen ilkel koşularda depolandığı ve toptancılara emanete verildiği vurgulandı. Emanetçilik sistemi nedeniyle toptancıların fiyat üzerinde daha etkili olduğunun ifade edildiği raporda, saklama imkanlarının, fındık fiyatlarında dalgalanmalara ve sistemin spekülasyona açık hale gelmesine yol açtığı kaydedildi.

Fındıkta arz ve fiyat istikrarının sağlanması için lisanslı depoculuk sistemine geçişin teşvik edilmesi gerektiği belirtilen raporda, "Depo kirası, sigorta, depolama süresinin uzatılması ve stopaj gibi konularda daha cazip önerilerle üreticiye gidilmeli. Bu faaliyetler, elektronik ürün senedi ile vadeli işlem ve opsiyon borsa işlemlerince desteklenmeli, üreticilere lisanslı depolara teslim ettikleri ürünler karşılığında aldıkları ürün senetleriyle kredi ve finansman sağlanmalı, bu senetlerle ürünler taşınmadan yurt içi veya yurt dışı piyasalarda satış mümkün kılınmalı." ifadelerine yer verildi.

"Şikayetler dikkatle ele alınıyor"

Raporda, fiyatlara etki eden bir diğer unsurun fındık rekoltesi olduğuna dikkati çekilerek, şunlar kaydedildi:

"Bu nedenle sektörde faaliyet gösteren üreticiden ihracatçıya kadar birçok kesimin rekolte tahminleri üzerinden fiyatlara etki etme çabası dikkati çekmektedir. Rekolte tahmin çalışmalarının modern yöntemlere göre oluşturulmuş kurallar ve prensiplerce yapılması, sektörde fiyat dalgalanmalarının önüne geçilmesi bakımından hayati önem taşımaktadır."

Rekabet Kurulunun, fındıkla ilgili fiyat oluşum süreçlerinin herhangi bir aşamasında üretici gelirlerini doğrudan etkileyecek tüm şikayetleri ciddi biçimde ele aldığı ifade edilen raporda, kurulun bundan sonra da fiyat tespitine yönelik iddialarda müdahil bir tavır sergileyeceği belirtildi.