Otomotivde 2023 hedefi hayal

Gültekin KARA

Türkiye’nin lokomotif sektörü konumundaki otomotivin çıkartılan durum haritasına göre, 2023 hedeflerine ulaşmak hayal oldu. Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) tarafından Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’na (TEPAV) yaptırılan araştırmada, otomotiv sektörünün bugünkü rakamları ışığında önümüzdeki yıllara yönelik projeksiyonu masaya yatırıldı. 

İç pazarda yoğun bir açık olmasına ve 1000 kişiye düşen araç sahipliğinde Türkiye’nin çok geride olmasına rağmen bugünkü şartlarda 2028 yılında pazarın ancak 1.5 milyona ulaşabileceği, aynı yıl üretimin ise 2.5 milyon düzeyine çıkacağı ifade edildi. Bu rakamlar gerçekleştiği takdirde hükümetin otomotiv sektörüne koyduğu 2023 hedefinin çok uzağında kalınacak. Hükümet, otomotiv sektöründen 2023 yılında 4 milyon üretim, 3 milyon ihracat ve 75 milyar dolar ihracat geliri hedefi koymuştu.

Araç parkı yaşlı

Araştırmanın tanıtım toplantısında konuşan ODD Başkanı Mustafa Bayraktar, Türkiye’nin çok genç bir nüfusa sahip olduğunu fakat buna paralel araç parkının Avrupa’nın en yaşlısı olduğunu vurguladı. Bu çarpık yapının en önemli nedenin vergi sistemi olduğun vurgulayan Bayraktar, şunları söyledi: “Türkiye nüfusunun yaş ortalaması 29, Almanya nüfusunun ortalaması 45. Buna karşılık bizdeki araç yaşı ortalaması 16, Almanya’da 8,5. Batı Avrupa geneline baktığımızda nüfus yaş ortalaması 40, araç parkı yaşı ise 7 ila 10 arasında. Bunun başlıca sebebi, daha önce de birçok kez altını çizdiğimiz gibi vergilendirme sistemi. Avrupa’da araç yaşlandıkça vergisi yükselirken bizde tam tersine vergisi düşüyor. Çevre ve enerji verimliliği artık toplumların birinci önceliği olacak kadar önemli bir konu haline gelmişken, yaratılan olumsuzlukların vahim sonuçlarını korkarım ki uzun vadede göreceğiz.”

Lokomotif, ama daha fazlası da mümkün

Otomotiv sektörünün ülkedeki refahı yukarı taşıyan lokomotif olduğunun altını çizen Mustafa Bayraktar, Türkiye’nin gerek üretimde gerekse iç pazarda gelişmekte olan ülkelerin gerisinde kaldığını hatırlattı. Yaklaşık 20 milyar dolarlık ihracatıyla sektörün Türkiye’de lider olduğunu vurgulayan Bayraktar, buna rağmen otomobil sahipliğinin diğer ülkelerin uzağında kaldığını ifade etti. Bayraktar şöyle devam etti: “Otomotiv sektörü yılda 19 milyar doların üzerinde ihracat ile Türkiye’de ihracat yapan sektörler arasında ilk sırada yer alıyor. 400 bin kişilik istihdamımızla ekonomide ciddi bir ağırlığımız var. Bu etkileyici ancak daha fazlası da mümkün. Sektörün yıllar itibariyle ortaya koyduğu dış ticaret dengesi de dikkate değer. Otomotiv sektörü 2006 yılından bu yana, yani 7 senedir (2011 hariç) dış ticaret fazlası veren bir sektör oldu. Sadece motorlu taşıtlardan oluşan dış ticaret fazlası 7 yılda 12 milyar 446 milyon ABD doları’na ulaştı. Otomotivin desteklenmesi ekonomimiz açısından genel bir sorun olan dış ticaret açığının azaltılması konusunda da büyük katkı sağlayacaktır.”

Bayraktar’ın bu sözlerine rağmen araştırmada yer alan rakamlar eğer başta vergi olmak üzere sektöre olumlu katkı yapacak düzenlemeler gerçekleştirilmediği takdirde önümüzde 15 yıl boyunca bile rakamların 2023 hedeflerinin gerisinde kalacağını ortaya koydu.