Türkiye'nin 200 yıllık petrol ihtiyacını karşılayabilir

ANKARA - Kuzey Irak'ta var olduğu tahmin edilen petrol rezervlerinin, Türkiye'nin yaklaşık 200 yıllık, dünyanın ise 1,5 yıllık petrol tüketimini karşılamaya yetecek düzeyde olduğu belirtiliyor. 

AA muhabirinin uluslararası kaynaklardan derlediği bilgilere göre, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) kontrolündeki yaklaşık 6,14 milyar tonluk petrol rezervi, Türkiye'nin yıllık ortalama 31,5 milyon tonluk tüketimi dikkate alındığında, yaklaşık 200 yıllık tüketimi karşılamaya yetiyor. Bu bölgede, yıllık 4,1 milyar ton düzeyinde olan dünyanın toplam petrol tüketimini ise yaklaşık 1,5 yıl karşılamaya yetecek düzeyde rezerv bulunuyor. 

IKBY, Tak Tak, Tavke, Kurmala ve Şaikan gibi petrol sahaları başta olmak üzere günlük 54 bin ton civarlarında petrol üretiyor. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, petrol ihracat hacmini 2015'te 136,5 bin tona, 2019'da ise 273 bin tona çıkarmayı hedefliyor. 

Uzmanlar, bu potansiyelin dünya piyasaları ile buluşması için "en ekonomik yolun" Türkiye'den geçtiğini belirtiyor. Türkiye, Kerkük'ten başlayıp Ceyhan limanına varan mevcut boru hattı, enerji talebinin yüksek olduğu Avrupa'ya uzanan jeostratejik konumda olması gibi nedenlerle Irak ve IKBY için önemli bir rota durumunda. 
 Irak'ın petrol rezervleri 

Irak, 20 milyar ton civarlarındaki rezervleri ile Suudi Arabistan, Venezuella, Kanada ve İran'ın ardından dünyanın kanıtlanmış en çok petrol rezervine sahip beşinci ülkesi. Ülke ekonomisinin çok büyük bir kısmının petrol gelirlerine dayandığı Irak'ta, rezervlerin yüzde 60'lık bölümü Basra boyunca uzanan bir hat üzerindeki 5 dev petrol sahasında toplanmış durumda bulunuyor. 

Geriye kalan rezervlerden çok küçük bir bölümü ülkenin orta kesimlerinde yer alırken, en az yüzde 17'lik bölümü ise Kuzey Irak'ta yer alıyor. Kerkük çevresinde yoğunlaşan bu rezervlerin mülkiyeti ise Irak'taki merkezi hükümet ile Kürt bölgesel yönetimi arasında gerilime neden oluyor.  

Hali hazırda IKBY, 17 sahada petrol üretim çalışmalarına devam ediyor ve günlük 34 bin tonluk bir üretim gerçekleştiriyor. 
 

Dünya petrol devleri Irak'ta 

Irak'ın günlük 410 bin tonluk üretiminin en büyük bölümünü doğrudan BP ve BP'nin başını çektiği konsorsiyumlar gerçekleştiriyor. Çinli CNPC, Norveçli Statoil, İtalyan Eni, Rus Gazprom gibi şirketler Irak petrol zenginliğinden pay alan uluslararası enerji devlerinin arasında yer alıyor. TPAO ise yabancı ortakları ile Irak'ta çalışmalarını sürdürüyor. 

Kürt bölgesel yönetiminin kontrolündeki sahalarda ise Amerikalı ExxonMobil ile Chevron'un yanı sıra, Fransız Total ve Gazprom bölgede aktif durumda. TPIC ile Genel Enerji'nin bölgede üretim yaptığı biliniyor. 

Irak petrolünün en büyük alıcıları yüzde 19'luk ihracat payıyla ABD, yüzde 19'la Hindistan ve yüzde 13'le Çin. İhracatın neredeyse tamamı Irak'ın Basra Körfezi kıyılarında bulunan limanlarından gerçekleşiyor. 

Türkiye, Irak'tan petrolü Kerkük-Ceyhan boru hattı üzerinden alıyor. Bu hat, paralel iki boru sistemi barındırıyor ve yaklaşık bin kilometre uzunluğunda. Günlük 1,65 milyon varil kapasiteye sahip bu boru hattı, sabotaj ve teknik arızalar nedeni ile sık sık iletim kesintileri yaşıyor. Kerkük-Ceyhan boru hattı hali hazırda işlevsiz bir konumda bulunurken, geçtiğimiz yıllarda günlük ortalama 200 bin varil seviyelerinde bir petrol akışı sağlayabildi. Ceyhan'da depolanan bu petrol SOMO adlı Irak devlet şirketinin belirlediği alıcılara aktarılıyor. 

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi ise ihracatının neredeyse tamamını Türkiye üzerinden gerçekleştiriyor. Tak Tak'tan Fişabur'a uzanan günlük 420 bin varil kapasiteli boru hattından günlük ortalama 100 bin varil petrol Türkiye'ye akıyor. Bu petrol, Ceyhan'da 2.5 milyon varil kapasiteye sahip tanklarda depolanıyor.