Petrolde ‘OPEC anlaşması’ umudu

Aydın ŞAHİNALP

DIŞ HABERLER - Petrol fiyatları üretici kartel konumundaki Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) arz kısıntısı konusunda anlaşmaya varacağına ilişkin iyimserlikle birlikte yükseliyor.

Küresel piyasalarda petrol fiyatları, yatırımcıların OPEC tarafından üretimlerin bu seviyelerde dondurulacağına dair bir anlaşmaya varılabileceği ihtimalini fiyatlamasıyla ekim ayından bu yana en yüksek seviyeyi gördü.

Brent ham petrolün varil fiyatı son kapanışa göre 43 sent artışla 49.33 olurken, erken saatlerde 49.43 dolara kadar yükselerek 31 Ekim'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. ABD türü ham petrolün varil fiyatı da 44 sent artışla 48.68 dolar oldu.

Traderlar yaklaşık 2,5 yıldır tarihi düşük seyreden petrol fiyatlarının Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) üretimi kısmada anlaşma ihtimalinin güçlenmesini satın aldığını belirtiyor. Bazı uzmanlar ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Peru’nun başkenti Lima’daki Asya Ekonomik İşbirliği (APEC) zirvesinde OPEC’in üretimi kısma konusunda anlaşmaya varmasının güçlü bir ihtimal olduğunu söylemesinin fiyatları yukarı yönlü desteklediği görüşünde.

OPEC ekimde vanaları kısmadı

28 Eylül’deki olağandışı Cezayir zirvesinde bir araya gelen OPEC üyesi olan ve olmayan 14 petrol üretici ülke temsilcisi vanaların kısılması konusunda prensip anlaşmasına varmıştı. Prensip anlaşmasının uygulanması için 30 Kasım’daki Viyana zirvesinde onaylanması gerekiyor. OPEC üretimin 32.2 milyon- 33 milyon varil aralığında dondurulmasında diretiyor. Ancak aylık petrol piyasaları raporuna göre, kartelin toplam üretimi ekimde 33.6 milyon varil oldu. Arz tarafında vanalar kısılmazken dünyada petrol talebi halen düşük seyrediyor. Bunun son kanıtı Japonya’dan geldi. Dünyanın en büyük dördüncü petrol tüketicisi Japonya’da ekim ayı petrol tüketimi geçtiğimiz yılın aynı dönemine oranla yüzde 9.5 düşerek 2.78 milyon varil olarak gerçekleşti.

Suudiler anlaşma konusunda iyimser

Petrol yatırımcıları OPEC’in Viyana toplantısında anlaşmaya varıp varmayacağını yakından izliyor. Al-Arabiya televizyonuna konuşan Suudi Arabistan Petrol Bakanı Halid Al-Falih 30 Kasım’da tüm ülkelerin bir anlaşmaya ulaşacağı konusunda iyimser olduğunu söyledi. Enerji odaklı hedge fon şirketi olan Again Capital’in ortağı John Kilduff , “Suudiler anlaşmaya varmak için çok uğraşıyorlar. Tahvil piyasalarında Fed ile kavga etmemelisin. İş petrole gelince de Suudilerle kavgaya tutuşamazsın” diye görüşlerini bildiriyor.

ESAI Energy Yöneticisi Sarah Emerson ise, “ Suudiler petrol fiyatlarının yükselmesini istiyorlar. Ancak en büyük rakibi ABD kaya gazı üreticilerinin fırsattan yararlanmasına da göz yumamazlar. Trump’ın seçilmesi her şeyi degiştiriverdi. ABD kaya gazı sektöründe işler bir günde düzeldi” diye uyarıyor. OPEC’in kasım sonunda anlaşmaya varabileceğini işaret eden İngiliz bankası Barclays hazırladığı raporda, “OPEC’in durumu kurtaran bir açıklamayı kabul etmesini bekliyoruz. Zorlu bir dönemden geçen ABDli petrol şirketlerinin OPEC’in vanaları kısmasının yolaçacağı her türlü fırsatı kollayıp, üretimlerini petrol fiyatlarının varil başına 50-55 dolar bandına gelmesiyle artırabileceğini düşünüyoruz” ifadeleri yer alıyor.

Putin'den anlaşma sinyali

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, OPEC’in kasım ayının sonuna doğru anlaşmaya varmaması için bir neden olmadığını ve Rusya’nın petrol üretimini mevcut seviyelerde dondurmaya istekli olduğunu ifade etti. Putin, pazar günü Peru’nun başkenti Lima’da gerçekleştirilen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği zirvesinde “Bir anlaşmaya varılır mı? Yüzde 100 söylememem, fakat güçlü bir ihtimal. OPEC içerisindeki temel ayrılıklar henüz giderilmediyse bile, giderilebilir” dedi. Putin, “Bizim petrol üretim seviyesini mevcut seviyelerde dondurmamamız için bir neden yok” şekline görüş bildirdi.

Petrol kontratları 9 yılın zirvesinde

Petrolde daha fazla volatilitenin ayak sesleri duyulurken para yöneticileri, üretici ve tüketiciler Batı Teksas (WTI) petrolüne son dokuz yılın en büyük bahsini oynadı. ABD Emtia Vadeli İşlem Komisyonu verilerine göre 15 Kasım itibariyle kur riskine karşı güvence sağlama işlemi yapan uluslararası işlemcilerin petrol kontratları 1.47 milyon adetle 2007’den beri görülmemiş zirvesine çıktı. Bu durumu New York merkezli Citi Futures Perspective’in Enerji Analisti Tim Evans, “Piyasalarda tansiyon yüksek. Üretici ve tüketiciler OPEC’in 30 Kasım’da bir anlaşmaya varıp varmayacağı konusunda endişe duyuyor. Bu nedenle sürpriz fiyat hareketlerinden korunmak istiyorlar” diye yorumluyor. Öte yandan vadeli petrol kontratları New York'ta, geçen hafta yüzde 5.3 yükseldikten sonra yüzde 1.3 daha tırmandı.