Petrolde 7 yılın en büyük haftalık rallisi

Aydın ŞAHİNALP

DIŞ HABERLER - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) 2008’den beri ilk kez petrol üretim seviyesini düşürme kararını almasının ardından Brent tipi ham petrolde 2009’dan bu yana en büyük haftalık ralli yaşandı. Brent petrolün varil fiyatı 54.35 seviyelerinde seyrederken Batı Teksas (WTI) petrol varil fiyatları 51.68 doları gördü. Cuma günü sona eren üç günde yüzde 14 yükselişle 51.68’i gören Amerikan ham petrolü 17 ayın zirvesini yapmış oldu. Bu aynı zamanda WTI’da Şubat 2011’den bu yana görülen en büyük haftalık artış anlamına geliyor. Petrol fiyatları geçtiğimiz şubatta gördüğü 13 yılın dibi olan 26 doların neredeyse iki katı seviyelerde seyrediyor. Geçtiğimiz hafta petrol kontratları da yüzde 15 yükseldi.

‘50-60 dolar bandında seyredebilir’

Suudi Arabistan liderliğindeki Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC), üretim seviyesini günlük 1,2 milyon varil düşürme kararı kartel ile ABD kaya gazı üreticileri arasındaki iki yıllık fiyat savaşında yeni stratejileri doğurabilir. Societe Generale Küresel Petrol Araştırmaları Bölümü Başkanı Michael Wittner tarihi anlaşmayı, “OPEC çok çok ciddi ve çok inandırıcı bir arz kesintisi yaptı” diye yorumluyor.

Amerikalı Bentek Energy şirketinin Enerji Analist Müdürü Anthony Starkey, ham petrol fiyatlarının varil fiyatlarının 2017 yılının ilk yarısında 50-60 dolar bandını görebileceğini belirtiyor. Ancak Starkey, OPEC’in kendi üretim sınırlarına uyup uymadığını görmeden rallinin kalıcılığını söylemenin hata olacağı konusunda uyarıyor. Ve ekliyor: “OPEC’in anlaşmayı uygulayıp uygulayamayacağını bekleyip görmek zorundayız.”

Küresel petrol piyasasının efsanesi olan Suudi Arabistan Eski Petrol Bakanı Ali al-Naimi de Bloomberg kanalına verdiği mülakatta, “Hile yapmak eğilimindeyiz” diye itirafta bulunmuştu. Petrol fiyatlarının yükselişini sınırlayabilecek güçlerden biri, fiyat artışının üretime geçmek için yeterli olmasını bekleyen Amerikan kaya gazı üreticileri. Birçok yönden bakıldığında OPEC’in üretimi kesme kararı, ABD’den gelen rekabetin ucuz petrol ile boğulamayacağının bir göstergesi gibi duruyor. Geçmişe oranla daha da güçlenen ABD’li kaya gazı üreticileri her an yeniden üretime geçebilir. Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı (IEA) Fatih Birol, geçtiğimiz hafta bir konferansta yaptığı konuşmada,OPEC kararının ABD’li üreticileri cesaretlendirici olabileceğini ve petrol piyasasının daha fazla fiyat dalgalanması dönemine girdiğini söyledi.

OPEC anlaşması ne anlama geliyor?

Viyana’da 30 Kasım’da gerçekleşen OPEC 171’inci Olağan Toplantısı’ndan petrol üretimi kısma kararı çıkmıştı. Ocak 2017 itibarı ile petrol üretimi günlük 1,2 milyon varil düşürülecek. Anlaşmaya göre yaklaşık 33,24 milyon varil olan günlük petrol üretimi 32,5 milyon varil seviyesinde sabitlendi. Söz konusu anlaşma 6 ay boyunca geçerli olacak ve Mayıs 2017 tarihinde yapılacak toplantıda yeniden değerlendirilecek, uygun görülmesi halinde yeniden 6 ay daha uzatılabilecek. Anlaşmanın uygulanması, Cezayir, Kuveyt, Venezuella ve iki OPEC dışı ülkenin üyesi olduğu Gözlem Komitesi tarafından denetlenecek. OPEC üyesi olmayan ülkelerin petrol üretimini günlük 600 bin varil düşürecek. Rusya da petrol üretimini günlük 300 bin varil düşürmeye söz verdi.