Enerjide 30 işlemde 2 milyar dolarlık imza

Denetim, danışmanlık ve vergi hizmetleri şirketi PwC Türkiye’nin, Türkiye enerji piyasasındaki şirket birleşme ve satın almaların yıllık analizini gerçekleştirdiği Energy Deals - Enerji Sektöründeki Birleşme ve Satın Almalar Raporu’nun sonuçlarına göre 2016 yılında petrol, doğalgaz ve elektrik piyasalarında 30 adet şirket birleşme satın alma işlemi gerçekleşti.

2013’ten bu yana toplam işlem değeri ve sayısında yaşanan düşüş 2016’da devam ederken işlem sayısı önceki seneye göre yüzde 32 oranında gerileyip 30’da kaldı, yaratılan toplam değer de yüzde 59 düşüşle 2 milyar dolar oldu.

Altyapı sektörü ağırlıkta

Rapora göre, geçen yıl bir istisna yaratarak petrol ve gaz sektörünün gerisinde kalan altyapı sektörü, 2016’da tekrar toparlanarak toplam işlem sayısının yüzde 80’inin ve toplam değerin yüzde 90’ının yaratıldığı segment oldu. Altyapı segmentindeki işlem sayısı ve değeri, 2016’da bir önceki seneye oranla sırasıyla yüzde31 ve yüzde 42 gerileyerek 24 işlem ve 1,8 milyar dolarda kaldı. Bu durumun iki ana sebebi, özelleştirmelerde büyük ölçekli birleşme ve satın almaların olmaması ile makroekonomik ve piyasa kaynaklı belirsizlikler olarak sıralandı.

Petrol ve gaz sektöründe 2016’da, toplam 202 milyon dolar değerinde yalnızca altı adet birleşme ve satın alma gerçekleşti. Bu değerin 159 milyon doları devlet akaryakıt şirketi TP Petrol’ün özelleştirilmesinden sağlandı. Yabancı yatırımcıların Türkiye enerji piyasasına ilgisi oldukça sınırlı kaldı ve dahil oldukları birleşme ve satın almaların toplam değerinin oranı sadece yüzde 7’ye ulaşabildi. Bu oran 2015 yılında yüzde 45 seviyesindeydi.

PwC Türkiye Şirket Satın Alma ve Birleşme Hizmetleri Ortağı Engin Alioğlu, birleşme ve satın alma işlemlerindeki toparlanmanın, piyasadaki karar alıcı ve düzenleyici kurumların reformlar konusundaki kararlılığına ve Türkiye ekonomisine olan güvenin tekrar tesis edilmesine bağlı olacağını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:

“2017 yılında birleşme ve satın alma ortamındaki iyileşmesinde, karar alıcı ve düzenleyici kurumların atacağı adımlara ek olarak, Türkiye ekonomisine olan güvenin tekrar yerine gelmesi de çok önemli bir rol oynayacaktır. Şu anda tahmin yürütmek zor olsa da, sırada bekleyen elektrik üretim santrali özelleştirmelerinin tamamlanması ve özel sektörde OMV Petrol Ofisi, Osmangazi Elektrik Dağıtım ve Statkraft’ın Çetin Hidroelektrik santrali gibi muhtemel satış işlemleri, 2017 yılındaki birleşme ve satın alma rakamlarında önemli unsurlar olarak karşımıza çıkacaktır.”

2017’de 6 HES, 2 gaz santrali ihalesi yapılacak

2016’da olduğu gibi, 2017’de de birleşme ve satın alma ortamı büyük ölçüde enerji piyasasındaki karar alıcı ve düzenleyici kurumların reformlar konusundaki kararlılığı ve genel yatırım ortamındaki düzelmeye bağlı olacak. Altyapı sektöründe 2017’de gerçekleşmesi beklenen işlemlerin başında altı adet HES ve iki adet gazla santralinin özelleştirme ihaleleri geliyor.

Özelleştirme listesindeki HES’ler şöyle: 56 MW kapasiteli Derbent, 32 MW kapasiteli Çamlıgöze HES, 37 MW kapasiteli Yenice, 60 MW kapasiteli Seyhan-1 HESleri, 7,5 MW kapasiteli Seyhan-2 HES 6 MW kapasiteli Yüreğir HES, 1,482 MW kapasiteli Bursa Gaz Türbinleri Kombine Çevrim Santrali ve 180 MW kapasiteli Aliağa Gaz Türbinleri Kombine Çevrim Santrali. 2017’de HES’lere olan ilginin yine yerli yatırımcılarla sınırlı kalması beklenirken; gaz santrallerine olan yabancı ilgisinin de, bu santraller için planlanan kapasite mekanizmasının hayata geçirilmesi ve gaz tedariğindeki sıkıntıların giderilmesine bağlı olduğu düşünülüyor.

Ortalama işlem değeri 67 milyon dolara düştü

2015 yılında 44 olan birleşme ve satın alma işlemi sayısı 2016 yılında 30’a düşerken, toplam birleşme ve satın alma değeri de yüzde 59 oranında gerileyerek 2,0 milyar dolarda kaldı. Bunun sonucunda, ortalama işlem değeri de yüzde 39 oranında bir düşüşle 67 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 yılında altyapı segmentinde toplam 1,8 milyar dolar değerinde 24 adet birleşme ve satın alma işlemi kamuoyuna açıklandı. Bu işlemlerin yalnızca ikisinde elektrik ve doğalgaz ticareti yapan şirketlerin hisseleri el değiştirirken, geri kalanların tümünde elektrik santrali sahibi ve işletmecisi şirketler alıcıların hedefi oldu.

Elektrik santrallerini içeren işlemlerin çoğu hidroelektrik santrallerin özelleştirmesi olurken, özel sektör işlemlerinin büyük çoğunluğu da yine yenilenebilir enerji varlıklarını içerdi. Altı özelleştirme işlemi toplam altyapı birleşme ve satın alma değerinin yüzde 52’sini sağlarken, 2015 yılında termik ve hidroelektrik santralleri (HES) arasında sağlanan denge 2016 yılında yüzde 97 gibi büyük bir oranla hidroelektriğe kaydı. Beklentilerin aksine, Afşin-Elbistan B ihalesi 2016 senesinde de yapılmadı.