Çöpten enerji üretimi hızla yaygınlaşıyor

MELTEM GÜNDÜZ

ANKARA - Günlük ortalama 50 bin ton çöp çıkan Türkiye’de, ‘çöpten enerji’ üretimi hızla yaygınlaşmaya başladı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) alınan üretim lisans sayısı 40’a ulaşırken, yatırımcılar çöpten enerji üretmek amacıyla toplam kurulu gücü 100 MW’lık proje tamamladı. Sektör yetkilileri, çöpten enerji üretimiyle 10 bin konutun elektrik ihtiyacını karşılayacak bir tesisin yaklaşık olarak 1.5 milyon dolara kurulacağını belirtiyor. 

Konut başına ortalama günde 1.5 ila 2 kilogram çöp atılan Türkiye’de günlük ortalama 50 bin ton çöp çıkıyor. Türkiye’de birkaç yıl öncesine kadar atıklardan elektrik üreten 5 tesis bulunurken, şu anda EPDK’dan alınan lisans sayısı 40’a yaklaştı. Bu tesislerin şu anda 100 MW’ı işletmede, 80 MW ise inşa halinde bulunuyor. Uzmanlar enerji harcamalarının çöpten enerjiyle azaltılabileceği vurgusunu yapıyor. Çöpten enerji üretimiyle 10 bin konutun elektrik ihtiyacını karşılayacak bir tesisin yaklaşık olarak 1.5 milyon dolara kurulacağı belirtiliyor. Dünya genelinde 50’den fazla ülkede 1.5 milyon kişiye istihdam olanağı sağlayan çöpten üretim sektörünün, Türkiye ekonomisinin geleceği için de kaçınılmaz olduğu belirtiliyor. 

Türkiye’de her yıl 1 milyar liralık atığın ayrıştırılmadığı için değerlendirilmeden imha edildiği belirtiliyor. Kağıt, karton, metal, cam, plastik, elektronik atık, lastik gibi atıkların yaklaşık yüzde 40’ı tekrar dönüştürülerek ekonomiye kazandırılabiliyor. 2023’te Türkiye’nin enerji ihtiyacının iki kat artacağı öngörülüyor. Çöpten çıkan metan gazının küresel ısınmaya etkisinin karbondioksitten 21 kat daha fazla olduğu biliniyor. Gelişmiş ülkelerde çevre kaygılarıyla doğan bu tesislerin, bugün enerji arz güvenliğine de katkı sağladığı kaydediliyor. Dünya birincil enerji arzının yüzde 10’u çöp ve biyoyakıttan gelirken, Türkiye’de elektrik üretimindeki payı yüzde 1.3 civarında bulunuyor. Atıktan Ankara’da 31 MW, Adana’da 15.4 MW, Konya’da 5.6 MW ve Bursa’da 9.8 MW enerji üretiliyor.

Kişi başına atık miktarında Muğla ilk sırada

Türkiye İstatistik Kurumu’nun ‘Belediyelerin Sert Atık İstatistikleri’ne göre; 
• Türkiye’de günde kişi başına düşen atık miktarı 1.12 kg. Bu miktarın yüzde 20’sini ambalaj atıkları oluşturuyor. Belediyelerce, ülke genelinde yıllık yekün 30 milyon ton atık toplanıyor. 
• Türkiye’de kişi başına düşen günlük atık üretiminde Muğla 2.12 kilogram ile birinci sıradayken Hakkari 0.46 kilogram ile son sırada bulunuyor. 
• İzmir’de yılda toplanan atık miktarı 1 milyon 613 bin 168 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1.20 kg. 
• İstanbul’da yılda toplanan atık miktarı 5 milyon 670 bin 824 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1.13 kg. 
• Ankara ’da yılda toplanan atık miktarı 1 milyon 880 bin 527 ton. Kişi başına düşen günlük atık üretimi ise 1.06 kg.