Abone başına en çok gazı Ardahan tüketiyor

Mehmet KARA

İSTANBUL - Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR), doğalgaz dağıtım sektörünün 2016 performansını ve 2017 yılı beklentilerini içeren bir çalışma yaptı. GAZBİR Başkanı Yaşar Arslan, çalışma sonuçlarını değerlendirirken 2016 yılında Türkiye’nin doğalgaz tüketiminin yüzde 4’lük düşüşle 45.9 milyar metreküpe gerilediğini söyledi. Bu düşüşü ılıman geçen iklim şartları ile doğalgazın elektrik üretimindeki payının azalmasına bağlayan Arslan, 2017 yılındaki doğalgaz tüketimini ise yüzde 3.5’lik artışla yaklaşık 47.5 milyar metreküp olarak beklediklerini açıkladı. Arslan, tüketimin yeni yatırımların etkisiyle artan kullanıcı sayısından, yani konutlardaki tüketim artışından kaynaklanacağını kaydetti. Geçen yıl doğalgaz santrallerinin tüketiminde ortaya çıkan azalış trendinin yavaşlayacağını ve yatay bir seyir izleyeceğini ifade eden Arslan, burada oluşan boşluğu da konut tüketiminin dolduracağını söyledi.

Konutlarda tüketim artıyor

Türkiye genelinde 2016’da doğalgaz abone sayısının %7.3 artışla 12.4 milyona ulaştığını kaydeden Yaşar Arslan “Bunun yanı sıra konut tüketicisinin doğalgaz tüketimi bir önceki yıla göre %5 oranında artışla 11.5 milyar metreküpe yükseldi. Sanayide doğalgaz tüketimi ise 2016'da yerinde saydı” diye konuştu.

11.8 milyar TL’lik yatırım

GAZBİR verilerine göre 2016'da doğalgaz dağıtım sektöründe 11.8 milyar dolar yatırım yapıldı. Bu yatırımlarla, 76 ilde ve bu illere bağlı 339 ilçede doğalgaz kullanılır hale eldi. Bu yıl içinde tamamlanacak ihaleler sonrasında 81 ilin tamamı doğalgaza kavuşurken, dağıtım şirketlerinin mevcut bölgelerine ilave olarak 2020 itibarıyla 206 yeni ilçeye daha gaz erişiminin sağlanması için 3.5 milyar liralık şebeke yatırımı tamamlanacak.

Kullanım oranı yüzde 90

GAZBİR Başkanı Arslan, faaliyetinin 10 yılını yeni doldurmuş Aksaray, Balıkesir, Çorum, Denizli, Düzce, Erzurum, Kayseri, Manisa, Samsun, Sivas, Tekirdağ ve Yalova gibi illerin ilk doğalgaz verilen ilçelerinde doğalgaz kullanım oranının %90 seviyesinde olduğunu söyledi. Faaliyetinin 10 yılını doldurmamış yerlerde ise doğalgaz kullanım oranı %55 seviyesinde.
Geçen yıl abone başı yıllık ortalama doğalgaz tüketimi 934 milyon metreküp hesaplandı. Yıllık tüketiminin en yüksek olduğu iller arasında 1544 metreküple Ardahan ilk sırada yer alırken, bu ili sırasıyla Karabük, Kars, Van, Gaziantep, Gümüşhane, Bayburt, Kırklareli, Erzincan ve Kastamonu abone başı yıllık ortalama tüketimin en yüksek olduğu ilk 10 şehir arasında yer aldı.

En düşük tüketim Antalya’da

Abone başına doğalgaz tüketim miktarını belirleyen en önemli faktörün iklim şartları olduğunu da ortaya koydu. Abone başı yıllık ortalama tüketimin en düşük olduğu il 701 metreküple, Türkiye’nin turizm başkenti Antalya olarak dikkat çekti. Antalya’yı Mersin, Yalova, Hatay, Osmaniye, Kırşehir illeri izledi. Türkiye’de abone başı yıllık ortalama doğalgaz tüketiminde başkent Ankara 1082 bin metreküp ile Türkiye ortalamasının üzerinde yer aldı. İstanbul ise abone başına yıllık 857 metreküple Türkiye ortalamasının altında kaldı.

206 yeni ilçeye gaz erişimi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) açtığı ihalelerin bu yıl içinde tamamlanması ile 81 ilin tamamı doğalgaza kavuşacak. Aynı zamanda, dağıtım şirketlerinin mevcut bölgelerine ilave olarak 206 yeni ilçenin daha gaza erişiminin sağlanması için 3.5 milyar liralık yatırım yapılacak. Bu ilçelere gaz dağıtım süreçleri 2020’ye kadar tamamlanacak. 2020’ye kadar her yıl yaklaşık 1.1 milyon abone sisteme dahil olacak ve toplam doğalgaz abone sayısı 16.7 milyona çıkacak. Böylece, 2020’de Türkiye’de vatandaşların yüzde 77’si doğalgaz kullanır hale gelecek.

Tüketim 51.3 milyar m3’e çıkar

Gaz ulaşan yerleşim sayısı ile bu bölgelerdeki penetrasyonun artması sonucunda Türkiye’deki toplam doğalgaz tüketiminin 2020 yılında 51.3 milyar metreküpe kadar yükseleceği tahmin ediliyor. Bu tüketimin yüzde 28.7’si konutlar, yüzde 31.7’si elektrik santralleri, yüzde 29.1’i sanayi, yüzde 7.8’i hizmet ve kalan yüzde 2.7’lik kısmı da diğer sektörler tarafından yapılacak.

Elektrikte gaz payı hedefi erken tutacak

Türkiye, elektrik üretiminde doğalgazın payını düşürmeye çalışıyor. GAZBİR’in 2016 yılına ilişkin verileri, bu hedef doğrultusunda epey mesafe kat edildiğini ortaya koydu. Elektrik üretimi amaçlı tüketilen doğalgaz miktarı bir önceki yıla göre yüzde 11.9 oranında azaldı. 2015’te elektrik santrallerinin toplam doğal gaz tüketimindeki payı yüzde 39.6 iken, 2016 yılında yüzde 36.6’ya geriledi. Bu gerçekleşmeler doğalgazın payını üçte birin altına çekme hedefi nin, öngörülen süreden önce gerçekleşmesini sağlayacak görünüyor.