Yurtdışı müteahhitlik yavaşladı

MEHMET KAYA

ANKARA - Son dönemde Türkiye’ye yakın ancak riskli bölgelerdeki yatırımlarıyla hızla büyüyen yurtdışı müteahhitlik hizmetleri, Irak ve Libya başta olmak üzere sorunların derinleşmesiyle 2014’te olumsuz sinyaller vermeye başladı. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) verilerine göre, yılın ilk altı ayında üstlenilen projelerin toplam bedeli 10 milyar dolar oldu. Böylece geçen yıl aynı döneme göre yüzde 16 geriledi. 2013 yılının ilk 6 ayında yurtdışında üstlenilen proje bedelleri 11.6 milyar dolardı. Geçen yıl ilk 6 ayda 114 proje üstlenilmiş, Türk firmalarının yurtdışında üstlenmiş oldukları 7.141 projenin toplam değeri 250.9 milyar dolara ulaşmıştı. Yine geçen yılın toplamında üstlenilen projelerin toplam bedeli 31.7 milyar dolar olmuştu. 

6 aylık gelişmeler geçmiş yılların çok altında 
TMB, ekonomik durum, inşaat ve müteahhitlik sektöründeki gelişmeleri içeren değerlendirmesinde, Irak ve Libya’daki sorunların sektörün toplam üstlenimlerini aşağıya çektiğini belirtti. Raporda yer alan verilere göre, Türk müteahhitler 2014 Ocak-Haziran döneminde, 33 ülkede toplam tutarı yaklaşık 9.9 milyar dolar olan 116 yeni proje üstlendi. En fazla iş üstlenilen 5 ülke sırasıyla, Katar, Cezayir, Irak,Türkmenistan ve Libya oldu. Haziran 2014 sonu itibariyle 103 ülkede bedeli 284.6 milyar dolar olan 7 bin 488 proje üstlenildi. 
“2014 yılının ilk yarısındaki yurtdışı müteahhitlik hizmetleri toplam proje bedelinin geçmiş yılların aynı dönemine göre oldukça düşük kaldığı gözlenmekte, bu durumun ağırlıklı olarak Türk müteahhitlerin en önemli pazarları arasında yer alan Irak ve Libya’daki gelişmelerden kaynaklandığı düşünülmektedir” değerlendirmesine yer verilen raporda, Dışişleri Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı ve TOBB ile birlikte sorunların çözülmesine yönelik girişimlerin bulunduğu belirtildi. 

TMB verilerine göre Türk müteahhitlik sektörünün üstlendiği işlerin toplam proje bedeli 2006’dan bu yana 20 milyar doların üzerinde seyretti. Bu dönem içinde sadece 2011 yılında 20.5 milyar dolar iş alınırken, 2013’te 31.7 milyar dolar ile zirveye ulaşıldı. 2014 yılının kalanı için mevcut risklerin daha da derinleşmesi halinde üstlenilen tutar 20 milyar doların altında kalacak. 

Konut stokunda balon uyarısı 
Türkiye’deki konut yatırımlarına ilişkin uyarıya da yer verilen raporda, 2013'te üretilen ancak satılamadığı için 2014’e devreden dairelerin bulunduğu, tüketici güven endeksindeki gerileme ve talebi baskılayan siyasi ve ekonomik faktörler dikkate alındığında balon tehlikesinin dikkatle değerlendirilmesinde ve gerekli önlemlerin ilgili tüm tarafl arca alınması önerildi.