Denizin akciğerleri için keşif 'Datça' durağında başladı

Başak Nur GÖKÇAM

Deniz çayırları üzerinde yapılan araştırmalar, bir yıl kadar bir sürede 5 bin litreden fazla oksijenin sadece 1 metrekare deniz çayırı tarafından üretildiğini ortaya koyuyor.

Fakat ne yazık ki ülkemiz sularında özellikle Akdeniz sularında var olan deniz çayırları, çeşitli tehditlerle mücadele ediyor. Yanlış demirleme, sürütme ağlarıyla yapılan balıkçılık, kirlenme gibi tehditlerin yanı sıra insan ve endüstriyel kirlilikle mücadele eden deniz çayırlarıyla ilgili yapılan bir diğer araştırmaya göre ise 2100 yılına kadar deniz yosunları ve deniz çayırları arasında yüzde 78 ila yüzde 96 oranında bir azalma yaşanması bekleniyor.

Bu nedenle karbondioksit salımının kontrolsüzce bir şekilde arttığı günümüzde oksijen kaynakları arasında yer alan deniz çayırlarının, sıklıkla gündemde yer alması gezegenin geleceği açısından sevindirici bir gelişme.

Denizel çalışmalara öncülük edecek

2019 yılından bu yana her yıl bir Akdeniz ülkesini ziyaret ederek, Akdeniz’in doğal zenginliklerine ve karşı karşıya bulunduğu tehditlere karşı dikkat çeken Dünya Doğayı Koruma (WWF) Akdeniz Girişimi’nin (MMI) Blue Panda Yelkenlisi’nin bu seferki keşif teması da tüm bu tehditler nedeniyle deniz çayırları oldu.

Hepimizin devasa panda yelkeniyle bildiği ve yaklaşık beş ay süren seyirler gerçekleştiren tekne, nisan ayında Fransa’dan yola çıkarak geçtiğimiz günlerde Yunanistan’dan yola çıkarak 8 Ağustos tarihinde WWF-Fransa ekibiyle Datça’ya geldi. Tekne Türkiye ziyaretinde Datça-Bozburun Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde yürütülecek denizel çalışmalara öncülük edecek. 18 Ağustos’a kadar Türkiye’de olacak olan Blue Panda yelkenlisi, ekim ayına dek İtalya, Hırvatistan ve Arnavutluk’u ziyaret edecek.

Türkiye’yi dördüncü kez ziyaret eden Blue Panda’nın Datça durağında 9 Ağustos Cuma günü düzenlenen özel seyirde WWF-Türkiye ekibi, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü ve yerel yönetimler ile bir araya geldi.

“Denizleri korumak birlikte mümkün”

Seyirde yaptığı konuşmada denizleri korumanın birlikte mümkün olabileceğine dikkat çeken WWF-Türkiye Genel Müdürü Ömür Kula, “Akdeniz’in karşı karşıya bulunduğu tehditlerin başında iklim krizi yer alıyor. Sıcaklıkların küresel ortalamadan yüzde 20 daha hızlı arttığı Akdeniz, dünyamızın en hızlı ısınan ve en tuzlu denizi haline geliyor.

Artan sıcaklıklar halihazırda yoğun insan etkisine maruz kalan denizel kaynakları tükenme noktasına getirerek havza genelinde gözle görülür yıkıcı sonuçlar doğruyor. Ekosistemler çökerken bölge halkının geçim kaynakları da yok oluyor. Gidişatı tersine çevirmek, Akdeniz’i korumak için güçlü eylemlere ihtiyacımız var” dedi.

“Doğal mirasın korunması öncelikli hedef”

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı Dr. Beyhan Oktar da, “Akdeniz havzasındaki deniz çayırı örtüsünün yüzde ellisinden fazlasına ev sahipliği yapan ülkemizdeki bu doğal mirasın korunarak gelecek nesillere aktarılması projenin öncelikli hedeflerindendir” dedi.

Çözüm önerileri neler?

Deniz çayırları üzerindeki en önemli baskının demirleme olduğuna vurgu yapan WWF-Türkiye Doğa Koruma Direktörü Güner Ergün çözüm önerilerini şu şekilde sıraladı:

-Ulusal düzeyde demirleme yönetmeliği hazırlanıp uygulamaya konulması,

-Demirlemeye kapalı alanlar oluşturulması,

-Deniz çayırları koruma alanları belirlenmesi,

-Demirlemeye kapalı alanlarda eko şamandıra sistemlerinin kurulması

“Deniz kullanım yasasına ihtiyaç var”

Blue Panda Yelkenlisi’nin ziyaretine ilişkin konuşan Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt ise “Denizlerimizi kaybetmeden değerini bilmemiz gerekiyor. Denizlerin, yerel halk, turistler, yatırımcı, balıkçı, kamu, yerel yönetimler tarafından nasıl korunacağını ve kullanılacağını tanımlayan bir deniz kullanım yasasına ihtiyaç var” dedi.