Mersin’de dönen çarkları makro-ekonomik sorunlar yavaşlatıyor

Müjde DEMİR

Son yıllarda Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz, esnaf ve şirketleri cid­di şekilde etkiledi. Yüksek enf­lasyon, döviz kurundaki dal­galanmalar, faiz artışları gibi faktörler, işletmelerin maliyet­lerini artırarak karlılıklarını düşürdü. Bu durum, birçok iş­letmenin zor durumda kala­rak kapanmasına neden oldu.

Türkiye Odalar ve Borsalar Bir­liği (TOBB), Temmuz ayı kuru­lan-kapanan şirket istatistik­lerine göre, kurulan şirket sa­yısı bir önceki aya göre yüzde 47 artarak 9 bin 713'e, kapanan şirket sayısı bir önceki aya göre yüzde 42,9 artarak 2 bin 889'a yükseldi. Türkiye Esnaf ve Sa­natkarları Konfederasyonu (TESK) verilerine göre, Mer­sin özelinde 2024'ün ilk 7 ayın­da bin 348 esnaf kepenk ka­pattı. Konkordato ilanları bü­yük bir artış gösterdi. Mersin için ise protestolu senet sayısı yüzde 589 artışla 545 milyon TL'ye, karşılıksız çek adedi ise yüzde 86 artarak 2 bin 588'e, tutarı yüzde 224'lük artışla bir milyar 429 milyon TL'ye ulaş­tı.

Mersin iş dünyasında üre­tim, ihracat ve yarattığı katma değerle tüm sorunlara rağmen ekonomik çarkların döndüğünü fakat makro-ekonomi sorunların bu du­rumu yavaşlattığı­nı söyleyen, Mersin iş dünyası temsilci­lerinden Mersin Tica­ret ve Sanayi Odası (MT­SO) Yönetim Kurulu Başka­nı Hakan Sefa Çakır, Mersin Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (MERSİN ESOB) Yö­netim Kurulu Başkanı Veysel Sarı ve Mersin Ekonomi Plat­formu (MEP) Yönetim Kuru­lu Başkanı Servet Özkaya, ko­nuyla ilgili DÜNYA’ya açıkla­malarda bulundu.

MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Sefa Çakır, ekonomide işlerin nasıl git­tiğini gösteren birçok para­metrenin olduğunu, iş dün­yasını temsil eden kuruluşlar olarak tüm bu parametrele­re bir bütün olarak bakılması gerektiği­ni belirtti.

“Tek bir olum­lu göstergeyle pembe tablolar çizmek ne kadar yanlışsa, bir­kaç ekonomik göstergedeki olumsuzlukları da karamsar tablolar ve felaket senaryola­rı üretmek için kullanmamak gerekir” diyen Çakır, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası ola­rak tüm ekonomik rakamları dikkatle inceleyip değerlen­direrek, buna göre yol harita­larını ve yapılması gereken­leri belirlediklerini söyledi.

Çakır, “Mersin iş dünyası ola­rak, Mersin özelinde üretim, ihracat, genel bütçeye yaptı­ğımız katkı, kentin dış ticaret açığı ve vergi sıralamamız gi­bi rakamlarına baktığımızda, Mersin’in olumlu durumda olduğunu, çarkların döndü­ğünü, Mersin iş dünyasının ülke ekonomisine olağanüs­tü bir katkı verdiğini görüyo­ruz. Öte yandan, işleyen eko­nomilerde sorunlar olmazsa olmazdır. Bu olumsuz göster­geler arasında kapanan şirket sayısı ve artan protestolu se­net ve karşılıksız çek oranları gelmektedir” dedi.

“Yaşanan sorunlar makro-ekonomi kaynaklı”

Geçen yılla kıyaslandığın­da kurulan işletme sayısında yüzde 21 azalış, kapanan iş­letme sayısında yüzde 1 aza­lış, tasfiyeye giren işletme sayısında ise yüzde 14 artış gözlendiğini aktaran Çakır, Mersin’in, 2024 yılı ilk yarı­sında kurulan 127 adet yaban­cı sermayeli şirketle Türkiye genelinde sahip olduğu yüz­de 3’lük payla İstanbul, Antal­ya, Ankara ve İzmir’den sonra 5. sırada yer aldığını kaydet­ti.

Mersin özelinde ise pro­testolu senet sayısının yüzde 589 artışla 545 milyon TL'ye, karşılıksız çek adedinin yüz­de 86 artarak 2 bin 588'e, tu­tarının yüzde 224'lük artışla bir milyar 429 milyon TL'ye ulaştığını dile getiren Çakır, “Bunlar da ekonomimizde­ki olumsuz göstergeler. An­cak, Mersin özelinde yaşadı­ğımız olumsuzlukların genel­de makro-ekonomi kaynaklı olduğunu görüyoruz.

Yüksek enflasyon, yüksek faiz, kur so­runları, küresel ekonomik da­ralmalar gibi Mersin’in elin­de olmayan ulusal ve küresel sorunlardan bir dünya kenti olarak, dünyaya entegre bir ekonomi olarak biz de nasi­bimizi alıyoruz. KOBİ’lerden oluşan üyelerimiz ciddi bir ekonomik mücadele gösteri­yor. Maliye politikalarımız­daki önlemler paketi, firma­larımızı rekabet edemez hale getirecek şekilde olmamalı­dır. Ama her soruna rağmen Mersin üretim, ihracat ve ya­rattığı katma değerle ekono­mik çarkların döndüğü bir kent” ifadesini kullandı.

Mersin’de küçük esnaf bitiyor

Mersin Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği’ne bağlı 70 bin esnafın olduğunu söyleyen MERSİN ESOB Yönetim Kurulu Başkanı Veysel Sarı, küçük esnafın ekonomik sıkıntılar sebebiyle küçülmeye ve kapanmaya gittiğine dikkat çekti. Sarı, “Küçük esnafın girdi maliyetleri aşırı yükseldi. Ürettiğimiz ürünler için pazar bulamıyoruz. Dolaysıyla şirketler büyük sıkıntı içeresinde, kendi öz sermayeleri küçüldükçe kapanmak zorunda kalıyor” dedi. Hükümetin aldığı politikalar ile ekonominin düzelmesini ve diş ticaret açığının bir an önce kapanmasını istediklerini söyleyen Sarı, vergi adaleti sağlanarak ödemeler dengesinin oluşturulmasını, faiz oranlarının aşağı çekilerek esnafın vergi yükünün azaltılması gerektiğini kaydetti.

Artan konkordato talepleri için tedbirler alınmalı

MEP Başkanı Servet Özkaya, yeni belirlenen OVP ile temel politika alanları ve bu politikalara yönelik uygulama araçlarının başta üretim, yatırım ve istihdam olmak üzere, reel sektörün birçok kararına doğrudan tesir edeceğine dikkat çekti. Özkaya konuşmasını şöyle sürdürdü: “Ancak sanayi sektörü küçülürken diğer bazı sektörlerde özellikle tarım, gayrimenkul, bilgi iletişim ve finans ile sigorta sektörlerinde büyüme olduğu görülmektedir.

Sanayideki daralmanın önemli bir risk oluşturacağı bu süreçte, kaybeden tarafın sanayi sektörü olduğu ve üretimi azaltacak olan bu olumsuz gelişmenin ileride istihdam ihracat ve üretim konusunda ciddi sıkıntılara sebep olacağı görülmektedir. Ağırlaşan finansman koşulları ve ekonomideki yavaşlamayla birlikte borçlarını çevirmekte zorlanan şirketlerin konkordato talepleri hızlanarak maalesef devam ediyor. Bu böylece yılın sekiz ayında konkordato ilan eden şirket sayısı 982’ye yükseldi bu da ekonomi yöneticileri tarafından bir an önce tedbir alınması gereken öncelikli konular arasında yer almalıdır.”