Exitcom, AB projesi kapsamında nadir toprak elementlerini ekonomiye kazandıracak

ZEYNEP PARÇAM

KOCAELİ - Atık halde bulunan elektrikli ve elektronik ekipmanların geri dönüşümü konusunda hizmet veren Exitcom, Avrupa Birliği projesi kapsamında üniversite işbirliği ile elektronik ve elektrikli atıkları geri dönüşümünü yaparak içlerinde bulunan nadir toprak elementlerini döngüsel ekonomiye kazandırmayı hedefliyor. Proje hakkında bilgi veren Exitcom firmasının sahibi Murat Ilgar, “Söz konusu AB projesinde Hamburg Teknik Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversiteleri bulunuyor. Her ülkenin atıklarının içerisinde bulunan indiyum, paladyum, platin, altın gibi teknolojik gelişimin kaynağını sağlayan nadir toprak elementlerini geri dönüşüm yoluyla elde ederek ülke ekonomisine kazandırmayı amaçlıyoruz. Bizim de bu projedeki görevimiz Türkiye’de toplanacak olan bu atıklardan elde edilecek proseslerle elde edilen nadir toprak elementlerini Kocaeli’nin Kartepe İlçesi’nde bulunan tesisimizde geri kazandırıyoruz. Geri dönüşüm işlemini belli yönetmenliğe bağlı olarak ve kategorilere ayırarak yapıyoruz” şeklinde konuştu. Dünyada ülkelerin kendi rezervlerini istedikleri şekilde değerlendiremediklerini ifade eden Ilgar, değerli element içeren atıkların siyasal otorite tarafından yönetildiğini, Çin’in de kendisine olan teknolojik bağımlılığı artırmak amacıyla bu sektörü elinde tutmaya çalıştığını söyledi. Elektronik ve elektronik atık dönüşüm sektörünün diğer sektörlere göre oldukça farklı olduğunu söyleyeyen Ilgar, “Belli yönetmenlikler ile desteklenmeye çalışılan bir sektör. Tabi ki dünya rezervlerinde hammadde kaynakları azalmaya başladığı için artık hammadde üretebilecek atıklar atık durumundan çıkartılarak sanayi ürünü görevi görmeye başladı. Döngüsel ekonomide buradan başlıyor. Biz artık atıklara atık gözüyle bakmıyoruz. Atıklar her ne kadar tehlikeli olsalar da içerisinde ciddi metaller barındırıyorlar” şeklinde konuştu.

Türkiye’de devlet desteği var ama işler yönetmenlikler ile takip edilmiyor

Exitcom’un 2003 yılında Türkiye’deki faaliyetlerine başladığını belirten Ilgar, 2007 yılından sonra bütün prosesleri geliştirdiklerini ifade etti. Toner tesisini 2012 yılında kurduklarını söyleyen Ilgar, “Lamba geri dönüşümünde Türkiye’deki tek profesyonel geri dönüşüm yapan tesisiz. Firmamızı Türkiye’nin ihtiyaçları doğrultusunda kurduk. Amacımız her zaman maksimum hammaddeyi kazandırmak ikinci bir endüstri kullandırarak döngüsel ekonomiye katkıda bulunmaktı” diye konuştu. Türkiye’de her türlü devlet desteğinin olduğunu ifade eden Ilgar, “Ancak şöyle bir sıkıntı var. Devlet sizi destekliyor ama diğer taraftan yönetmenlikler ile işler takip edilmiyor. Avrupa’da bir yönetmenlik çıkar; insanlar desteksiz iş yaparlar ve işler büyür gider çünkü kanunlar bellidir” dedi. Elektronik atık geri dönüşümünde belli kategoriler olduğunu söyleyen Ilgar, ”Bu kategorilerin proseslerini tesisimizde geri kazandırıyoruz ama maalesef prosesler Türkiye’de ticari unsur haline getirilmiş durumda. Bizim çalıştığımız firmalar büyük elektronik üreticileri olduğu için geri dönüşüm oranları önemli. Biz de bu yüzden proseslerimizi sürekli geliştirerek, geri dönüşüm prosesine sokacağımız bir ürünü hammaddesinin yüzde 100’ünü geri kazandırmayı amaçlıyoruz. Bu sebeple teknolojik geliştirme ve iyileştirmeler için Ar-Ge yapıyoruz. Bu sayede döngüsel ekonomiye atık bir cihaz üzerinden maksimum döngü sağlamaya çalışıyoruz. Kaynaklarımızı maksimum düzeyde ekonomimize geri kazandırmayı hedefliyoruz” dedi.Elektronik atıkların özelliklerinden bir tanesinde bilgi güvenliği olduğunu söyleyen Ilgar, “Bilgiyi hacker çalabilir ama bir firmanın bütün bilgisayarları hurdaya ayrıldığında basit bir teknisyen bile bütün bilgilerinizi alabilir” dedi. Türkiye’de sektörde hurda toplayıcıları gibi gerçeklerinde olduğunu kaydeden Ilgar sözlerini şöyle sürdürdü:” Kimsenin rızkı ile oynamak haddimize değil ama yatırım yapan geri dönüşüm firmaları olarak mağduruz. Birinci olarak yatırımlarının karşılığını toplanan atıktan alamıyorlar ikinci olarak ise çantacı firmalar diye tabir ettiğimiz herhangi bir ikili ilişki ile lisans almış firmalar var.”