Kolon kanseri genetik mi? Nasıl önlem alabiliriz?

Memorial Bahçelievler Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Prof. Dr. Ediz Altınlı, “1-31 Mart Kolon Kanseri Farkındalık Ayı”nda kolon kanserinin nedenleri, teşhis ve tedavi yöntemleriyle ilgili bilgi verdi.

Halk arasında bağırsak kanseri olarak da bilinen kolon kanseri, Türkiye’de sık görülen kanserler arasında yer alıyor. Kalın bağırsağın iç yüzeyindeki tabakada bulunan hücrelerin kontrolsüz büyümesiyle ortaya çıkıyor. Kolon ve rektum kanserlerinin %80’i rastlantısal yani herhangi bir tanımlanmış genetik bozukluk olmadığı halde gelişirken, %20’si kalıtsal olarak ortaya çıkıyor. Kabızlık, karında şişlik veya dışkıda kan görülmesi kolon kanserinin belirtileri arasında yer alıyor.

“Kolon kanserlerinin %20’si genetik olarak ortaya çıkabilmektedir”

Kolorektal kanserlere yakalanma riski 50 yaşın üzerinde 6 ile 8 kat oranında artmaktadır. Bazı hastalıklar da kolorektal kanserleri tetikleyebilmektedir. İnflamatuvar bağırsak hastalıkları; crohn yani ince bağırsak ve kalın bağırsağın birleşim bölgelerinin çevresinde görülen iltihap olması ya da ülseratif kolit yani kalın bağırsağın iç yüzünü döşeyen tabakanın ödem, ülser ve iltihap olması gibi rahatsızlıklarla mücadele edenlerde kolon kanseri ortaya çıkabilmektedir. Kolorektal kanserler ülkemizde ve dünyada gastroinstestinal sistem yani mide bağırsak sisteminin sık görülen hastalığı olarak ortaya çıkmaktadır. Kolon kanserlerinin %20’si genetik olarak ortaya çıkabilmektedir.

- LYNCH sendromu (Herediter Non-Polipozis Kolorektal Kanser)

-  Familyal adenomatozis polipozis (FAP sendromu)

 - Geçirilmiş adenomatozis poliposizler

Kolon kanseri risk faktörleri arasında yaşam tarzının da önemli etkisi bulunmaktadır.

- Hayvansal yağ tüketimi

- Yüksek miktarda kırmızı et tüketimi

- Mangal gibi kömürleşmiş et tüketimi

- Fazla şeker kullanımı

- Obezite

- Hareketsiz yaşam tarzı

- Sigara kullanımı

 - Alkol kullanımı

Kolon ve rektum kanserine neden olabilen alışkanlıklar arasında yer almaktadır.

Belirtileri hemoroid ile benzerlik gösterebilir

Kolon kanseri belirtileri itibariyle hemoroid ile karıştırılabilmektedir. Hem hemoroidde hem de kolon kanserinde gaitada kan gözlemlenebilmektedir. Kolon kanserinin hemoroid sanılması tedaviyi geciktirebilmektedir. Hemoroid şikayetiyle uzmanlara başvuran hastalar tedavi için ameliyat edilebilmektedir. Ancak kapsamlı bir muayene yapılmazsa, rektumun 5-6 santimetre üzerindeki tümör atlanabilmektedir. Bu nedenle hemoroid tedavisi sırasında rekroskopi yapılarak kanamanın nedeninin belirlenmesi önemlidir.

- Dışkılama alışkanlıklarında değişiklik

- Kabızlık

- Karında şişlik

- Gaitada kan bulgusu 

Bu belirtiler görüldüğünde uzman kadrolara başvurulmalı ve tedaviye başlanmalıdır.

Kolon kanseri tedavisinde robotik cerrahi öne çıkıyor

Kolon kanseri tedavisinde polipler kolonoskopi ve ileri endoskopik yöntemlerle alınabilmektedir. Kanser ileri bir evredeyse cerrahi işlem zorunlu hale gelebilmektedir. Bu noktada cerrahi işlemin bu konuda uzman ekipler tarafından yapılması önem taşımaktadır. Tümörlü kısım kişiye özel cerrahi yöntemlerle çıkarılmaktadır. Son dönemlerde robotik cerrahi ile kolon kanseri ameliyatları sıkça tercih edilmekte hastalara önemli konfor sağlamaktadır.