İlaç israfında birincilik kürsüsüne veda planı

ANKARA - Akılcı ilaç kullanımı için eylem planı hazırlayan Sağlık Bakanlığı, Türkiye'yi Avrupa'da birinci sıraya taşıyan antibiyotik tüketiminin azaltılmasını öncelikli sıraya aldı.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkan Yardımcısı Güven Artıran, bu konuda hekim, eczacı, yardımcı sağlık personeli, hasta, ilaç sektörü, medya ve sivil toplum kuruluşlarına büyük sorumluluk düştüğünü bildirdi. 

Artıran, yaptığı açıklamada, tüm dünyada olduğu gibi ülkede de akılcı olmayan ilaç kullanımının ciddi halk sağlığı sorunu olduğunu söyledi.

Akılcı olmayan ilaç kullanımının, hastaların tedaviye uyumunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, antibiyotiklere karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, istenmeyen etki görülme sıklığının ve  tedavi maliyetlerinin artmasına neden olduğuna dikkati çeken Artıran, akılcı olmayan antibiyotik kullanımı sonucunda karşılaşılan en ciddi sorunlardan birinin, bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç geliştirmesi ve antibiyotiklerin bu bakterilere karşı etkisiz hale gelmesi olduğunu vurguladı.

Son yıllarda yeni antibakteriyel etkili moleküllerin geliştirilememesi nedeniyle antibiyotiklerin akılcı kullanılmasının daha önemli hale geldiğini anlatan Artıran, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Antibiyotik direnci nedeniyle yakın gelecekte basit enfeksiyonlar ve küçük yaralanmalar bile ölümcül olabilecek. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerileri doğrultusunda ülkemizde 'Akılcı İlaç Kullanımı Programı" (AİK) yürütülüyor. Bu bağlamda, AİK'yi destekleyecek faaliyetlerin yürütülmesi için koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması, hekim, eczacı, yardımcı sağlık personeli, halk ve ilaç sektörüne yönelik davranış değişikliği oluşturulması ve etki edilen taraflarda farkındalık, bilgi ve bilinç düzeyinin artırılması için sorumluluk sahibi tüm tarafları kapsayacak şekilde Kurumumuzca 'Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı 2014-2017' hazırlandı ve uygulamaya kondu. 'Antibiyotiklerin Akılcı Kullanımının Sağlanması' bu plan kapsamında öncelik verilen faaliyet alanlarında biri oldu."

Artıran, antibiyotik tüketiminde Türkiye'nin kötü bir karnesi olduğunu ve mutlaka önlem alınması gerektiğini belirterek, bu yıl "The Lancet" dergisinde yayınlanan, DSÖ ve Belçika Antwerp Üniversitesinin koordinatörlüğündeki, Türkiye'nin de içinde olduğu 13 AB üyesi olmayan ülkenin katıldığı çalışmaya göre, ülkenin antibiyotik tüketiminde birinci sırada olduğunu söyledi.

Bunun, antibiyotiklerin reçetelenmesi ve kullanımında akılcılığın sağlanmasının önemini açıkça ortaya koyduğuna işaret eden Artıran, "Süreçler göz önüne alındığında bu sorunun çok etkenli ve çözümünün de multidisipliner olması gerektiği görülüyor. Bu konuda hekim, eczacı, yardımcı sağlık personeli, hasta, ilaç sektörü, medya ve sivil toplum kuruluşlarına büyük sorumluluk düşüyor" diye konuştu.

Grip mevsimine girildiği için antibiyotik tüketimine özen gösterilmesi uyarısında bulunan Artıran, vatandaşların daha duyarlı davranması ve hekim tavsiyesi olmadan ilaç kullanmaması gerektiğini bildirdi. 

Artıran, "Bilinmelidir ki soğuk algınlığı ve grip çoğunlukla kendi kendine iyileşebilen hastalıklardır ve antibiyotik alımını gerektirmez. İyi bir bağışıklık sistemi bu tür hastalıkları yenebilir. Antibiyotik, grip ve soğuk algınlığını atlatmaya yardımcı olmaz" uyarısını dile getirdi.

Eylem planı değerlendirilecek

İlk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından "Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleri" olarak tanımlanan Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili çalışmalar ülkede de son yıllarda artarak devam ediyor.

Dünyanın diğer ülkelerinde olduğu gibi Türkiye'de de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımının halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorun ve ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlanmasına ya da uzamasına, istenmeyen etki görülme sıklığının artmasına neden olduğu değerlendiriliyor.

Antalya'da yarın başlayacak ve 4 gün sürecek toplantıda, ülke genelinde akılcı ilaç kullanımı değerlendirilecek.

Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç ve Tedarik Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen "Akılcı İlaç Kullanımı Değerlendirme Toplantısı"na, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu yetkilileri ile Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planını hayata geçirecek 81 İl koordinatörü ve temsilcisi katılacak.

Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı 2014-2017 kapsamında akılcı ilaç kullanımının sağlanması amacıyla farkındalığın oluşturulması ve toplumsal bilincin artırılması için illerde gerçekleştirilen çalışmalar bu toplantıda değerlendirecek.

Bu değerlendirme toplantılarının yanı sıra vatandaşların yaşam kalitesi ve süresinin yükseltilmesi, sosyal ve kültürel hayata bilinçli, aktif ve sağlıklı katılımının sağlanması için Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planının öncelikli hedefleri arasında yer alan "Akılcı Antibiyotik Kullanımı"na ilişkin de 23 Ekim'de Akılcı İlaç Daire Başkanlığınca Antalya'da görev yapan aile hekimleri ile bilgilendirme toplantısı gerçekleştirilecek.