Hareket, berekettir!

KEZBAN KARABOĞA

Bu hafta iki buçuk saat egzersiz yaptınız mı? Bu soru, Eurostat, yani Avrupa Birliği İstatistik Ofisi’nin ‘Avrupalılar, ne kadar egzersiz yapıyor?’ başlıklı çalışmasının ilk cümlesi. Bu çalışmaya göre AB'de 18 yaş üzeri nüfusun yüzde 49.8’i herhangi bir spor yapmazken, yüzde 29.9’u, haftada en az iki buçuk saatini fiziksel aktiviteye ayırıyor. Bu, bir ulaşım aracı olarak bisiklet kullanmayı da içeriyor.

Araştırmaya göre haftada en az iki buçuk saatini egzersize ayıranların oranı erkeklerde yüzde 34.5 iken, kadınlarda yüzde 25.6.

Egzersize zaman ayırma işine bir de eğitim seviyelerine göre bakalım. Aslında sonuç şaşırtıcı değil: Bireylerin eğitim seviyesi yükseldikçe egzersize daha fazla zaman ayırdıkları görülüyor.

WHO ÖNERİYOR

Avrupa Birliği’nde (AB) yüksek eğitimli bireylerin yüzde 40.5’i, boş zamanlarının haftada en az iki buçuk saatini fiziksel aktiviteye ayırıyor. Bu, düşük eğitimli kişilerde sadece yüzde 19.2. Peki, haftalık iki buçuk saatlik egzersiz yapmak neden önemli? World Health Organisation (Dünya Sağlık Organizasyonu-WHO), 18 yaş ve üzeri yetişkinlerin sağlığı için bu süreyi ideal olarak açıkladı. "Haftalık orta yoğunlukta en az iki buçuk saat egzersiz sağlığa iyi gelir" diyor. Elbette, siz bunu kendinize göre artırabilirsiniz.

İSKANDİNAVLAR ZİRVEDE

Fiziksel aktiviteye oransal olarak en fazla zaman ayıranlar İskandinavlar. AB’de haftada en az iki buçuk saatini egzersize ayıranların en çok olduğu üç ülke; sırasıyla Finlandiya (% 54.6), Danimarka (% 54.6) ve İsveç (% 54.1). Bu ülkeleri Avusturya (% 50.4) ve Almanya (% 48.3) izliyor. Buna karşılık Bulgaristan (% 9.9) ve Romanya (% 8.6) fiziksel aktiviteye zaman ayıran en düşük nüfus yüzdeleri ile listenin sonunda yer alıyorlar. Bu oran, 28 Avrupa Birliği ülkesinde ortalama yüzde 30.8 olarak ölçülüyor.

TÜRKİYE'DE DURUM NE?

Türkiye AB ortalamasının oldukça altında kalıyor. Türkiye’de boş vakitlerinin haftalık en az iki buçuk saatini egzersize ayıranların oranı sadece yüzde 4.7. Üstelik bu tablonun devamı da var. Çalışmaya göre Türkiye’de nüfusun yüzde 88.2’si egzersize hiç zaman ayırmıyor. Rakamlar ‘hareket’ etmediğimizi gösterirken, "hareketli toplum" devlet politikasında giderek daha fazla yer almaya başladı.

Egzersiz, kalbi korur, kemikleri güçlendirir

Araştırma sonuçlarını değerlendiren İstanbul Florence Nighingle Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saide Aytekin, egzersizin kalp, akciğerler, kemikler ve kasları güçlendirdiğine dikkat çekiyor. Aytekin, şu önerilerde bulunuyor: "Egzersiz enerjimizi artırır, kilo ve kan basıncını kontrol eder. Ayrıca stresle başa çıkmak ve uykuyu düzene sokmakta işe yarar." Dünyada düzenli egzersizin kalp damar hastalıklarında ne kadar faydalı olduğunu gösteren pek çok bilimsel çalışma var. Kalp krizi sonrası izlemeye alınan hastalarda egzersizin ölüm riskinde yüzde 31 azalma sağladığı tespit edilmiş.

Spora başlamadan önce efor testi yaptırmayı unutmayın…

Egzersiz ve spor önemli ancak özellikle dayanıklılık isteyen dallara başlamadan önce kalbinizi kontrol ettirmenizde fayda var. Uzmanlar, 35 yaş ve üzerinde olanların spor programına başlamadan önce kardiyolojik yönden araştırılmaları gerektiğini vurguluyor. Bunun için fizik muayene, EKG, gerekirse ekokardiyografi ve egzersiz testiyle değerlendirilmeleri gerekiyor. 35 yaş üzeri ve koroner kalp hastalığı için en az bir risk faktörüne sahip olanlara spora başlamadan önce kesinlikle efor testi öneriliyor.