Ders dışı aktiviteler çocuklara zarar mı veriyor?

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, ders dışı aktivitelerin çocuğun gelişiminde oynadığı rolün önemini vurguladı.

 Çocuk ve gençlerin dersleri dışında katıldıkları spor, dans ve tiyatro gibi aktivitelerin gelişimlerine çok önemli katkılar sunduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, çocuğun ilgi alanlarına uygun değilse ve çocuğun boş zamanlarını çok fazla kaplıyorsa ders dışı aktivitelerin yarardan çok zarar vermeye başlayacağını söyledi. Çocuğun aile bireyleriyle beraber zaman geçirmesinin önemine işaret eden Vogt, yoğun ve düzenli bir faaliyet programının aile ilişkileri üzerinde aşırı bir baskı oluşturacağı uyarısında bulundu.

Mutlu ve başarılı olmalarını istiyorlar

Ders dışı aktivitelerin planlanmasında dikkat edilmesi gereken noktalar olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Ebeveynlerin çocuklarının hayatta daha mutlu ve daha başarılı olabilmeleri için çok uğraştıklarını biliyoruz.

Günümüzde bu isteklerinin eyleme geçmesi, genellikle çocuklarının ders dışı aktivitelere katılımlarını sağlayarak yapmaktadırlar. Böylelikle çocukları daha sağlıklı olacaklar, arkadaşlık ilişkileri gelişecek ve beceri öğrenecekler. Her ne kadar okul müfredatında olmayan ancak çocuğun beceri ve yeteneklerini geliştirmeye yardımcı olan faaliyet olarak tanımlayabileceğimiz ders dışı aktivitelerin birçok yararı olsa da bazı durumlarda çocuklara yarardan çok zarar verebilmektedir.” diye konuştu.

Beceride iyi olmaya ihtiyaç duyuyorlar

 Yapılan araştırmaların çocukların özgüvenlerini desteklemek için bir beceride iyi olmaya ihtiyaç duyduklarını gösterdiğini ifade eden Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Ders dışı aktivitelerde çocuk spor, dans, tiyatro gibi birçok yeteneğini keşfetme ve geliştirme imkanına sahip olmaktadır. Ek olarak ders dışı aktivitelerde kişisel ilgilerini, kendi güçlü ve zayıf yönlerini keşfetme imkanına sahip olmaktadır. Böylelikle benlik ve kişilik gelişimi olumlu yönde desteklenmektedir.” dedi.

Yüksek düzeyde benlik saygısı bildiriyor

Ders dışı aktivitelere katılan çocukların katılmayan akranlarına göre daha yüksek düzeyde benlik saygısı bildirdiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Ders dışı aktivitelerin bir diğer yararı ise çocuğun sosyal gelişimini desteklemesidir ve çocuğa kendisi ile benzer ilgi alanları ve yetenekleri olan çocuklarla vakit geçirme imkânı sunmasıdır.

Bu durum, çocuğun aktiviteye devam etme motivasyonunun da artmasına yol açacaktır. Genel olarak, ders dışı aktiviteler çocuğun aidiyet duygusunu oluşturur ve olumlu arkadaşlık ilişkileri oluşturmasını sağlar. Ek olarak yapılan araştırmalar ders dışı etkinliklere katılan öğrencilerin daha yüksek düzeyde akademik başarı elde ettiklerini göstermektedir.” diye konuştu.

Aileleriyle daha çok vakit geçirmeliler

Diğer taraftan çocuğun ilgi alanlarına uygun değilse ve çocuğun boş zamanlarını çok fazla kaplıyorsa ders dışı aktivitelerin yarardan çok zarar vermeye başlayacağı uyarısında bulunan Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Ders dışı aktiviteler doğası gereği ekstradır ve sınırlandırılmalıdır” uyarısında bulundu.

Çocukların gelişime de zarar veriyor

Yeni bir çalışmanın, ebeveynlerin çocuklarının müzik dersleri ve spor kulüpleri gibi ders dışı etkinliklerde ne kadar zaman geçirdikleri konusunda dikkatli olmaları gerektiğini gösterdiğine dikkat çeken Dr. Gökçe Vogt, “Araştırmacılar, yoğun ve düzenli bir faaliyet programının yalnızca aile ilişkileri üzerinde aşırı bir baskı oluşturmakla kalmayıp, aynı zamanda çocukların gelişimine de zarar verme potansiyeline sahip olduğunu iddia etmektedirler.

Ders dışı etkinliklerin çok fazla olması aile bireylerinin birbirleriyle daha az vakit geçirmelerine ve ailenin maddi ve enerji kaynaklarını olumsuz yönde etkilemesine yol açmaktadır. Aile bireyleri birbirleriyle yemek bile yiyemez hale gelebilmektedirler. Oysa araştırmalar haftada en az dört gün aile yemeği yemenin aile bağlarını güçlendirdiğini göstermektedir.” diye konuştu.

Uykusuzluk sağlık sorunlarına yol açıyor

Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Maalesef yapılan araştırmalar birçok çocuğun ‘çok meşgul’ oldukları için uykusuz kaldıklarını göstermektedir” uyarısında bulunarak şunları söyledi: “Bilindiği üzere uykudan yoksun kalan çocuğun birçok sağlık ve gelişimsel sorun yaşayabilmesi olasıdır. Yeterince uykusunu alamayan çocuklar akademik alanda da sorunlar yaşamaya başlayacaktır.

Çocukların her gün kendilerine zaman ayırmaya ve oyun oynamaya ihtiyaçları vardır. Yapılandırılmamış oyun oynamanın çocukların problem çözme ve yaratıcılık becerilerinin gelişiminde etkisi yadsınamazdır. Ancak yoğun ders dışı aktiviteler çocukların elinde bu imkânı maalesef almaktadır.”  

Sosyal yaşamda sağlıklı bir denge kurulmalı

 Ebeveynlerin zaman zaman çocuklarının programlarını düzenlerken ne kadar aktivitenin yeterli olduğuna karar vermekte güçlük yaşayabileceğini de ifade eden Uzman Klinik Psikolog Dr. Gökçe Vogt, “Genel olarak bu sorunun çözümü, çocuğun sosyal yaşamı ve okulu arasındaki dengeyi sağlıklı bir şekilde kurabilmesidir.

Çocuk uykusunu alabiliyor, okul ödevlerini yapacak zamanı buluyor, ailesine ve arkadaşlarına yeterli vakit ayırabiliyorsa bu dengeyi kurabilmiş demektir. Ancak bu kriterlerden bir veya birkaçına uyamıyorsa o zaman ebeveynler ders dışı aktivitelerin artık zarar vermeye başladığına karar verebilirler. Sonuç olarak ebeveynler olumlu etkilerine rağmen ders dışı etkinlikleri planlarken aile zamanını geri plana atmayan sağlıklı bir denge kurmalıdırlar.” diye konuştu.