Türkiye’nin 51 yıllık karşılıksız Oscar aşkı

Dünyanın en önemli üç film festivalinden Venedik’te erkek oyuncu ve seçici kurul özel ödülünü kazanan “Sivas” bu yıl Los Angeles’taki Oscar ödülü seçmelerinde Türkiye’yi temsil edecek…“Sivas”ın Türkiye’nin Oscar adayı seçilmesini ve kendi filminin(“Mucize”nin) seçilmemesini protesto edenler arasında Mahsun Kırmızıgül de bulunuyor. 

Türkiye bugüne kadar 22 filmi Oscar aday adayı olarak seçti ve bunların 21’i elendi…”Sivas”ın elenip elenmeyeceğiyse Ocak 2016’da belli olacak…

Türkiye’nin bugüne kadar Oscar için yolladığı 21 filmin dördü Nuri Bilge Ceylan, ikisi Tunç Başaran, ikisi de Yavuz Turgul imzasını taşıyor…

Türk sinemasının Oscar ödülü serüveni kısaca şöyle özetlenebilir.

“Umuda Yolculuk”

İsviçreli yönetmen ve senaryo yazarı Xavier Koller’in yabancı film Oscar’ını kazanan “Journey of Hope-Umuda Yolculuk” adlı filminin bir bölümü İstanbul’da çekilmişti ve filmde senaryo yazarı Ferdide Çiçekoğlu, görüntü yönetmeni Galip İyitanır ve Türkiye’den pek çok oyuncu rol almıştı…

“Hanım”

Atilla Dorsay yönetmen ve senaryo yazarı Halit Refiğ’in “Hanım” filmi için şunları söylemişti: “Ben kişisel olarak Halit Refiğ’in ‘Hanım’ adlı filminin de Türkiye’nin Oscar aday adayı olarak Los Angeles’a gitmesi için elimden geleni yaptım. Ancak diğer seçici kurul üyelerini ikna edemedim. Oysa Halit Refiğ’in ‘Hanım’ adlı filmi Türkiye’nin Oscar aday adayı olabilseydi, belki de Oscar adaylığı elde edebilirdi.”

“Yaşamın Kıyısında”

Fatih Akın’ın “Auf der anderen Seite-Yaşamın Kıyısında”sı Almanya’nın Oscar aday adayı olarak seçildi ve Los Angeles’ta bir varlık gösteremedi…”Yaşamın Kıyısında” dünyanın en önemli film festivali olan Cannes’da senaryo ödülünü Fatih Akın’a kazandırmıştı…

“Ayrılık”

Avusturya’nın Oscar aday adayı seçilen, yönetmen ve senaryo yazarı Feodora Schenk Aladağ’ın “Die Fremde-Ayrılık” adlı filminde başta Sibel Kekilli olmak üzere Türk-Kürt kökenli pek çok oyuncu vardı…

“Yol”

Şerif Gören’in yönettiği, Yılmaz Güney’in senaryosunu yazdığı, yapımcılarından ve kurgucularından biri olduğu “Yol” ABD’nde Oscar kadar saygınlığı olan Altın Küre’ye yılın en iyi yabancı filmi dalında aday gösterilmeyi başardı…”Yol” dünyanın en önemli film festivali Cannes’da büyük ödül Altın Palmiye’yi kazanmıştı…

Türkiye’nin Oscar aday adayı seçilen filmlerin tam listesi: 

“Susuz Yaz”

1964: 37. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Susuz Yaz”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Metin Erksan (Necati Cumalı’nın öyküsünden uyarlama); Görüntü Yönetmeni: Ali Uğur; Oyuncular: Hülya Koçyiğit, Erol Taş, Ulvi Doğan, Hakkı Haktan, Yavuz Yalınkılıç, Zeki Tüney…
“Susuz Yaz” dünyanın en önemli üç film festivalinden Berlin’de büyük ödül Altın Ayı’yı kazanmıştı…

“Uçurtmayı Vurmasınlar”

1989: 62. Oscar ödüllerine ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Uçurtmayı Vurmasınlar”; Yönetmen: Tunç Başaran. Senaryo Yazarı: Feride Çiçekoğlu (Çiçekoğlu’nun romanından uyarlama); Görüntü Yönetmeni: Erdal Kahraman; Oyuncular: Nur Sürer, Ozan Bilen, Füsun Demirel, Güzin Özyağcılar, Rozet Hubeş, Hale Akınlı, Meral Çetinkaya, Yasemin Alkaya, Ayten Erman, Özlem Savaş…

“Piano Piano Bacaksız”

1992:  65. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Piano Piano Bacaksız”;  Yönetmen: Tunç Başaran; Senaryo: Ümit Ünal (Kemal Demirel’in eserinden uyarlama); Görüntü Yönetmeni: Colin Mounier; Müzik: Can Kozlu; Oyuncular: Rutkay Aziz, Emin Sivas, Yaman Okay, Serap Aksoy, Ayşegül Ünsal, Taner Barlas, Yalçın Güzelce, Meral Çetinkaya, Özcan Özgür, Suna Selen, Meriç Başaran, Cemal Şan…

“Mavi Sürgün”

1993: 66. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Mavi Sürgün”; Yönetmen: Erden Kıral; Senaryo yazarı: Erden Kıral, Kenan Ormanlar; Görüntü Yönetmeni: Kenan Ormanlar; Müzik: Timur Selçuk; Oyuncular: Can Togay, Özay Fecht, Ayşe Romey, Hanna Schygulla, Tatiana Papamaoshow, Halil Ergün, Ali Sürmeli, Menderes Samancılar, Kürşat Alnıaçık, Mevlüt Demiryay…
”Mavi Sürgün”ün en büyük avantajı dünyanın en iyi üç film festivalinden Berlin ve Cannes’da ödül kazanmış olan Hanna Schygulla’ydı…

“Manisa Tarzanı”

1994: 67.Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Manisa Tarzanı”; Yönetmen: Orhan Oğuz; Senaryo Yazarı: Nuray Oğuz; Görüntü Yönetmeni: Orhan Oğuz; Müzik: Atilla Özdemiroğlu; Oyuncular: Talat Bulut, Serap Sağlar, Pınar Avşar, Ayton Sert, Kutay Köktürk, Özlem Savaş, Nihat Nikerel…

“Eşkıya”

1997: 70. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Eşkıya”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Yavuz Turgul; Görüntü Yönetmeni: Uğur İçbak; Müzik: Erkan Oğur; Oyuncular: Şener Şen, Uğur Yücel, Yeşim Salkım, Kâmuran Usluer, Nejdet Mahfi Ayral, Kayhan Yıldızoğlu, Şermin Şen, Ülkü Duru, Güven Gürel, Özkan Uğur, Melih Çardak…
“Eşkıya” bugün hem geçmişle sağlam bir bağlantısı olan, hem de bir anıt gibi ayakta duran bir film.” (“Atilla Dorsay Sinemayı Yazan Adam” adlı kitaptan Atilla Dorsay’ın “Eşkıya” ile ilgili cümlesi; Atilla Dorsay’la söyleşiyi yapan: Rıza Kıraç).

“Salkım Hanımın Taneleri”

1999: 72. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: ”Salkım Hanımın Taneleri”; Yönetmen: Tomris Giritlioğlu; Senaryo Yazarı: Etyen Mahçupyan, Tamer Baran (Yılmaz Karakoyunlu’nun romanından); Görüntü Yönetmeni: Yavuz Türkeri, Ercan Yılmaz;  Müzik: Tamer Çıray; Oyuncular: Hülya Avşar, Zafer Algöz, Güven Kıraç, Zuhal Olcay, Kâmuran Usluer, Derya Alabora, Uğur Polat, Murat Daltaban, Nurseli İdiz, Kenan Bal, Defne Kayalar, Yavuz Bingöl…
“Salkım Hanımın Taneleri” İkinci Dünya Savaşı’nı kimin kazanacağının henüz belli olmadığı 1942’de çıkarılan Varlık Vergisinin kurbanlarını konu alıyordu…

“Kaç Para Kaç”

2000: 73. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Kaç Para Kaç”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Reha Erdem; Görüntü Yönetmeni: Florent Herry, Jean – Louis Vialard; Oyuncular: Taner Barlas, Bennu Yıldırımlar, Zuhal Gencer, Ali Düşenkalkar, Engin Alkan, Bülent Yanar, Sermet Yeşil, Sevin Okyay, Mehmet Atak, Ara Güler…

“Büyük Adam Küçük Aşk”

2001: 74. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Büyük Adam Küçük Aşk”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Handan İpekçi; Görüntü Yönetmeni: Erdal Kahraman; Müzik: Serdar Yalçın, Mazlum Çimen; Oyuncular: Şükran Güngör, Dilan Erçetin, Füsun Demirel, İsmail Hakkı Şen, Yıldız Kenter…

“Dokuz”

2002: 75. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “9”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Ümit Ünal; Görüntü Yönetmeni: Aydın Sarıoğlu; Müzik: Zen; Oyuncular: Ali Poyrazoğlu, Cezmi Baskın, Serra Yılmaz, Fikret Kuşkan, Ozan Güven, Rafa Radomisli, Ersin Pervane, Fuat Onan, Sezgin Devran…

“Uzak”

2003: 76. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Uzak”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Nuri Bilge Ceylan; Görüntü Yönetmeni: Nuri Bilge Ceylan; Oyuncular: Muzaffer Özdemir, Mehmet Ali Toprak, Zuhal Gencer, Nazan Kırılmış, Ebru Yapıcı, Feridun Koç, Fatma Ceylan, Ebru Ceylan…

“Gönül Yarası”

2005: 78. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Gönül Yarası”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Yavuz Turgul; Görüntü Yönetmeni: Soykut Turan; Müzik: Tamer Çıray; Oyuncular: Şener Şen, Meltem Cumbul, Timuçin Esen, Güven Kıraç, Devin Çınar, Sümer Tilmaç, Erdal Tosun…

“Dondurmam Gaymak”

2006: 79. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Dondurmam Gaymak”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Yüksel Aksu; Görüntü Yönetmeni: Eyüp Boz; Müzik: Baba Zula; Oyuncular: Turan Özdemir, Gülnihal Demir, İsmetcan Suda, Ulaş Sarıbaş, Nejat Altınsoy, Metin Yıldız, Ayşe Arslan, Sadettin Ünsal, Ayşe Arslan, Recep Yener…

“Takva” 

2007: 80.Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Takva”; Yönetmen: Özer Kızıltan; Senaryo Yazarı: Önder Çakar; Görüntü Yönetmeni: Soykut Turan; Müzik: Gökçe Akçelik; Oyuncular: Erkan Can, Güven Kıraç, Müfit Aytekin, Meray Ülgen, Settar Tanrıöğen, Murat Cekcir, Feridun Koç, Öznur Kula, Erdal Parmaksızoğlu, Erman Sabah, Duygu Şen…

“Üç Maymun” 

2008: 81. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Üç Maymun”; Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan; Senaryo Yazarı: Ebru Ceylan, Ercan Kesal, Nuri Bilge Ceylan; Görüntü Yönetmeni: Gökhan Tiryaki; Oyuncular: Yavuz Bingöl, Hatice Aslan, Ahmet Rıfat Sungar, Ercan Kesal, Cafer Köse, Gürkan Aydın…

“Güneşi Gördüm”

2009: 82. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Güneşi Gördüm”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Mahsun Kırmızıgül; Görüntü Yönetmeni: Soykut Turan; Müzik: Mahsun Kırmızıgül, Yıldıray Gürgen, Tevfik Akbaşlı; Oyuncular: Mahsun Kırmızıgül, Demet Evgar, Murat Ünalmış…

 “Bal”

2010: 83. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Bal”; Yönetmen ve Senaryo Yazarı: Semih Kaplanoğlu, Orçun Köksal; Görüntü Yönetmeni: Barış Özbiçer; Müzik: Matthias Haeb; Oyuncular: Bora Altaş, Erdal Beşikçioğlu, Tülin Özen…
“Bal” dünyanın en önemli üç film festivalinden Berlin’de  büyük ödül Altın Ayı’yı kazanmıştı…

“Bir Zamanlar Anadolu’da”

2011: 84. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Bir Zamanlar Anadolu’da”; Yönetmen ve senaryo yazarı: Nuri Bilge Ceylan; Görüntü yönetmeni: Gökhan Tiryaki; Oyuncular: Ercan Kesal, Ebru Ceylan, Muhammet Uzuner, Yılmaz Erdoğan, Taner Birsel…

“Ateşin Düştüğü Yer”

2012: 85. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Ateşin Düştüğü Yer”; Yönetmen ve senaryo yazarı: İsmail Güneş; Görüntü yönetmeni: Ercan Yılmaz; Müzik: Saki Çimen; Oyuncular: Hakan Karahan, Elifcan Ongurlar, Yeşim Ceren Bozoğlu, Serhan Süsler, Abdullah Şekeroğlu, Ozan Göksu Sayın…

“Kelebeğin Rüyası”

2013: 86. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Kelebeğin Rüyası”; Yönetmen ve senaryo yazarı: Yılmaz Erdoğan; Görüntü yönetmeni: Gökhan Tiryaki; Müzik: Rahman Altın; Oyuncular: Kıvanç Tatlıtuğ, Mart Fırat, Belçim Bilgin, Farah Zeynep Abdullah, Yılmaz Erdoğan…

“Kış Uykusu” 

2014: 87. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Kış Uykusu”; Yönetmen: Nuri Bilge Ceylan; Senaryo yazarları: Nuri Bilge Ceylan ve Ebru Ceylan; Görüntü yönetmeni: Gökhan Tiryaki; Oyuncular: Haluk Bilginer, Demet Akbağ, Melisa Sözen, Tamer Levent, Nejat İşler…
“Kış Uykusu” dünyanın en önemli film festivali Cannes’da büyük ödül Altın Palmiye’yi kazanmıştı…

“Sivas”

2015: 88. Oscar ödüllerine Türkiye’nin yolladığı aday adayı: “Sivas”; Yönetmen ve senaryo yazarı: Kaan Müjdeci ; Görüntü yönetmeni: Armin Dierolf, Martin Solvang; Oyuncular: Doğan İzci, Okan Avcı, Ozan Çelik, Ezgi Ergin, Banu Fotocan, Muttalip Müjdeci…