Değerli okurlar 2/8/2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7524 sayılı kanunla gelir vergisi, kurumlar vergisi, ÖTV, KDV, vergi usul kanunu olmak üzere çok sayıda kanunda değişiklikler yapılmış bulunmaktadır. Kanunla getirilen önemli düzenlemelerden biri de Yurt içi Asgari Kurumlar vergisi uygulaması.
7524 sayılı kanunun 36’ncı maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanununa “Yurt içi asgari kurumlar vergisi” başlıklı 32/C maddesi eklenerek, kurumlar vergisi mükelleflerinin hesaplanan kurumlar vergisinin indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’undan aşağı olamayacağı düzenlenmektedir. Kanunun uygulama esaslarını açıklamak üzere, 28.9.2024 tarihli 32676 sayılı Resmi Gazetede Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No 23) yayımlanmış bulunmaktadır.
Kanunda açıkça yer almamasına rağmen tebliğde vergi hesaplanırken kazançtan düşülmeyen indirim ve istisnalar sayıldıktan sonra, asgari kurumlar vergisi hesabında geçmiş yıl zararlarının da kurum kazancından düşülmeyeceği ve asgari kurumlar vergisi hesaplamasında dikkate alınacağı belirtilmiştir. Geçmiş Yıl Zararlarının vergiye tabi olması, kurumlar vergisi kanuna, vergileme tekniğine ve Anayasaya aykırı bir uygulama olacak ve ihtilaflara yol açabilecektir.
Asgari kurumlar vergisi 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara uygulanacak, özel hesap dönemine tabi olan kuramlar için ise 2025 yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen dönemlerde elde edilen kazançlarına uygulanacaktır.
Kurumlar vergisi mükellefleri, kurum geçici ve kurumlar vergisi beyannamelerinde Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A. maddeleri hükümlerini dikkate alarak kurumlar vergilerini hesaplayarak ticari bilanço karı/ zararına kanunen kabul edilmeyen giderlerini ekleyeceklerdir. Tutarın sıfırdan büyük olması halinde, asgari vergi dışında bulunan istisna ve indirimler düşülecek ve kalan tutara %10 oranı uygulanarak asgari kurumlar vergisi hesaplanacaktır.
Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden, Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci ve 32/A maddeleri dikkate alınarak indirimli oran nedeniyle alınmayan vergi düşüldükten sonra kalan tutar mükellefin beyanı ile kıyaslanarak bu tutarın mükellefin beyanı üzerine hesaplanan vergiyi aşması halinde, aşan fark tutar kadar asgari vergi hesaplanacaktır.
Kurumlar vergisi kanununun 9. maddesine göre, kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla geçmiş yıl zararları indirim konusu yapılır. Kanuni düzenleme böyle olmakla birlikte, tebliğ açıklamalarına göre asgari kurumlar vergisi hesaplanırken geçmiş yıl zararları kurum kazancından düşülmeyecektir. Böylelikle önceki dönemlerde zarar etmiş olan firmalar haksız bir şekilde vergi ödemek zorunda kalacaklardır.
Kurumlar vergisi kanununun 1. maddesi aşağıda sayılan kurumların kazançları, kurumlar vergisine tâbidir şeklinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Yani kurumları vergileyebilmek için söz konusu kurumların “kazanç” elde etmiş olmaları gerekmektedir. Zarar eden firmaları vergilemek hem vergileme tekniğine hem kurumlar vergisine hem de Anayasanın 73. Maddesinde hüküm bulan vergi adaleti ilkesine aykırılık taşıyacaktır. Haksızlığa uğradığını düşünen mükelleflerin konuyu yargıya taşıyabilmeleri için beyannamelerini “ihtirazi kayıtla” vermeleri gerekmektedir.