Geçtiğimiz Cuma Chicago PMI yani satın alma müdürleri endeksinin Mayıs verisi beklentisi yüzde 41,6’ydı ancak sonuç yüzde 35,4 ile beklentilerin oldukça altında geldi.
Bu Pazartesi ise ISM imalat verisi beklentisi yüzde 49,5’ti ancak sonuç, beklentinin biraz altında yüzde 48,7 oldu. Cuma günü açıklanan verinin daha önceki yıllarda “öncü sinyal” olduğu yönündeki spekülasyon piyasanın moralini bozdu. Zira zayıflık resesyon sinyali olarak yorumlandı.
Bu hafta, ABD veri ajandası yoğun. İstihdam sektörü hakkında; Salı günü açık iş sayısı, Çarşamba günü özel sektör istihdamı, Perşembe haftalık istihdam verisi ve Cuma da aylık istihdam veri seti sinyal verecek. Eğer istihdam sektörü de yavaşlama kaydetmeye başlarsa bu FED açısından tedirgin edici olabilir çünkü FED, istihdamda hızlı bir bozulmadan sakınıyor. Daha önceki açıklamalarında FED Başkanı Jerome Powell, istihdamdaki zayıflamaya reaksiyon vereceklerini ifade etmişti.
Son veriye göre ABD işsizlik oranı yüzde 3,9. Bu oranın yüzde 4 ve üzerine çıkması FED tarafından yanıtsız bırakılmayabilir. Mevcut durumda FED, temkinli duruş sergileyerek ilerliyor ve makro verilere göre söylem-duruş ortaya koyuyor, gerekirse revize ediyor. Bazı FED yöneticilerinin, faiz artışı kapısını açık bırakmak istediği bir noktadayız. Ancak ekonomik aktivitede yavaşlama ve istihdamda zayıflama görülmesi FED’in şahinlik dozunu azaltabilir.
Faiz indiriminde temkinli olan FED, enflasyonun hedefine uzak olduğu bir noktada güvercin sinyali vermek zorunda kalabilir. Yani hedefine yakınsayan enflasyon ile “gönüllü” güvercin olmak yerine zayıf ekonomi-zayıf istihdam nedeniyle “gönülsüz-zaruri” güvercin olabilir. Bu durumu da bir anlamda resesyon riski diye okuyabiliriz.
Bu haftanın verileri, doğu ve özellikle batı ekonomileri için çok şey söyleyebilir. Eğer beklentiler civarında sonuçlar görürsek bu, piyasa fiyatlamasını çok değiştirmeyebilir. Eğer güçlü veriler görürsek, bu halde piyasa iştahı biraz baskılanabilir. Zayıf veriler ise piyasa dinamiğini “resesyon-güvercin FED” ikilemine sürükleyebilir. Piyasa zayıf verileri, resesyon diye okuyup karşısında güvercin FED göremez ise bu risk iştahını baskılayan bir sebebe dönüşebilir.
FED hızlı reaksiyon verip güvercinleşirse piyasaya destek olabilir. Peki olası ikilemin yaratacağı kararsızlık ne sürede çözülebilir? Haftaya Çarşamba akşamına kadar “sessizlik” döneminde olan FED’den bir söz duyamayacağız. Çarşamba akşamı güncel yaklaşımını karşılayacağız. Piyasa resesyon endişeleri eşliğinde, morali bozuk şekilde Amerika Merkez Bankası’nın açıklamalarını (umutla) bekleyebilir.
6 Haziran’da Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) ilk faiz indirimi adımını atması kesin gibi duruyor. ECB ile FED arasında faiz indirimine dair zaman farkının minimum 3 ay civarında olacağını düşünüyoruz. ABD ekonomisi yavaşlarsa, bu zaman farkı azalabilir. Piyasalar yeni denge noktalarına erişebilir. Para birimlerinde hareketliliğin dışında, hisse-tahvil tercihi de değişebilir.
Olası resesyon söylemi tahvil iştahını artırabilir. FED’in nokta grafikte faiz patikası hakkında nasıl sinyal vereceği önemli. Son sinyal 2024 yılı için üç faiz indirimini işaret ediyordu. Yeni grafikte aşağı revize görebiliriz. Muhtemelen iki civarında olabilir. İki, piyasa beklentilerine paralel-yakın olduğu için etkisi sınırlı kalabilir. Ancak bir civarı faiz indirimi sinyali verilirse bu tatsız algılanabilir.
Zayıf veriler resesyon endişelerini besleyebilir. Böyle bir eşiğe yakın olabiliriz. FED’in reaksiyonuna bağlı olarak piyasanın risk iştahını ayarlamasını bekliyorum. FED ise resesyon-enflasyon riski ince çizgisinde dengede kalmaya çalışabilir. Para politikasında az-çok, erken-geç kriterleri üzerinden zanaatını ortaya koymalı. Diğer merkez bankaları da aynı zanaat sergilemeli. Başarılı oldukları ölçüde piyasayı olası kırılmalardan uzak tutabilirler.