Bu hafta yurtdışından gelecek hizmet faturaları konusunda başlıklar itibariyle hatırlatmalar yapacağım.
1. Stopaj yapılacak mı?
Yurtdışından alınacak danışmanlık vb. serbest meslek mahiyetindeki hizmetler kural olarak Türkiye de sorumlu sıfatıyla (SS) stopaj uygulamasına tabidir.
Yurtdışına bu kabil ödemeleri yapanların bu ödemelerin brüt tutarları üzerinden KVK'nın 30. maddesi çerçevesinde BKK ile belirlenmiş oranlarda stopaj yapmaları ve ertesi ay muhtasar beyanname ile beyan etmeleri gerekmektedir.
Ancak ödeme yapılan şirket Türkiye'nin Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖA) akdettiği bir ülke mukimi ise, anlaşma şartları dikkate alınarak stopaj yapılmayabilir.
Genel olarak anlaşmalarda,
a. Hizmet yurtdışından Türkiye ye gelinmeksizin verilmişse stopaj yapılmayacağı,
b. Hizmet Türkiye'ye de gelinerek yapılıyorsa bir yılda (veya bazı anlaşmalardaki ifade ile birbirini izleyen 12 aylık dönemde) Türkiye de hizmet için geçen zamanların 183 günü aşması gerektiği ifade edilmektedir.
2. Mukimlik belgesi almalı mıyım?
Ödeme yaptığınız taraf ÇVÖA yapılan bir ülke mukimi olduğunu iddia ediyor ve anlaşma şartlarının varlığından hareketle stopaj yapmayacaksanız, karşı taraftan ilgili vergi idaresinden alınmış bir mukimlik belgesi isteyin. Bazen fatura adresleri yanıltıcı olabiliyor. Düşük vergili (Türkiye ile ÇVÖA'sı olmayan) ülkelerde kurulu kimi şirketler diğer ülkelerdeki irtibat adreslerini faturaları üzerine yazarak farklı algılamalara yol açabiliyorlar.
3. Taahhüt belgesi almalı mıyım?
Şayet yabancı şirket şirketinize veya başka şirketlere Türkiye'ye gelerek iş yapmadığı veya gelse bile bir yılda 183 günü aşmadığı, dolayısıyla ÇVÖA şartlarını taşıdığı ve kendisinden stopaj yapılmaması gerektiği iddiasında ise, stopaj uygulamayacağınız yabancı şirketten bu durumu teyit eden bir taahhütname almanızı tavsiye ederiz.
Çünkü aksi bir tespitte vergi idaresi sizi sorumlu tutacaktır.
Bu taahhütte her ne sebeple olursa olsun, yapılacak ödeme nedeniyle stopaja dönük bir sorun çıkarsa vergi, ceza ve faiziyle rüku edileceği, gerekli her türlü dokümanın yabancı şirketçe sağlanacağı belirtilmelidir.
4. Stopajı brütten mi, netten mi hesaplayacağız?
Stopaj hesaplanması gerekiyor ve ödeme net tutar üzerinden yapılıyorsa, stopajın brütleştirme sonrası hesaplanması gerekmektedir.
5. Anlaşmalarda nelere dikkat etmeliyiz?
Yabancılar hizmet anlaşmalarında genel olarak, şayet yapılan ödeme vergiye tabi ise vergilerin Türkiye'de ödemeyi yapan şirketçe karşılanacağını belirtirler. Sözleşmelerdeki bu tür hükümlere karşı çıkın.
Ödemeyi brüt olarak tarif ettirme gayreti içinde olun. Normalde Türkiye de ödenen vergi diğer ülkede hesaplanan vergiden indirilebilmektedir. Böylelikle şirketinizi %20 veya %10 oranında bir yükten kurtarabilirsiniz.
6. 183 gün hesabı nasıl yapılıyor?
183 gün hesabı Mali İdare'nin verdiği bir kısım yazılı görüşlerde adam/gün hesabıyla yapılıyor. Diğer bir ifade ile bir günde yabancı şirketten Türkiye'de kaç kişi varsa hepsi ayrı ayrı gün hesabında dikkate alınıyor. İki kişi varsa iki gün sayılıyor.
Bu görüşe katılabilmek mümkün değil. Tüzel kişilik tektir. Tüzel kişiliği temsilen kaç kişi Türkiye'ye gelirse gelsin hepsi aynı tek (tüzel) kişiyi temsil etmektedir.
Sizin dışınızda aynı şirketin başka projeleri de varsa hepsi 183 gün hesabında dikkate alınmaktadır.
Gelen gidenleri, tarihlerini, pasaport kopyalarını dosyalamakta fayda var.
7. Fatura dışında ne gibi belgeler olmalı?
Yurtdışından alınan hizmet, ilişkisiz şirketten ise sorun yok. Ancak ilişkili şirketlerden ise fatura yanında verilen hizmeti, hizmetin değerini ortaya koyacak her türlü belgenin muhafazası yararlı olacaktır.
Rakam arttıkça belgeleme hacminin de artmasında fayda vardır.
Her türlü yazışma, proje, rapor, öneri, tenkit vb. her şeyi saklamak gerekir.
8. KDV matrahı ne olacak?
Stopajın matrahı (brüt tutar) aynı zamanda sorumlu sıfatıyla yapılacak KDV beyanının da matrahı olacaktır. SS KDV, ÇVÖA olsun, olmasın stopaj yapılsın, yapılmasın her halükarda uygulanacaktır.
9. Örtülü sermaye ile ilişkisi nedir?
Hizmetle ilgili de olsa şayet ilişkili şirketten aldığınız hizmetin bedelini ödemezseniz veya ticari teamüllerin ötesinde bu borcu taşırsanız, bu borcunuz örtülü sermaye hesabında dikkate alınabilir. Varsa kur farkları ve vade farkı/ faiz vb. ilave ödemelerin örtülü sermaye sayılan kısmı gider olarak dikkate alınamaz.
10. Transfer fiyatlaması açısından ne yapmalı?
Yurtdışından hizmet aldığınız şirket ilişkili şirketse transfer fiyatlaması (eski adı ile; nam-ı diğer örtülü kazanç dağıtımı) hükümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir.
Hizmetin bedelinin piyasa fiyatlarına uygun olduğunu ortaya koyabilecek her türlü belgenin muhafazası ve piyasaya uygunluğunun araştırılması ve alınan hizmetin varlığını ortaya koyacak belgelerin saklanması gerekmektedir.
11. İşin gümrük boyutu ne olacak?
Yurtdışından gelen fatura daha önce ithal edilen bir malla ilgili ve bu malın maliyetini artırıcı mahiyette ise, ithalat sırasında beyan edilip edilmediği, bu tutarın da ithalat değerinin tespitinde dahil edilip edilmediği sorgulanabilecektir.
12. Ödeme serbest bölgeden yapılıyorsa ne olacak?
Ödemenin serbest bölgeden yapılıyor olması stopaj yükümlülüğünü kaldırmamaktadır.
13. Kur farkları (stopaj ve KDV için) ne olacak?
Mali İdare, ÇVÖA olan ülke mukimlerine yapılan ödemelerde kayıt ile ödeme dönemi arasında oluşan kur farkları için ayrıca SS stopaj beyan edilmeyeceğine ilişkin çelişkili görüşler vermiştir. Bu konuda görüş alınarak işlem tesisini tavsiye ediyoruz.
Ancak Mali İdare, KDV konusunda SS KDV uygulanacağı görüşündedir.
14. Ödeme ithalat veya ihracat komisyonu ise ne olacak?
Yurtdışına ihracat komisyonu ödemesi yapılıyorsa SS KDV hesaplanması ve SS stopaj yapılması gerekmemektedir.
15. Türkçe'ye tercüme gerekiyor mu?
Yurtdışından gelen faturanın Türkçe'ye tercümesi gerekmiyor.
Ancak incelemeler sırasında gerek görüldüğünde tercüme zorunluluğu doğabilecektir.
16. Debit / credit note kabul edebilir miyiz?
Alacaklandırma notu (credit note) sizin yurtdışına olan borcunuzu azaltması, ilave bir indirim almanız anlamına gelecektir.
Mali İdare verdiği bir kısım yazılı görüşlerde credit note kabulünün mümkün olacağını ifade etmiştir.
Borçlandırma notu (debit note) sizin yurtdışına olan borcunuzu artıran ilave fatura anlamına gelen bir belgedir. Şayet gerekli, faturada olması gereken tüm bilgileri taşıyorsa, yabancı bir ülkede Vergi Usul Kanunu'na uyma zorunluluğu getirilemeyeceğinden, kendi ülke mevzuatına uygun olarak düzenlenmiş bu tür belgelerin kabulü gerekmektedir.