Yurtdışında iş yapan Türk müteahhitlik firmaları gerçekten önemli işler yapıyorlar. Şimdi değil uzun süredir. Sezai Türkeş Fevzi Akkaya'nın 1960'lı yıllarda Libya'da açtıkları kapıdan çok sayıda Türk müteahhidi dışarıya yöneldi.
Dışarıda iş yapan Türk müteahhitlik firmaları büyüdü. Başarılarını izliyoruz, seviniyoruz.
Ancak bu başarı haberleri gazetelerde yer aldıkça, benim merakım depreşir. Bu başarılı müteahhitler ülkeye ne kadar döviz getiriyor diyerek rakamlara bakarım.
Bakan Zafer Çağlayan, geçtiğimiz günlerde Müteahhitler Birliği'ni ziyaret etti. Ve de yurtdışı müteahhitlik sektörünün bu yılın ilk yedi ayında üstlendiği proje sayısının 140, bu projelerin toplam değerinin ise 13.5 milyar dolar olduğunu müjdeledi.
Engineering News Report dergisinin belirlediği dünyanın en büyük 225 müteahhitlik firması listesine giren 33 Türk şirketinin plaket töreninde konuşan Çağlayan, geçen yıl üstlenilen 458 projenin toplam değerinin 18.5 milyar dolar olduğunu söyledi.
"Bu yılın ilk yedi ayında üstlenilen 140 projenin toplam değeri 13.5 milyar dolar. Firmalarımızın Ocak-Temmuz döneminde en fazla proje ürettikleri ülkeler Türkmenistan, İran, Etiyopya, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri" dedi.
Listedeki 33 firmanın en üst sırasında, geçen sene 56., bu sene 59. sırada olan ve faaliyetlerini Türkmenistan'da devam ettiren Polimeks İnşaat yer aldı.
İlk 100'de, Polimeks'in yanı sıra, Rönesans, Tekfen, Gama, Enka ve Ant Yapı yer alırken, Çalık, Yenigün, TACA, Eser ve Kontek İnşaat listeye yeni giriş yaptı.
Yurtdışı müteahhitlik hizmeti veren firmaların bu güne kadar 96 ülkede, 6 bin 618 projede toplam 223.1 milyar dolarlık iş büyüklüğü elde ettiğini kaydeden Çağlayan, "Artık herkes şunu iyi görüyor: Türk müteahhitleri sadece kolay günde iş yapan insanlar değildir, yangın yeri ülkelerde, cesurca o ülkenin halklarından kopmadan, günlük yaşantılarına ayak uydurarak iş yapan insanlardır" diye konuştu.
Bu haberin üzerine ben de Merkez Bankası'nın Ödemeler Dengesi tablolarını inceledim. Müteahhitler her yıl ülkeye ne kadar döviz getirmişler diyerek rakamları alt alta dizdim.
Cari İşlemler Dengesi'nde ithalat ve diğer döviz giderleri toplam döviz giderlerini oluşturur. Toplam döviz gelirlerinde ise ihracat geliri ile hizmet gelirleri ana kalemlerdir.
Hizmet gelirlerinin 3 önemli kalemi ise, turizm, taşımacılık ve müteahhitlik geliri kalemleridir.
Aşağıda yer alan tablodan görüleceği gibi yurt dışında büyük başarılara imza atan müteahhitlerin getirdikleri döviz yaptıkları işlere göre düşük rakamlarda.
İşin kötüsü bu yıllardır aynı çizgide gidiyor. Artmıyor. İşte kafa karıştıran da bu. Müteahhitler Birliği her halde bu çelişkiyi açıklayabilir. Açıklamaya ihtiyaç var. Çünkü alınan işin büyüklüğü ile gelen para miktarı arasındaki fark çok büyük.