Yunanistan ile ilgili olarak son zamanlarda o kadar çok haber var ki, neyin ne olduğunu anlamak güçleşti. O nedenle bu köşede durumu toplu olarak anlatan değerlemelerden aktarmalar yapıyorum. BBC Newsnight Programı, ekonomi editörü Paul Mason'un 10 başlıkta Yunanistan krizini anlatan bir yazısını okudum.
Paul Mason durumu şöyle özetliyor:
1. Avrupa Birliği liderlerinin üzerinde anlaşamadıkları konu şu: Yunanistan'ın borç geri ödemelerini baştan tanımlanmış, kontrollü bir yapı içinde aksatmasına dolayısıyla da banka ve emeklilik fonlarının
Yunanistan'a verdikleri borçları silinebilir mi? Almanya'nın bu soruya yanıtı 'evet' iken, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet 'hayır' diyor.
2. Mesele, Yunanistan'ın IMF ve AB tarafından 110 milyar euro destekle gerçekleşen ilk "kurtarılışının" işe yaramadı. Şu an Yunanistan'ın işlemlerini gerçekleştirmek için IMF ve AB'den gelecek 85 milyar euroya ve dahası 30 milyar euroluk malvarlığını satmaya ihtiyacı var, zira uluslararası piyasalardan borç alamıyor.
3. AB, Yunanistan'a yapılacak yardıma karşı olanları ikna etmek için Yunanistan'dan kamu harcamalarını yüzde 10 oranında azaltması, kamu çalışanlarının maaşlarından üçte bir oranında kesinti yapması ve 50 milyar euroluk özelleştirme gerçekleştirmesi isteniyor.
4. Ancak bu koşulları Başbakan Papandreu tarafından meclisten geçiremiyor.
5. Dolayısıyla, euro krizinin aşılabilmesi için Yunanistan'ın bütçe denkliğini sağlaması zorunlu.
6. Finans piyasaları zaten bir süredir Yunanistan'ın borcunu zamanında ödeyememesi beklentisi doğrultusunda pozisyon aldılar bile.
Alacaklarının yüzde 50 ile yüzde 70 arasında bir kısmını gözden çıkarmış durumdalar.
7. Ancak asıl mesele bu kayıpların hesap defterlerine nasıl kaydedileceğinde.
Ülkelerin borçlarına değer biçip bunları sigortalayanlar açısından borçların karşılıksız krediler hanesine geçmesi insanların risk algılamasını etkileyecek.insanlar riskten daha çok kaçınır olacak.
Portföyler riskten arındırılırken bankaların birbirlerine borç vermeye yanaşmadığı bir durum da ortaya çıkabilir.
Avrupa siyasetinde karar verici konumdakilerin kaygılandığı kredi darboğazı işte bu. Olaylar böyle bir darboğazı tetiklerse, bu tüm dünya ekonomisini etkileyecek.
8. Bunun alternatifi Yunanistan'ın borçlarını ödememesini kabul etmek ve bundan etkilenecek kuzey Avrupa ülkelerinin bankalarını kurtarmak için vergi mükelleflerinin parasını kullanmaktır. Piyasa oyuncuları Belçika bankası Dexia'nın böyle bir durumda alacağı darbenin Belçika hükümetinin borçlarını da gündeme taşımasından endişe ediyor.
9. Kim kaybedecek? Muhtemelen Yunanistan'a, Yunan bankalarına, Yunan halkına borç vermiş, kredi açmış olan banka ya da emeklilik fonları kaybedecek.
Yunanistan, Euro Bölgesi'nden ayrılsa bile kaynak edinmek için kemer sıkma önlemlerini uygulamak zorunda kalacak. Ancak ekonomik kararlarını almak için şimdi sahip olmadığı egemenliğe kavuşmuş olacak.
10. Konuşulmayan bir alternatif Avrupa için bir 'Marshall Planı' oluşturulmasıdır.
Bu olur ise Alman, Fransız ve İngiliz vergi mükellefleri gönüllü olarak Yunanistan, Portekiz ve İrlanda'ya para yollayarak bankaları ve ülke maliyesini desteklermiş olurlar. Yunanistan'a yapısal reformları hayata geçirecek zaman tanınır.
Paul Mason uyarıyor. Diyor ki,: Yunan halkı. Halk daha fazla kesintiyi kabul etmemekte, kesintilere direnmekte başarılı olurlarsa borç yükü altındaki İrlanda ve Portekiz için de örnek oluşturabilir.
O ülkelerde de direniş başlarsa işte o zaman AB karışır.
Bu tür değerlemeleri okuyunca insanın aklı karışıyor. Yunanistan sorununun çözümü bu kadar güç ise ve AB ülkeleri bu kadar risk altında ise nasıl oluyor da euro değer kazanmaya devam ediyor? Anlaması güç.