Yunanistan'ın önde gelen yazarı Nikos Dimou, "Yunanlılar çok az bir süre içinde feodal yapıdan moderniteye geçmenin yarattığı kültür şokunu yaşadılar. Batı ve doğu; geçmişin başarısı ve bugünün fakirliği; ortodoksluk ve aydınlanma arasında bir yerlerde kaldılar ve bu yüzden kimlik sorunu yaşıyorlar" diyor.
Alman Der Spiegel dergisi geçtiğimiz günlerde kapağında "Acropolis Adieu" (Elveda Akropolis) ifadelerini kullandı. Bu kapağın Yunanistan'da nasıl algılandığını tahmin etmek hiç zor değil. Bu kapaktan bir süre sonra, Yunanistan'ın önde gelen yazarlarından Nikos Dimou, Der Spiegel dergisine röportaj vermeyi kabul etti ve bu röportajda, ülkesinin içinde bulunduğu durumu ekonomik değil de, psikolojik açıdan değerlendirdi. Yani bir bakıma Yunan halkının ruh halini anlattı.
Söyleşisinde "Yunan ruhunu kasıp kavuran derin korkular" tanımını kullanan Dimou, yaşanan krize neden oldukları için öncelikli olarak Yunanlı politikacıları suçluyor ve politikacıların durumun vahametini halka anlatmadığını ifade ediyor. Dimou, "Şimdi ise gelmiş IMF, AB ve AMB'nın önlemlerinin barbarca olduğunu söylüyorlar. İki yüzlü politika yaptılar. Yunan halkı siyasi elitin kurbanı oldu" yorumunu yapıyor.
Bugün 76 yaşında olan Dimou, 37 yıl önce kaleme aldığı aldığı "Yunan Olmanın Izdırabı" isimli kitabında, "Bir Yunan arzu ve gerçek arasındaki farkı büyükmek için elinden gelen herşeyi yapar" diyor.
Dimou'nun röportajından öne çıkan satırlara bakacak olursak:
Çocuk gibiyiz
Yunan halkında hakim olan öncelikli duygu belirsizlik. Yunanlılar artık kendilerini güvende hissetmiyorlar. Bu durum aslına biraz da tarihleri ile ilgili. Büyük zorluklar çektiler, fakat belirsizlik aynı zamanda agresifliğe de yol açıyor. Biz komplo teorilerini severiz. Bu sayede belirsizliklerimize bir anlam kazandırmaya çalışırız. Bu yüzden sadece beynimiz ve mantığımızla değil, aynı zamanda duygularımızla da düşünürüz. Hatırlayın ki eski zamanlarda bilge Mısırlılar, Yunanlıları "çocuk" olarak tanımlardı.
Arada bir yerde kaldık
Modern Yunan her zaman eski Yunan'ın başarısının acısını çekti . Çünkü eski Yunanı ne unutabildi ne de daha iyi olmayı başardı. Bence Yunanlar çok az bir süre içinde feodal yapıdan moderniteye geçmenin yarattığı kültür şokunu yaşadılar. Batı ve doğu; geçmişin başarısı bugünün fakirliği; ortodoksluk ve aydınlanma arasında bir yerlerde kalmak, Yunanlılarda kimlik sorunu oluşmasına yol açtı. Bu yüzden bugün belirsizlik ve düzensizlik içindeler. Kendilerini sürekli olarak tehdit altında hissediyorlar.
Yunan halkı özgür değil
Diğerlerini ruhumuzu çalmaya gelen düşmanlar olarak görüyoruz Yunan halkı çok uzun bir süre özgür değildi. İlk başta çok dilli, çokuluslu bir imparatorluğun bir parçasıydılar, daha sonra 500 yıl boyunca Türk yönetiminde yaşadılar. Sonra aniden Avrupalı olmaları gerekti. Sonuçta bugün Yunan halkı hükümeti ile iyi ilişkiler içinde değil. Bu durumu Yunan halkı ile çalışmak yada ülkelerinde reform gerçekleştirmek istediğinizde somut bir şekilde görüyorsunuz. Yunan ruhuna hangi korkuların hakim olduğunu öğrenmek istiyorsunuz. Bu korkuların kriz zamanlarında iyice ortaya çıktığını düşünüyorum. Her zaman misafirperver olan Yunanlar, bir anda diğerlerini düşman olarak görmeye başlıyor. Ruhlarını çalmaya gelen düşmanlar olarak.
Sağ sol seçimi olmayacak
Eğer tasarruf önlemlerine uymazsak, euroyu kaybedeceğiz. Biri olmadan diğerine sahip olamazsınız. Umarım insanlar bunu düşünürler. Bu sağ ve sol arasında bir seçim değil, fakat euro ve drahma arasında bir seçim. Eğer partiler durumu bu şekilde değerlendirirlerse, sonuçları da tahmin edebilirler: Yunanların yüzde 78-81'i euroyu korumak istiyor. Ne yazıkki sadece "demokrasi" değil, "kaos" kelimesi de Yunancadan geliyor. Öte yandan dilemma da Yunan kökenli bir kelime ve Yunan zihniyetinin en çarpıcı özelliklerinden birini yansıtıyor. Bunu değiştirmek nesiller alacak. Fakat yine de bu krizi AB yardımı ile aşacağımızı düşünüyorum. Yine de ikinfi bir senaryo daha var. O da herşeyin dağılması ve işe en başından başlamamız.
Komplo teorileri
Yunan halkı hiçbir zaman suçu kendinde aramaz, diğerlerinde arar. Burada insanların sürekli olarak Angela Merkel'i veya Alman Finans Baknı Schauble'ı suçladığını duyarsınız. Oysa Merkel'in bizimle ne işi olsun? Hiç. Bu borcu biz yaptık ve AB'den yardım istedik. Burada olmalarının nedeni de bu. Bazıları ise Avrupalıların bu işten iyi para kazandığını düşünüyor. Tüm bunlar bankaların veya küresel kapitalizmin Yunanistan karşıtı yarattığı komplo teorileri.
Yunan hasta
Umarım bir çıkış yolu buluruz. Yunanistan'ın euro bölgesini terketmesi ağır sonuçlar doğurur. Sadece Yunanistan için değil, Avrupa da zayıflar. Bir psikanalist gibi, Yunan hastaya olup bitenlere mantıklı bakmasını, eurodan çıkmanın kendi yararına olmadığını anlatıyorum. Eğer hasta klasik bir Yunanlı gibi davranırsa, ikinci terapi seansına gelmeyebilir!