Yine bir ilk: Biden çekildi

Joe Biden’ın ABD Başkan adaylığından çekilmesi, benim gibi bu konu ile ilgili çalışan birçok kişiyi 1968 De­mokrat Parti kurultayından beri ilk kez böyle bir hadise ile karşı karşıya getirdi. 1968’den beri diyorum ama aslında bu olaya ilk dememin sebebi, 1968 kurultayında bile olma­mış birçok ilkin bu kurultay­da yaşanacak olması.

Bundan sonraki sürecin nasıl ilerleye­ceği, Trump’ın karşısında ye­ni adayın nasıl bir performans sergileyeceği, adayın kim ola­cağı, yardımcısının kim ola­cağı gibi birçok meseleyi ne yazık ki bir köşe yazısında anlatmak çok mümkün değil. O yüzden elimden geldiğin­ce çok detaya inmeden bu so­ruların cevaplarını bu yazıda vermeye gayret edeceğim.

Kurultaydan büyük bir kaos çıkardı

Öncelikle Biden 4 bin 700 delegenin ki 700’ü süper de­lege oyu, 3 bin 800 civarında­ki oyunu alarak başkan aday­lığını garantilemiş bulun­maktadır. Diğer bir deyişle Ağustos’taki Demokrat Par­ti kurultayında Biden’ın aday gösterilmemesi gibi bir duru­mu yoktu. Çünkü Biden yeter­li delege sayısına sahipti ve bu delegeler ona oy vermemezlik yapamazdı. Kurultaydan önce Biden kendi rızası ile çekildi.

Bu durumda yeminli 3 bin 800 delege, artık öz­gür ve istediği adaya oy verebilir duruma geldi. Açık söylüyorum; Biden kimseyi desteklemeyip bana ne deseydi, o ku­rultaydan büyük bir ka­os çıkardı. Oysaki Biden, tamamıyla Kamala Har­ris’i desteklediğini ifa­de etti. Delegeler bu des­teğe rağmen istediklerine oy vermekte yine özgürler. An­cak delegelerin kazananı olan adayın birini desteklemesi eğilimi büyük ölçüde delege­lerin oyunu etkiler.

Bununla beraber detaya girmek iste­mediğim birçok sebepten ötü­rü Kamala Harris, en geç 20 gün sonra Demokrat Partinin başkan adayı olacaktır. Kesin mi, tabii ki değil. Özellikle her türlü garipliğin yaşandığı bu dönemde, kimi aday yapsalar şaşırmam. Ama bu işin oluru, büyük ölçüde Kamala’dır.

Önce bir başkan yardımcısı seçmesi gerekiyor

Kamala Harris’in adaylığı açıklanmadan önce bir baş­kan yardımcısı seçmesi gere­kiyor. Bu aday şu an gündem­de adı geçen onlarca sena­tör ya da validen biri olabilir.

Ama benim gözümde bu işin bilimsel bir tarifi var. Başkan yardımcısı, başkanda ne ek­sikse onu tamamlayan olma­lıdır. Kamala Harris; Kalifor­niya’lı orada siyaset yapmış, siyahi bir kadın başkan adayı. Böyle çekişmeli ve her oyun önem arz ettiği bir seçimde yardımcının fark yaratması lazım. Mesela en güçlü isim­lerden biri 52 yaşındaki Mic­higan Valisi Gretchen Whit­mer. Michigan gibi önemli bir eyaleti Demokratlara tek­rar çevirir mi çevirir. Popü­ler mi popüler.

Başkanlık için adı geçiyor muydu, geçiyordu. Ama iki kadın aday, başkanlı­ğı Trump’a teslim eder. Gavin Newsom Kaliforniya Valisi Amerika’daki en popüler de­mokratlardan biri, beyaz bir erkek. Ama bence o da yanlış olur. Bir kere; ikisi de Kalifor­niya’lı. Demokratların zaten kendi kaleleri olan bir eyalet­ten iki aday çıkartma lüksü böyle kritik bir seçimde yok. Bir de Newsom, hala Kalifor­niya’daki bütçe açığı sorunu­nu çözemedi.

Doğal olarak da ciddi anlamda finansal nok­tadan darbe alabileceği ko­nularda Trump tarafın­dan çok üstüne gelinir. Benim şahsi kanaatim, adayın Kamala Har­ris’in batı tarafından olduğu düşünüldüğün­de onun aksine Ameri­ka’nın doğusundan ya da Mid-West’ten olma­sı, beyaz bir erkek ol­ması. Tercihen senatör değil, bir eyaleti hem de kritik bir eyaleti çekip çıkar­tacak bir vali olması, yaşı 40 ile 60 arasında olması ve Ka­mala Harris’e göre Demokrat Parti’nin yelpazesinin en sa­ğına yakın bir yerde konuş­lanması.

İlk adayım Pensilvanya Valisi

Kitabi bilgilere dayanarak, biraz önce ifade ettiğim zaru­ri özelliklere dayanarak kim olmalı derseniz; ilk adayım Pensilvanya Valisi Josh Sha­piro olmalı. 51 yaşında, Pen­silvanya’yı garantileyebile­cek, partinin en sağ kan önce bir başkan yardımcısı seçme­si gerekiyor adındaki salın­cak seçmenden, hatta cum­huriyetçilerden oy alabilecek bir isim Shapiro.

İşi kolay mı değil. Çünkü siyasi duruşu ve partinin sağ kanadından do­layı ne Gavin Newsom, ne de Gretchen Whitmer kadar De­mokrat Parti sisteminde des­tek buluyor. Ama kim olmalı derseniz birinci adayım Sha­piro’dur. İkinci adayım; Andy Beshear Kentucky Valisi 46 yaşında J.D. Vance’nin hem­şerisi.

İki Kentucky’li başkan yardımcısının mücadelesine döner. Kentucky gibi kırmı­zı bir eyaletten yüzde 60 ora­nında bir destekle seçilmiş demokratların göz bebeği bir aday. Son ihtimalim ise İlli­nois Valisi J.B. Pritzker; aile­si Hyatt Otelleri grubunun hissedarlarından, önemli bir isim. Bu üçü sırasıyla benim gözümde Kamala’nın seçimi kazanabilmesi için aday tarif­lerim. Şu an şu dönemde adı hiç geçmeyen biri de çıkıp Ka­mala’nın başkan yardımcısı olabilir hiç şaşırmam. Ama ol­ması gereken yaptığım tarif­tir, olması gereken budur.

Son olarak şunu söylemek isterim; üniversitedeki ilk Amerikan başkanlık seçimle­ri ve kampanyaları dersinde­ki hocam neredeyse 30 sene önce bize bu tarifi yapmıştı. Yani o günkü bilimsel tari­fi bugüne yorumladığımızda, Kamala’nın başkan, Shapiro veya Beshear gibi bir profilin­de başkan yardımcısı olması lazım. Aynı derste aynı hocam bütün bu bilimsel doğruları anlattıktan sonra şu sözü söy­lemişti; ‘’ABD’deki seçimlerin neticesini yapılan doğrular­dan çok alınan yanlış kararlar belirler.’’