Dünya nüfusunun yüzde 20'sine denk gelen 2 milyar kişilik bir pazarı temsil eden helal gıda sektörü, yılda ortalama yüzde 10'luk bir büyüme ile 580 milyar dolarlık bir sanayiye dönüşmüş durumda. Bu büyüme, küresel krizin etkilerini üzerinden atmaya çalışan Avrupa'yı heyecanlandırıyor.
Helal gıda sektörü, küresel krizin etkilerini üzerinden atmaya çalışan Avrupa için çok büyük bir fırsat sunuyor. Dünya nüfusunun yüzde 20'sine denk gelen 2 milyar kişilik bir pazarı temsil eden sektör, yılda ortalama yüzde 10'luk bir büyüme ile 580 milyar dolarlık bir sanayiye dönüşmüş durumda. Sektöre yönelik yapılan çok sayıda araştırma da bu durumu kanıtlar nitelikte.
Dubai merkezli Al Islami Foods CEO'su Alex Andarakis, helal ürünlerin süpermarketlerde daha fazla yaygınlaşması ile yüzde 10'luk büyümenin çok daha üzerine çıkılabileceğine işaret ediyor.
Euromonitor International tarafından nisan ayında yayımlanan rapor, helal et talebinin çok hızlı bir artış trendi içine girdiğine dikkat çekiyor. Küresel yönetim danışmanlığı şirketi AT Kearney tarafından yapılan bir başka araştırma ise, dünya genelinde Müslüman toplumunun yok sayılamayacak boyutta bir tüketici kitlesi yarattığını ortaya koyuyor. Araştırmada, "Asya'da yaşayan ve sayısı 1 milyona ulaşan Müslüman nüfus, son on yıl içinde yüzde 12 oranında artış kaydetti. Bu nüfusun dörtte biri Hindistan ve Çin'de bulunuyor. Avrupa'daki Müslüman nüfus son on yılda yüzde 140 oranında artış kaydetti. Rusya Federasyonu'nda yaşayan Müslüman nüfus ise 30 milyona ulaşıyor" bilgilerine yer veriliyor. Araştırmada, nüfus artışı ile birlikte, satın alma gücünün de önemli ölçüde yükseldiğine dikkat çekiliyor.
Sonuç olarak, 2025 yılında Müslüman nüfusun, toplam dünya nüfusunun yüzde 30'unu oluşturacağı tahmin ediliyor. Bugün dünya genelinde helal et tüketicilerinin 2 milyar olduğunu dikkate alırsak, bu, dünya genelindeki her dört kişiden birinin helal et tükettiği anlamına geliyor. Yani hiç kimsenin yok sayamayacağı kadar büyük bir pazar. Bu yüzden, Avrupa başta olmak üzere, tüm dünya ülkelerinde gerek büyük markalar, gerekse küçük girişimciler bu genç ve hızla büyüyen piyasadan pay almaya çalışıyorlar.
Fransız Solis Araştırma Kurumu Başkanı Abbas Bendali, "Helal gıda pazarı, sosyolojik bir gerçeğin ekonomik yansıması" şeklinde tanımlıyor yaşanan bu gelişmeleri. Bendali'ye göre, sektörün büyümesindeki en büyük etmek, yaşadıkları ülkenin yaşam tarzına uyum sağlayan, satın alma gücü önemli ölçüde artan, ikinci ve üçüncü kuşak Müslüman toplumun hızla artması. Tüm bu değişimin sonucu olarak, önceleri mahalle bakkallarında bulunabilen helal ürünler, bugün Avrupa'nın çok sayıda süpermarketinde raflara yerleşmiş durumda.
Fransa'da yılda yüzde 15 büyüme
Helal gıda sektörünün en hızlı büyüdüğü ülkelerden biri Fransa. Yılda yüzde 15 oranında büyüme gösteren sektör, Fransa'da 5.5 milyar Euro'ya ulaşan bir ciroyla çok sayıda firmanın iştahını kabartıyor. Hatta sektör, 3 milyar Euro'luk bir pazar olan organik gıda sektörünü bile geride bırakmış durumda. Reghalal, Isla Delis gibi firmalar, sektörde oldukça önemli cirolar gerçekleştiriyorlar. Ünlü fast-food zinciri Quick helal hamburger sattığı sekiz restoranını, on beşe yükseltmeyi hedefliyor.
Helal gıda sektörü sadece gıda sektörünün ağır oyuncularını ilgilendirmiyor, aynı zamanda yaratıcı genç girişimcilere de yeni bir alan yaratıyor: Süpermarket Hal'shop kurucusu Rachid Bakhalq; et ve hazır yemek markası Halaland ve süpermarket Baker Market'in kurucusu Baker Aldilaimi bunlardan bazıları.
'Nurdan'ın Tarifleri' beğenildi
Nisan ayında piyasaya giren Pierre Martinet ve "Nurdan'ın Tarifleri" de bu sektörde ilgi çeken son markalardan birisi. Pierre Martiney'nin Türk asıllı eşi Nurdan Martinet'nin tarifleri piyasaya çıkmasından hemen iki ay sonra, 15 dergide yayınlanmaya başladı.
Büyük markaları cezbediyor
Büyük markalar da sektörle yakından ilgileniyor. Nestle bunlardan birisi. İsviçreli gıda devi, Maggi ve Herta markaları altında 30'a yakın helal ürün sunuyor. Nestle'nin Etnik Departman Direktörü Bruno El-Kasri Fransız L'Express dergisine yaptığı açıklamada, "Sonuçtan çok memnunuz. Ürünler doğrultusunda piyasanın yüzde 10 ila 18'ini elimizde tutuyoruz" diyor.
Nestle'nin yanı sıra McDonald's ve Tesco gibi markalar küresel helal pazarının yaklaşık yüzde 90'ını kontrol ediyor
Dünya gıda ticaretinde payı artıyor
Malezya, helal gıda üretimi konusunda en önemli üretici olmayı hedefliyor. Asya ve Ortadoğu'da hükümetler bölgesel "helal merkezi" olmak ve helal lojistik sistemleri sağlamak amacıyla milyonlarca dolar yatırım yapıyorlar. Bu yönde artan rekabet, üretim ve tedarik zincirlerinde de oldukça ilginç değişimlere yol açıyor. Örneğin Suudi Arabistan'a ait tavukların büyük bir bölümü Brezilya'da yetiştiriliyor. Bu da Brezilya'da hayvan kesim işlemlerinin "helal" yöntemlerle gerçekleştirildiği anlamına geliyor. Yeni Zelanda'daki kesimhaneler İran ve Malezya'dan gelen delegasyonlar tarafından inceleniyor.
Bugün helal gıda ticaretinin yıllık 347 milyar dolara ulaştığı belirtiliyor. Avustralya'da helal et satışları son on sene içinde yüzde 70 oranında artış kaydetti. Yeni Zelanda'nın ithal ettiği kuzu etinin yüzde 95'ini helal et. Bu iki ülkede hükümetler helal et tüketimini destekliyorlar. Malezya, Singapur, Türkiye, Dubai ve BAE ise helal et ithalatının yapıldığı ülkelerin başında geliyor.
Helal gıda sektörünün önündeki en önemli sorunlardan birisi ise küresel anlamda standartların bulunmaması. Euromonitor raporu da dünya genelinde tanınan sertifikasyon kurumlarının ve standartların olmadığına dikkat çekiyor.
Modadan kozmetiğe, helal sektörü büyüyor
Helal sektörü sadece gıdada değil, modadan kozmetiğe, sigortadan elektroniğe, emlaktan sağlığa olmak üzere çok fazla sektöre yöneliyor. Araştırmalar pazarın yıllık değerinin 1 trilyon dolara ulaştığını ortaya koyuyor.
Örnekler ise oldukça fazla. Geçtiğimiz ay İngiltere'de müslüman bir işkadını, alkol ve hayvansal ürün içermeyen, ülkenin ilk "helal" makyaj ürünlerini piyasaya sürdü. Samine Akte "Bir Müslüman olarak, cildime ne sürdüğümü sorguladım. Bunların, İslam dininde helal olup olmadığını öğrenmek istedim. bazı ürünlerin domuzlardan elde edildiğini öğrenince bu işe girdim" dedi. Principle Healthcare ve Kanadalı Duchesnay gibi ilaç şirketleri jelatin ve hayvan türevi içermeyen içermeyen helal vitaminler satıyorlar. Aynı şekilde helal kozmetik ürünleri de önemli bir tüketici kitlesine hitap ediyor. Güney Koreli elektronik şirketi LG telefonlarına Mekke yönünü gösteren uygulamalar eklerken, Finlandiyalı Nokia Ortadoğu'daki başlıca camilerin konumlarını gösteren haritalar sunuyor.
Müslümanlar hangi helal gıdaları satın alıyor?
Ürün Yüzde
Et 99.3
Şarküteri 70
Hazır yemek 22.9
Et/tavuk bulyon 16.1
Çorba 12.7
Şekerleme 10.9
Domates sosu 9.4
Bebek maması 3
Kaynak: Solis
rakamlar
1 trilyon $
Helal ürün sektörünün büyüklüğü (kozmetik, ilaç, moda vs)
580 milyar $
Helal gıda sektörünün boyutu
% 10
Sektörün yıllık büyüme oranı
4'te 1
Dünyada dört kişiden biri helal gıda tüketiyor
347 milyar $
Küresel yıllık helal gıda ticareti
1 trilyon $
Helal ürün sektörünün toplam büyüklüğü (kozmetik, ilaç, moda vs)