Yumurta büyük küçük herkesi ilgilendiriyor. Her evde şöyle böyle yumurta tüketiliyor.
Yıllık talep 17 milyar adet yumurtaya ulaştı. Bu kadar yumurtayı köylerde, evlerin kümeslerinde üretmek imkanı olmayınca yumurta üretimi sanayi üretimine dönüştü.
Etlik tavuk ile yumurta tavuğu cinsi ayrıldı. Şimdilerde yumurta işletmelerinde 100 milyon yumurta tavuğu, yumurta üretiyor.
Devlet bir süredir tüketiciyi korumak amacıyla yumurtanın pazarlanma şekliyle ilgili düzenlemeler yapıyor. Önce yumurtanın soğuk zincir ile pazarlanması zorunluluğu getirilmişti. Sonra soğuk zincir şartı kaldırıldı. Her bir yumurtanın üzerine üreticinin numarasının üretim ve son tüketim tarihlerinin damga ile basılması zorunlu kılındı.
Yumurtaların üzerinde damga ile yumurtlama tarihi basılacak. Yumurtanın yumurtlama tarihinden en geç 21 gün içinde satışa sunulması, 28 gün sonra ise satıştan kaldırılması gerekiyor.
Yumurtlama tarihinden sonraki 9 gün içinde tüketiciye satılacak yumurtalar “Ekstra Taze” olarak adlandırılabilecek.
Yumurta canlı bir organizma. (Yemeyip, kümeste bırakırsanız, bir süre sonra içinden civciv çıkıyor!) Yumurtanın kabuğunda milyonlarca küçük delik var. Bu deliklerden yumurtanın içindeki hücreler nefes alıyor. Hücreler nefes aldıkça da yumurtanın içindeki yapı değişiyor. Bu yapı değişmesini biz yumurtanın lezzetinin kaçması, yumurtanın bozulması olarak adlandırıyoruz.
Normal oda veya mutfak sıcaklığında kalan bir yumurtanın, kümesten çıktıktan sonra ortalama 5-6 gün özelliği bozulmuyor.
Sonraki günlerde yumurtanın tadı, lezzeti, özelliği kaybolmaya başlıyor.
Bunun için yumurtada soğuk zincir uygulaması zorunluluğu getirildi. Ama uygulanamadı.
Nasıl ki tavuk, süt, tüketiciye soğuk zincirle ulaştırılıyorsa, yumurtanın da marketlerde ve bakkallarda 5-12 derece soğukluğu sağlayacak soğuk havalı vitrinlerde satışa sunulması gerekiyor.
100 milyon yumurtalık tavuğun, tabiatta serbest dolaşımını sağlama imkanı olmadığı için yumurta tavukları kafeslerde besleniyor. Tavuk çiftliklerindeki kafeslerde 1 metrekare alana 16 adet tavuk konuluyor. Tavuklar 19’uncu haftada yumurta vermeye başlıyor. 65’inci haftada yumurta randımanı yüzde 72’nin altına iniyor.
Randımanı düşünce ekonomik olmadığı için bu tavuklar kesiliyor.
Tavuğa fazla yem ve fazla ışık verilse veya müzik dinletilse bile 25-27 saatten önce bir yumurta vermiyor. Yumurta döneminde bir tavuktan 300-320 yumurta alınıyor.
Yumurtalık tavuk sürekli ayakta durduğu için kas yapısı gelişiyor. Bunun için yumurtalık tavuklar kesildiğinde etleri 1.5 saatte pişiyor. (Halkımız geç pişen bu yumurtalık tavukların çiftlik tavuğu olduğunu sanıyor.)