Bir süredir takip ettiğimiz ve üzerine birçok makale yazdığımız yeni teşvik sisteminin yasal düzenlemeleri, kısa bir süre önce yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile birlikte tamamlandı.
Geçtiğimiz hafta yayımlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'le, uygulamanın önünde pratik bir engel de kalmadı.
Bu gelişmeler sonucunda, konuyla ilgili mevzuatın bir envanterinin yapılması zamanı geldi. Daha önce yazılan makaleler mevzuat öncesi Başbakan'ın yaptığı sunum ve kamuoyuyla paylaşılan bilgiler çerçevesinde yazıldığından, yapılan düzenlemeler çerçevesinde konuların yeniden değerlendirilmesi de ayrıca kaçınılmaz oldu.
Bu kapsamda aşağıda; yeni teşvik sisteminin genel bir çerçevesini, önümüzdeki günlerde de yine bu köşede yeni teşvik ve sistemiyle ilgili makaleler bulacaksınız.
Yeni teşvik sistemi mevzuatı
Gelinen noktada, yeni teşvik sisteminin yasal tabanını aşağıdaki düzenlemeler oluşturmuştur:
- Kurumlar Vergisi Kanunu madde 32/A
- Katma Değer Vergisi Kanunu madde 13/d
- Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ek madde 3
- KDV genel tebliğleri seri no 69, 74, 87
- Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar (14.07.2009 tarih ve 2009/15199 sayılı)
- Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (2009/1)
- Gümrük Genel Tebliği (Yatırım Teşvik, 4)
yeni kararnamede teşvik unsurlarından biri olan, sigorta primi desteğinin yasal dayanağı yoktur. Bu amaçla hazırlanan tasarı TBMM'de 26.06.2009 tarihinde 5920 sayılı Kanun olarak yasalaşmış, ancak başka bir maddesi nedeniyle bu kanun Cumhurbaşkanlığı'nca TBMM'ye geri gönderilmiştir.
Yapılması beklenen düzenlemeler
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar'ın yayımı ile birlikte uygulama için zorunlu ikincil düzenlemeler tamamlanmış olmaktadır. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ'in yayımlanmasıyla uygulamanın önünde pratik bir engel de kalmamıştır.
Bundan sonra, destek unsurları itibariyle ilgili kamu otoritelerinin yapacakları düzenleme ve açıklamalar gelecektir. Bu kapsamda;
- Gelir ve kurumlar vergisi indirimiyle ilgili Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı genel tebliğleri ve sirkülerleri,
- Yatırım yeri tahsisiyle ilgili Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tebliğleri,
- Sigorta primi desteğiyle ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı genelgeleri,
beklenebilir.
Katma değer vergisi istisnası ve gümrük vergisi muafiyetiyle ilgili mevcut düzenlemeler yeterlidir. Bu nedenle bu teşvik unsurlarıyla ilgili olarak düzenleme ve açıklama ihtiyacı yoktur.
Yeni yatırım desteklerinden faiz desteğiyle ilgili olarak yapılması beklenen bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu desteğin uygulaması, Hazine Müsteşarlığı'nın banka ve finansal kiralama şirketleriyle yapacağı protokole bağlı olup, önümüzdeki günlerde bu protokollerin yapılması beklenmektedir.
Mevcut teşvik belgeleri için mevzuat
Yayımlanan Bakanlar Kurulu kararıyla;
- Kararın yayımından önce sonuçlandırılmamış teşvik belgesi başvurularının, başvuru tarihinde uygulanan karar hükümleri çerçevesinde sonuçlandırılacağı,
- Yeni teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin başvuruların, talep edilmesi halinde yeni karara istinaden değerlendirilebileceği,
- Mevcut teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar çerçevesinde devam edileceği,
- Yeni kararın yürürlüğe girdiği tarihten önce var olan kararlar çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında devam etmekte olan yatırımların, bu kararda öngörülen koşulları sağlaması halinde, yatırımların kalan kısımlarına bu kararın lehe gelen hükümleri uygulanmak üzere yeni teşvik belgesi düzenlenebileceği,
hükme bağlanmıştır.
Buna göre, mevcut teşvik belgesi sahiplerinin, devam eden yatırımlarının kalan kısımları için yeni teşvik unsurlarından yararlanabilmeleri, yeni teşvik belgesi almak üzere başvurmalarıyla mümkün olacaktır.
Devam eden yatırımlar için, yeni teşvik belgesi düzenlenebilmesi yatırımların konusuna ait asgari kapasiteleri ve bakiye kısmının asgari yatırım tutarını sağlamasına bağlıdır.
Karara göre, yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için;
- Asgarî sabit yatırım tutarının birinci ve ikinci bölgelerde bir milyon lira, üçüncü ve dördüncü bölgelerde ise beşyüzbin lira olması,
- Ancak, büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel yatırımlar ile genel teşvik sisteminden yararlanacak yatırımların varsa bu yatırımlar için ayrıca öngörülen asgarî sabit yatırım ve/veya asgarî kapasite şartlarını sağlaması,
gerekir.
Sonuç olarak, eski kararlara istinaden alınmış teşvik belgeleri kapsamında yatırıma başlamış ve yatırım harcamaları devam eden işletmelerin, belirtilen koşulları sağlamaları ve yeni teşvik unsurlarından da yararlanabilmeleri, yeni teşvik belgesi için başvurmalarına bağlıdır. Aksi halde yeni teşvik unsurlarından yararlanılması mümkün değildir.