Yatırımda kalabilmek  

Finansal piyasalarda yatı­rım yapmanın en zor yanı, çoklu alternatif içinden doğru olanı seçerek, getiri yaratmak. Hayatın her alanında olduğu gibi her zaman seçimler doğru sonuç vermeyebiliyor.

Bu nok­tada yatırımcı olarak psikolo­jiyi yönetmek ve yatırımda ka­labilmek önemli. Yatırımda ka­labilmenin gereği nedir diye sorarsanız, doğru şekilde çeşit­lendirilmiş ve riski dağıtılmış bir portföy olarak tanımlayabi­lirim.

Yatırımda çeşitlendirme, yatırım portföyünü farklı var­lık sınıflarına, sektörlere veya coğrafi bölgelere dağıtarak ris­ki minimize etmeyi amaçlar. Bu strateji, tek bir varlığın veya sektörün olumsuz performan­sının portföyün genel perfor­mansını olumsuz etkilemesini önler. Fon yatırımcıları için çe­şitlendirme, uzun vadede istik­rarlı getiriler elde etmenin ve piyasa dalgalanmalarına karşı korunmanın en etkili yolların­dan biridir.

Yatırım fonu ile ilgili son dönem yazılmış güzel kitap­lar arasında yer alan Joe Wig­gins’in Akıllı Fon Yatırımcısı: Aktif ve Pasif Fonlarda Daha İyi Sonuçlar için Pratik Adım­lar’ı tüm fon yatırımcılarının okumasında fayda var.

Kitap­ta yatırımda çeşitlendirme­nin faydaları şu şekilde öne çı­karılıyor; “Çeşitlendirmenin ‘doğru’ bir seviyesi yoktur; her bireyin gereksinimlerine ve özelliklerine bağlıdır. Çeşit­lendirme her derde deva de­ğildir. Bununla birlikte, yatı­rımcılar ne kadar özgüvenli ve ne kadar yoğunlaşmış olursa, kayıp riskinin de o kadar arta­cağını varsaymalıdır. Yoğun­laşmış fonlardan kaynakla­nan riskler aşırı ve keskin ola­bilir.”

Bununla birlikte doğru çeşitlendirme için önemli bir detay da vurgulanıyor; “Port­föyümüzdeki tüm fonlar aynı anda aynı oranda yükseliyor­sa, bir sorunumuz var demek­tir.”. Buradan çıkaracağımız nokta şu, iyi çeşitlendirilmiş bir portföyde tüm fonlar her dönem yükselmeyebilir ve ba­zı fonların bazı dönemlerde geride kalmasını sorun etme­mek gerekiyor.

Çeşitlendirme aşağıda belirttiğim içerikte olabilir;

-Varlık sınıflarında (Hisse, Ya­bancı Hisse, Sabit Getirili Enst.)

-Coğrafi olarak (ABD, Türki­ye, Gelişmekte olan ülkeler vb.)

-Tema olarak (Teknoloji, Temiz Enerji, Emtia)

-Aynı Temada içerik olarak (BIST30, BIST100 dışı, teknoloji vb)

-Portföy Yöneticisi (A Port­föy, B portföy vb)

-Para Birimi (TL, USD, EUR)

Bu kapsamda hem yerli his­se hem de yabancı hisse senedi ağırlıklı fonlarda çeşitlendirme örneği paylaşmaya çalışacağım. Yerli hisse tarafında farklı içe­rik barındıran fonları BIST30 ağırlıklı, sürdürülebilirlik en­deksine dayalı ve BIST100 Dı­şı hisse ağırlıklı şeklinde belir­ledim ve bu üç fondan oluşan bir portföyün getiri, volatili­te ve negatif getirili gün ora­nı gibi parametrelerini ince­ledim. Çıkan sonuca bakıldı­ğında sürdürülebilirlik hisse senedi fonunun riski düşürme ve çeşitlendirme adına katkısı­nın sınırlı olduğunu değerlen­dirmek mümkün. Bu çerçeve­de BIST30 ağırlıklı ve BIST100 dışı hisse içeren bir portföy çe­şitlendirme anlamında katkı sağlamış görünüyor. Getiriden ödün vermeden, daha düşük bir volatilite ile portföy, yatırımda kalabilmek açısından değerli.

Benzer yaklaşımı son dö­nemde ciddi prim yapan ABD Nasdaq100 ve S&P500 endeks­lerindeki hisselere yatırım ya­pan fonlar için oluşturmaya ça­lıştım. Özellikle Nvidia, App­le ve Amazon’daki güçlü seyir, tüm ABD endekslerini taşıyor ama sürdürülebilirliği konu­sunda soru işaretlerinin de ço­ğaldığını görüyoruz Bu kap­samda yine aynı mantıkta, de­fansif olarak değerlendirilen sağlık, sürdürülebilirlik tema­larıyla bir çeşitlendirme sağla­maya çalıştım. Beklenenin ak­sine sağlık yerine sürdürüle­bilirlik temasıyla daha iyi bir çeşitlendirme oluştuğu sonu­cu ortaya çıktı. Verilere baktı­ğımızda portföy oluşturmanın negatif getirili gün sayısı ve vo­latilite anlamında değerli oldu­ğunu söyleyebiliriz.

Çeşitlendirmenin, fon yatı­rımlarında uzun vadeli başarı­yı hedefleyen her yatırımcının temel stratejilerinden biri ol­masında fayda var. Getiri sağ­lamak kadar yatırımda kala­bilmenin de önemli olduğunu unutmamak lazım.