Yastık altı madeni açığa çıktı; altının toplam ihracattaki payı yüzde 10

İhracatın detaylarına bakıldığında son yıllarda bir fasıl dikkati çekiyordu; 71’inci fasıl. Kıymetli madenlerden oluşan bu fasıl kapsamında gerçekleştirilen ihracat, özellikle son yıllarda çok belirgin bir ivme kazanmıştı. 71’inci fasıl kapsamında yüze yakın madde bulunuyor. Ancak, iki kalemin toplamı, bu faslın yüzde 97-98’ini oluşturuyor. O iki kalemin biri; işlenmemiş şekillerde olan altın, bir başka ifadeyle külçe altın, diğeri ise altından mücevherci eşyası ve aksamı.

İşte altından kaynaklanmak üzere 71’inci fasıl kapsamındaki ihracatta son yıllarda çok hızlı bir artış görülüyor. Ayrıca, bu yıl ihracat genel olarak gerilerken, bu fasıldaki ihracatın artması, payın hızla büyümesi sonucunu doğurmuş bulunuyor.

Türkiye geçen yıl altı ayda 87 ton külçe altın ihraç etti. Bu ihracattan da 2.3 milyar dolar döviz elde edildi. Bu yıl ise aynı dönemde ihracatın 137 tona, elde edilen dövizin 3.8 milyar dolara yükseldiğini gördük.

İhracat, miktar olarak yüzde 57.4, değer olarak yüzde 65.6 arttı. Yani ihracatın bu hızlı artışında fiyatların yükselmesi önemli bir rol oynamadı. Altının onsu altı aylık dönemlerin ortalamasında geçen yıla göre yüzde 15’lik bir artış gösterdi. Bu fiyat artışı, bizim ihracatımıza daha düşük oranda, yüzde 5 düzeyinde yansıdı.

Yastık altı madeni!

Türkiye altın madeni bulmadığına göre bu ihracatın kaynağı neydi? Belli ki yastık altındaki maden açığa çıkıyordu. Sektör temsilcilerinin açıklamalarına göre, altın fiyatlarının yükselmesi, satışları artırmıştı. Anadolu’da en sağlam yatırım aracı olarak görülen ve kötü günlerin güvencesi olarak saklanan altın, yavaş yavaş piyasaya çıkıyordu.

Altın satışını hızlandıran iki etken vardı. Birincisi fiyatlar hızlı sayılabilecek bir artış göstermişti. İkincisi ise çok ciddi bir ekonomik kriz yaşanıyordu. İşsizlik artmıştı, çalışanlar daha az ücrete razı olmak durumunda kalıyorlardı. Ayrıca, tarım kesiminde de gelirlerin çok hızlı bir erimeye uğradığı biliniyordu.

İşte böylesine kötü günler için saklanan altın piyasaya sürülür oldu ve bu altınlar külçeye dönüştürülerek ihraç edilmeye başlandı.

İkinciliğe yerleşti

En çok ihracat yapılan fasıllar sıralamasında 71’inci fasıl, altının etkisiyle ikinci sıraya yerleşti. Bu yılın ilk altı aylık döneminde en çok ihracat 5.4 milyar dolarla otomotiv sektöründe yapıldı. İkinci sırayı ise 4.4 milyar dolarla 71’inci fasıl aldı. Üstelik otomotivde 7 milyar dolarlık da ithalat yapıldığı için net bir katkıdan söz etmek mümkün değil.

İsviçre’ye satılıyor

Türkiye, altın ihracatını ağırlıklı olarak İsviçre’ye yapıyor. İlk altı ayda büyük bir kısmı altından oluşmak üzere bu ülkeye 3.1 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirildi. İsviçre, 3.1 milyar dolarla, 4.5 milyar dolarlık ihracat yaptığımız Almanya’dan sonra ikinci sıraya yerleşti.

Yüzde 1.4 paydan yüzde 10’a

Türkiye’nin 71’inci fasıl kapsamında gerçekleştirdiği ihracat 2000 yılında yalnızca 400 milyon dolardı. Bu ihracat, toplam içinde yüzde 1.4 pay almıştı.

İhracat, geçen yılın tümünde 5.4 milyar dolara, pay da yüzde 4.1’e çıktı. Bu yılın ilk yarısında ise 71’inci fasıl ihracatı artarken, toplam ihracatın azalması, bu faslın toplamdaki payının yüzde 9.3’e ulaşmasıyla sonuçlandı.

İthalatta hızlı düşüş

Altından kaynaklanmak üzere 71’inci fasıl ihracatı artarken, ithalatta keskin bir düşüş kaydedildi. İlk altı ayda külçe altın ithalatı yüzde 88 oranında geriledi. 71’inci fasıldaki toplam ithalatta da yüzde 82’yi aşan oranda gerileme kaydedildi.