Daha önce de dile getirilmiş; 1.5 milyona yakın TOBB üyesinin her birinin bir kişi istihdam etmeye başlamasıyla yaklaşık 1.5 milyon kişiye iş yaratılacağı vurgulanmıştı. Bu görüş, önceki gün tekrarladı.
Aslında öneride teorik olarak yanlış bir taraf yok. Ortada 1.5 milyon irili ufaklı işletme varsa, bunlar da mevcuda ek olarak birer kişi daha istihdam etmeye başlarsa, alın size 1.5 milyon kişilik ek istihdam. Türkiye'de yaklaşık 3.4 milyon işsiz bulunduğuna göre, bu durumda her 100 işsizden 44'üne iş bulduk demektir.
Şu durumda kalan 1.9 milyon işsize başınızın çaresine bakın mı diyeceğiz; tabii ki hayır. Bu kişiler için de devlet herhalde bir şeyler yapacaktır.
Türkiye'de 26 bakanlık, bu bakanlıklara bağlı olarak da merkezde faaliyet gösteren 40'a yakın bağlı ve ilgili kuruluş var.
81 ilimizde en büyük mülki amirlik olan valilikten başlayan çok geniş bir yapılanma söz konusu. Bin kadar da ilçeye sahibiz.
Öte yandan, Türkiye'de 67 bin okul, 1500'e yakın hastane, 6 binin üstünde sağlık ocağı, 85 bin de cami bulunduğu biliniyor.
Ortalama olarak her bir TOBB üyesi bir kişi istihdam edecek güce sahip görülüyorsa, 26 bakanlığın her biri en az 1.000 kişi istihdam edebilir, değil mi…
Bakanlıklara bağlı ve ilgili kuruluşların gücü de herhalde 500'er kişi istihdam etmeye yetecektir.
Her bir valilik en azından 100 kişiyi işe alabilir. İlçelerin istihdam gücünü de unutmamak gerekir. Emniyetti, milli eğitimdi, tarım müdürlüğüydü, karayolları bölge şefliğiydi derken, bu kuruluşlar da 50'şer kişi alsa, sorunun çözümüne önemli bir katkı doğar.
Öğretmenler, doktorlar, imam ve müezzinler hastalanabilirler, o yüzden okullar, hastaneler ve camiler için yedek öğretmen, doktor ve din görevlisi istihdam edilebilir. Yani buralar için ikişer kişilik yedek istihdam oluşturulsa, en az 320 bin kişilik istihdam demektir.
Gelin toplamaya çalışalım: Bakanlıklar 26 bin kişi, bakanlıklara bağlı kuruluşlarla ilgili kuruluşlar 20 bin kişi, valilikler 8 bin kişi, illerdeki resmi kuruluşlar en az 20 bin kişi, hastane, okul ve camiler 320 bin kişi. Yani toplamda neredeyse 400 bin kişi.
TOBB üyelerinden sağlanacak 1.5 milyon, kamunun iş vereceği 400 bin, eder 1.9 milyon kişi; işsiz olarak geriye kalır 1.5 milyon kişi, onlara da zamanla bir fırsat yaratılır elbette.
İnanın çok yakındır; biz, 1.5 milyonu özel sektör eliyle, 400 bini de kamu eliyle olmak üzere bu şekilde 1.9 milyon kişiye iş yaratıp, işsiz sayımızı kısa sürede yarıdan fazla düşürelim, ikinci Nobel ödülünü bu kez ekonomi alanında Türkiye'ye getireceğiz, hiç kuşkunuz olmasın!
Bir işçinin maliyeti 886 lira
Bir yandan her TOBB üyesinin bir kişi istihdam ederek işsizlik sorununun çözümüne katkıda bulunması isteniyor, bir yandan da küçük esnaf için destek paketi açılıyor. İstihdam artırabilecek durumdaki esnafın desteklenmesi kaynak israfı değil mi?
Herhalde hiç kimse sigortasız işçi istihdam edilmesini önermiyordur. Peki küçük bir işletme, sigortalı olarak asgari ücretten bir kişi istihdam ettiğinde ne kadar bir ödeme yapmak durumunda?
Brüt asgari ücret 729 lira, buna 142 lira sigorta primi ve 15 lira işsizlik sigortası primi ekleniyor ve böylece işverene toplam maliyet 886 lirayı buluyor.
İşverene maliyeti 886 liraya ulaşan bir asgari ücretlinin cebine kaç lira giriyor dersiniz?
729 liralık asgari ücretten 103 lira sigorta primi, 7 lira işsizlik sigortası primi, 93 lira gelir vergisi, 5 lira damga vergisi kesiliyor, 55 liralık asgari geçim indirimi ise ekleniyor ve böylece işçinin eline 577 lira geçiyor.
Yani asgari ücretli bir işçinin işverene maliyeti olan 886 lira ile işçinin cebine giren 577 lira arasındaki 309 liralık fark devlete gidiyor.
Acaba bu 309 liralık yük, işverenin omzundan tümüyle ya da kısmen bir süre için alınsa istihdam artışına katkı yönünde daha anlamlı ve işe yarar bir adım atılmış olmaz mı…