Rusya ve İsrail ile sorunlar büyük ölçüde aşılmış ve bir yakınlaşma sağlanmış olsa da bu durum turizm sektörünün içinde bulunduğu sıkıntının kolay kolay geride bırakılabileceği anlamına gelmiyor. Rusya'dan turist gelmeye başladı, belli ki İsrail'den de daha fazla gelen olacak ama bu durum toplam turist sayısını ve gelirini geçen yılki düzeylere taşımaya yetmeyecek, bu kesin. Ayrıca bu yıl bir başka olumsuzluk yaşıyoruz, gelen turistler geçen yıllara göre çok daha az harcama yapıyor.
Dolayısıyla hem turist sayısındaki düşüş yüzünden gelir azalıyor, hem de kişi başına harcamadaki gerileme yüzünden bir kayıp ortaya çıkıyor.
Geçen yılın ilk çeyreğinde yabancı turistler kişi başına 884 dolarlık harcama yapmışlardı. Bu yıl ilk çeyrekteki kişi başına harcama 717 dolara düştü. Tam yüzde 19'luk bir gerileme var.
Yurtdışında ikamet eden Türk vatandaşlarının Türkiye'deki harcamaları ise ilk çeyrekler itibariyle 994 dolardan 1.059 dolara çıktı. Bu artışa rağmen, kişi başına toplam turizm geliri 911 dolardan 796 dolara geriledi.
Kişi başına ortalama harcamanın en yüksek olduğu çeyreğin birinci çeyrek olduğunu da belirtelim. İlk çeyrekte daha çok kültür turizm gerçekleştiriliyor ve bu amaçla gelen ülkelerin vatandaşları da görece fazla harcama yapıyor. Deniz turizmi için gelenlerin harcaması ise daha az.
Geçen yıl yabancı turistler kişi başına birinci çeyrekte 884 dolar, ikinci çeyrekte 691 dolar, üçüncü çeyrekte 670 dolar, dördüncü çeyrekte ise 737 dolar harcadılar.
En çok parayı Tunuslular harcıyor
Bu arada yabancı turistlerin Türkiye'deki kişi başına harcamalarında ilginç detaylar dikkat çekiyor. Son üç yıldır kişi başına harcamada Tunuslular ilk sırada bulunuyor. Tunus vatandaşları 2013'te 1.343 dolar, 2014'te 1.649 dolar ve geçen yıl 1.715 dolarlık kişi başına harcama gerçekleştirdiler. Tunus vatandaşlarının üçte iki kadarının Türkiye'ye bireysel olarak geldikleri ve paket tur ucuzluğundan yararlanmadıkları, bu yüzden de kişi başına harcamanın yüksek göründüğü belirtiliyor. Ancak, kişi başına harcama böylesine yüksek olmakla birlikte Tunuslu turistlerin sayısı çok az olduğu için toplam gelirde bu ülke vatandaşlarının pek önemli bir payı bulunmuyor.
Kişi başına harcamada ikinci sıradaki ülke çok dikkat çekici. Son üç yıldır kişi başına harcamada ikinci sırayı Suriyeliler alıyor. Suriyelilerin kişi başına 2012 yılında 409 dolar olan kişi başına harcamasının 2013'te birden 1.308 dolara çıkması, 2014 ve 2015'te de sırasıyla 1.502 ve 1.308 dolar olarak gerçekleşmesi ilk bakışta tuhaf bulunuyor. Bu biraz da Türkiye'deki Suriyeli mültecilerin turist gibi algılanıyor olmasından kaynaklanıyor. Mülteciler, turist olarak kabul edilmiyor elbette. Hatta, 2013 yılı üçüncü döneminden itibaren Gaziantep Karkamış, Hatay Cilvegözü ve Yayladağı, Kilis Öncüpınar ve Şanlıurfa Akçakale sınır kapılarından çıkış yapan Suriyeliler, çıkış yapan ziyaretçiler anketi kapsamında dikkate alınmıyor. Çünkü buralardan çıkanların hemen hemen hiçbiri turist değil ve bu çıkışların dikkate alınması kişi başına harcama tutarını çok değiştirebilecekti. Türkiye'den çıkış yapan Suriyeli turistlerin genellikle diğer sınır kapılarını kullandıkları ve bunların da görece yüksek gelir grubundaki kişilerden oluştukları belirtiliyor.
En çok gelir Türk vatandaşlarından
Türkiye'ye en fazla turizm dövizini Türk vatandaşları kazandırıyor. Bu, yıllardır böyle. Yurtdışında yaşayan ve turistik seyahat amacıyla Türkiye'ye gelen Türk vatandaşları geçen yıl 5.8 milyar dolar bıraktı. Döviz tutarı, önceki yıllarda 6 milyar doların üstündeydi.
En çok döviz geliri sağlanan ülke ise Almanya. Bu ülkeden elde edilen döviz geliri 2015 yılında 3.5 milyar dolar.
2015 verilerine göre Rusya 1.9 milyar dolarla ikinci, İngiltere 1.7 milyar dolarla üçüncü, İran 1.6 milyar dolarla dördüncü durumda.
Kişi başına harcamada ise ilk iki sırayı Tunus ve Suriyelilerin aldığını belirttik. 2015 verilerine göre üçüncü sırada 1.195 dolarla İsrail, dördüncü sırada 1.039 dolarla Japonya, beşinci sırada da 1.021 dolarla Kanada vatandaşları bulunuyor.
Türkiye'ye en çok turizm dövizi bırakan Alman vatandaşları ortalama olarak 2015 verilerine göre 632, ikinci sıradaki Rus vatandaşları ise yine 2015 verilerine göre 521 dolar harcıyor.