Bataklığa yakın sığ bir denize kazık çakarak, 118 kumul üzerine inşa edilen Venedik, her yıl az biraz çöküyor. Son yüzyılda çöküş 23 santimi bulmuş. Küresel ısınma ve denizlerde kabarma gibi sorunlar yüzünden Venedik, en etkilenecek yerlerin başında. Rotterdam, St.Petersburg, Hamburg, Londra gibi başka liman şehirleri de tehdit altında aslında.
Kışın şehre güneydoğudan gelen Sirocco rüzgarı zaten denizi hep kabartır. Ve şehrin denizle hemzemin kısımlarını su basar. Turistler için "hoş" bir durumdur bu. Ama Venedik'te iş yapanlar ve yaşayanlar için işin hoşluğu yok. Ayrıca, her su baskını maddi hasar demek. Yüzlerce iş yeri ve otel, "yaklaşmakta" olan su baskını için önlem almak zorunda kalır. Bu sürekli tehdit nedeniyle alt katlarını ve kullanmaktan vazgeçti çoğu. Baskın tehdidi yılda 200 gün sürüyor.
Denizin şehre girmesi büyük tehlike: Bina temelleri ve kanal duvarları elden gidiyor. Binalarda yapısal sorunlar zaten çok. Bunlar artıyor. Ayrıca, Venedik yöresindeki kıyı şeridi için sürekli erozyon demek. Denizde tuz miktarı değişiyor. Dalga artıyor. Liman tesisleri zarar görüyor. Zaten bir de şehrin, karadaki "yeni şehir" kısmındaki rafineri falan gibi "pis" sanayi var. Durum vahim.
Bütün bu sorunlara çözüm olarak İtalyan hükümeti, Venedik'in de içinde olduğu uzun lagünün denize açılan üç ağzına 78 tane "kapı" yaptırıyor. Her biri 30 x 20 x 5 metrelik 350 tonluk kapılar, deniz yatağında yatacak. Denizde kabarma başlayınca, kapıların içindeki su dışarı basılacak. Kapılar deniz yüzeyine dikilecek. 110-300 cm kabarmaya direnecek. Şimdiye kadar en büyük su baskını 1966'da 200 cm olmuştu. Daha da kötü bir kabarma olursa, artık ona yapılacak bir şey yok galiba?
Taa dünyanın öbür ucundan, California Üniversitesi San Diego'dan, Venedik'e teknik destek var. "Yükselen deniz seviyesinden, kıyı ve lagünleri korumak için uyum stratejileri" isimli ortak eylem planında San Diego şehri Venedik'e sahip çıkıyor.
Ne alaka? San Diego da fazlasıyla deniz seviyesinde bir şehir. Hatta az bir deniz yükselmesiyle, şehrin havaalanı bile su altında kalacak. Üniversite, bu soruna kalıcı çözümler bulmak amacıyla Venedik yönetimiyle ortak harekete karar verdi.
Yapılacak iş listesi yüklü: Venedik ve yöresinde 45 km kıyıda deniz seviyesindeki değişikliğin yarattığı sorunların giderilmesi. 8 km uzunluğunda kumullarda denize direncin artırılması. Limanda 11 km uzunluğunda rıhtımın onarımı. Şehirdeki kanal duvarlarında -su geçirmeyen- İstria Taşıyla onarım ve yenileme çalışması: 11 km!
Projenin adı, afili: MOSE. Kızıldeniz'i ikiye bölen Hz. Musa gibi. MOSE=Modulo Sperimantale Elettomeccanico=Deneysel Elektromekanik Modül. 2014'te bitmesi gerekiyor inşaatın. Fatura: 4 milyar 272 milyon Euro. Avrupa Yatırım Bankası (EIB) projeye 480 milyon Euro kredi açmaya karar verdi.
Bu dev proje "Venezia Nouva" adlı bir konsorsiyuma katılan 50 şirketin işbirliğiyle yürüyor. Hesaba göre, önümüzdeki Temmuz'da kapakların ilk denemesi yapılacak.