Enflasyon rakamları açıklandığında genelde TÜFE (tüketici) endeksi üzerinde duruluyor.ÜRE(üretici fiyatlarındaki değişim) dikkatlerden kaçıyor..
Bir başka yanlış yaklaşım ,yıllık enflasyon oranları tartışılırken Aralık/Aralık rakamlarına, 2 uç noktadaki rakamlara bakılması. Halbuki insanlar,üreticiler,şirketler Aralıkdan aralığa alış veriş yapmıyor. 12 aylık dönemde hayat devam ediyor. Bu nedenle 12 aylık ortalamalara bakmak gerekir.
Dün açıklanan 2010 yılının tümüne ait enflasyon göstergelerine göre:
- TÜFE'de Aralık/Aralık artış yüzde 6.40'dır ve geçen yılın yüzde 6.53 oranının altındadır.
TÜFE'de 12 ay ortalamasına göre artış yüzde 8.57'dir ve geçen yılın 6.25'lik ortalamasının üzerindedir.
Gelelim üretici için önemli olan üretici fiyatlarındaki değişime:
- ÜFE Endeksi Aralık'ta yüzde 8.87 oranında artış göstermiştir.Geçen yıl artış 5.93 idi.
- Oniki aylık ortalamaya göre artış yüzde 8.52 dir. Geçen yılın 12 ay ortalama artışı yüzde 1.23 idi.
Görülüyor ki 12 aylık ortalamalara göre, tüketici fiyatları da üretici fiyatları da 2010 yılında bir yıl önceye göre artış göstermiştir.
Dikkat çeken bir başka gelişme ise, 2003 yılından bu yana tüketici ve üretici fiyatlarındaki artıştır.
2003 yılında 100.00 olan tüketici fiyatları 2010 sonunda 181.85 olmuştur. 2003 yılında 100.00 olan üretici fiyatları 2010 yılı sonunda 180.25'e ulaşmıştır.
Görülüyor ki uzun dönemde üretici ve tüketici fiyatlarındaki artış oranları birbirine eşitleniyor.
2010 yılında 12 aylık fiyat artışlarında dikkati çeken noktalar ise şunlardır:
12 Aylık ortalama fiyatlarda gıda ve alkolsüz içki fiyatlarındaki artış yüzde 10.58'dir.
Üretici fiyatlarında 12 aylık ortalamaya göre en fazla fiyat artışı tarımda görülmüştür. Artış oranı yüzde 20.7'dir.
İmalat sanayinde ortalama artış yüzde 6.02 iken, tekstil ürünleri imalatındaki fiyat artışı yüzde 9.53 olarak gerçekleşmiştir.
Ana metal sanayinde yüzde 18.01 oranındaki artış dikkati çekmektedir.
Elektrik, gaz ve suda fiyat artışı tahminlerin altında yüzde 3.59 olmuştur.
Genel değerleme yapılır ise şu söylenebilir.
12 Ay ortalamalarına göre tüketici fiyatları da üretici fiyatları da 2009 yılının üzerine çıkmıştır.
Üretici fiyatları 2009 yılı ile karşılaştırıldığında beklenmedik ölçüde artmıştır.
Bütün bunlara rağmen, küresel kriz ortamında, Türkiye'nin krizden çıkış çabalarında 2010 yılında TÜFE ve ÜFE'deki gelişme ekonomi politikasının bütünü bakımından bir başarı olarak değerlendirilecektir.
Fakat tüketici de üretici de bu fiyat artışını yüksek bulacaktır. Çünkü tüketicinin de üreticinin de geliri, 2010 yılı içinde bu fiyat artışını karşılayacak ölçüde yükselmemiştir.