Çok bilen, güveni sığınaklarda
limanlarda sanır.
Simsar kılıklıdır oysa sansar gemiler
gider gider gelirler; fink atıp,
tıp tıp güven damlatıp kıyılara
açıklara ucu açık kördüğümler ezberletirler.
Kurşun kalemin ucunu açar gibi açtık cari açığımızı. S&P kredi derecelendirmede, milli gelirin %9.2'si kadar bir cari açığı olumsuz kabul etmeyeceklerini ifade ettiler. Yıllık birikimli açığımız Nisan 2011 için 63.4 milyar dolar, 2011 sonu için ise 74 milyar dolar öngörüsüyle güncellendi. Açıkları karşılanmaz gereksinimler yarattığına göre, çözümü de orada aramalıdır. Eğer herhangi bir gereksinim yoksa, açık da olmaz. Eğer paranın bize doğru devinimi durdurulamazsa, su kütlelerinin önüne geleni yerle bir eden gücü kadar tehlikeli bir yıkım getirir. Uluslararası mobil sermaye kendi gelendir. Hem de sıkıştırıldığında ormanın en tehlikeli hayvanı oluveren sansar kadar umulmadık bir zamanda gelir giderler. Gelişleriyle sevinç, gidişleriyle hüsrandırlar.
Sıcak para girişleri açıkları körükler. Hiçbir ekonomi yoktur ki, açıkların yüküyle sürdürülebilir bir büyümeyi tesis edebilsin. Dünya ülkeleri arasında açıkçı ulusların bir listesini yapmak istesek; bizim dışımızda, ABD, İngiltere, Yunanistan, Arjantin, İrlanda, Yunanistan gibi uluslarla karşılaşırız. Şu nisan verilerine bakalım. Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı 2010'a göre 2,634 milyon dolar artmış. Yabancı bankaların tutumları, yerlilerin bu dönemdeki tasarruf tercihleriyle taban tabana zıttır. Yabancıların döviz mevduatında 1.074 milyon dolar artış, Türk Lirası mevduatlarında 5.344 milyon dolar azalış; oysa yerliler bankalardaki mevduatı; TL'de 861mio TL artırıp, yabancıda 2.066 milyon dolar azalmıştır. Bu şu demek, sıcak paralarını doğru yere plase etmek için seçim sonrasını beklemeyi tercih ediyorlar. Ayrıca TL'de hızlı bir aşınmayı hesap edip, sağlıklı çıkışları güvenceye alıyor. Karlarını realize edip tun tun kaçmak için böylesi bir yedeklemeye gereksinim duyuyorlar.
Ekonomiye duyulan güven, Moody's in bankaların görünümünü negatiften durağan almış olmasıyla teyit edildi. Buna çok şaşmamak gerek. Çünkü yabancılar, bu kriz dönemde alternatif ülkeler arasında dönüp dolaşırken, önlerine; Türkiye'yi, Brezilya'yı, Rusya'yı, Hindistan'ı, Çin'i koyup tekrar tekrar aldılar. DİBS'inde 3.883 milyon dolar almakla, ilk dört ayın toplamında 10.531 milyon doları yakalamış olduk.
Çözüm aşamasının içinde; %25 olan gayrimenkul kredilerinde öz kaynak oranını %40'a çıkarmak, BSMW'yi yükseltmek, taksitlendirmede sınırlar koymak gibi daha somut tedbirleri denemek, harı başına vurmuş cari açığın önünü kesmeye yetmez. Çünkü, bu adımların hepsini, carry trade mekanizmasını besleyen bir ucuz fon akışı karşısında; okyanusta küçücük bir taka gibi geliyor. Kaderiyle baş başa...