Üç şirket kuruldu, bir şirket kapandı

Şirket kuruluş ve kapanışları, ekonominin gelecekte nasıl seyredeceğine ilişkin önemli bir ipucu niteliğinde. Girişimci şirket kurmaya mı ağırlık veriyor, yoksa mevcut şirketlerle ilgili kapatma eğilimi mi güçlenmiş, dikkatle izlemekte yarar var. İşte TOBB, yılın ilk üç ayına ilişkin gerçekleşmeyi açıkladı ve gördük ki şirket kuruluş ve kapanışına ilişkin veriler çok açık bir şekilde tatsız bir duruma işaret ediyor.
Geçen yılın ilk çeyreğinde 16 bin 25 olan kurulan şirket sayısı bu yıl aynı dönemde 12 bin 626'da kaldı. Yani kurulan şirket sayısında yüzde 21'lik bir azalma var. Buna karşılık kapanan şirket sayısı yüzde 4'ten fazla arttı. 2011'in ilk çeyreğinde 3 bin 698 olan kapanan şirket sayısı, bu yıl 3 bin 860'a çıktı.
Kurulan ve kapanan şirket dengesinde belirgin bir bozulma söz konusu; bu çok açık. Bu bozulmayı, kurulan her 100 şirkete karşılık kaç şirketin kapandığına ilişkin göstergede daha rahat izlemek mümkün. Öyle ki, söz konusu denge, küresel krizin zirve yaptığı 2009'un ilk çeyreğindeki dengeden bile daha kötü.
2009'un ilk çeyreğinde kurulan her 100 şirkete karşılık 30 şirket kapanmıştı. Ekonomideki olumlu gidişle birlikte kurulan her 100 şirkete karşılık kapanan şirket sayısı izleyen iki yıl önemli ölçüde düştü. Söz konusu sayı, ilk çeyrek itibariyle 2010 yılında 25'e, 2011 yılında 23'e geriledi.
Ancak bu yıl, son dönemlerin en olumsuz gerçekleşmesi yaşanıyor. Bu yılın ilk çeyreğinde kurulan her 100 şirkete karşılık 31 şirket kapandı. Yani neredeyse üç şirkete karşılık bir şirket kapısına kilit vurmak durumunda kaldı.
Son üç yılın yıllık bazdaki rakamlarında da kurulan-kapanan dengesi bu yılın ilk çeyreğindeki düzeye yaklaşmamıştı bile. Kurulan-kapanan dengesi 2009'da 24, 2010'da 23, 2011'de ise 25 olmuştu.
Marttaki gerileme çok belirgin
Kurulan şirket sayısında ilk çeyrekte yüzde 21 gerileme oldu; ancak, mart ayındaki gerileme yüzde 31'i buldu. Geçen yılın mart ayında 5 bin 144 olan kurulan şirket sayısı, bu yılın martında 3 bin 558'de kaldı.
Mart ayında, geçen yıla göre kurulan şirket sayısındaki azalmanın yanı sıra, kapanan şirket sayısında da azalma oldu. Kapanan şirket sayısı yüzde 17 düşüşle 918'den 758'e geriledi.
Bankalar 161 şube açtı, 28 kapattı
TOBB, bankaların ilk dört ayda 161 şube açtığını, buna karşılık 28 şubeyi kapattığını açıkladı. Bankalar, ocak ayında 84, şubat ve mart aylarında 31'er, nisan ayında ise 15 şube açtılar. Bankalar, ocakta 11, şubatta 9, martta 5, nisanda ise 3 şubeyi kapatma yoluna gittiler.
Bankacılık kesimi dışında kalan şirketlerde ilk dört ay için açılan şube sayısı 8 bin 298, kapatılan şube sayısı 3 bin 734 olarak açıklandı.
TOBB'un şirket kuruluş ve kapanışlarıyla ilgili verileri ilk üç ayı kapsıyor. Şubelerle ilgili veriler ise dört aylık olarak aktarılıyor. Ancak, TOBB'un açıklamasının tarihi 20 Nisan. Dolayısıyla şube açılış kapanışıyla ilgili veriler en fazla 19 Nisan'a kadar dönemi kapsıyor olabilir. TOBB'un açıklamasında bu konuda herhangi bir bilgi yer almıyor.
Bu arada, şube açılış ve kapanışıyla ilgili verilerde geçmiş aylara ilişkin çok belirgin revizyonlar yapıldığı da dikkati çekiyor.