Anadolu girişimcisi sınırların ötesine taştı. Avrupa'da göçmen işçilerin uzantısı olarak hızlı bir yayılma ortaya çıktı. Birçok Avrupa ülkesinde Türk girişimciler işyeri açtı. Ama bugün Afrika'nın, Güney Amerika'nın, Asya'nın adı bilinmeyen bölgelerinde ve şehirlerinde de Türk girişimcilerinin işyerleri var.
Bizde genel inanış, ucuz işçilik nedeniyle Türk girişimcilerin yurt dışında iş yeri açtıklarıdır.
Açılan işyerlerine bakılır ise ucuz işçilik faktörünün ağırlık taşımadığı görülür.
İlginç bir başka gelişme, yurt dışında açılan iş yerlerinin çoğunun Anadolu sermayesi tarafından gerçekleştirilmesidir.
Büyük sermaye gruplarının genelde bankaları yurt dışında yayılıyor. Büyük sermaye gruplarından yurt dışında büyük ölçekli üretim tesisi kuranların sayısı az.
Perakendeci gruplar kendi markalarını yurt dışına taşıyarak satış ağlarını genişletiyor.
Fakat önemli olan adı duyulmamış bölgelerde ve şehirlerde küçük girişimcilerin yaptıkları yatırımlardır. Bu yatırımların çoğu üretime dönük yatırımlardır.
Hürriyet'te Ceyhun Kuburlu, Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu'nun (TUSKON) Hazine Müsteşarlığı verilerine dayanarak yaptığı araştırmanın özetini yayınladı
TÜRK girişimcilerinin yurt dışı yatırımları ile ilgili iki farklı yapının ortaya çıktığını anlatan Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, Türk girişimcileri yurt dışında yatırıma iten faktörleri şöyle sıralıyor: "Bunlarından birincisini sermaye veya istihdam göçü, ikincisini stratejik açılım olarak adlandırabiliriz. İşgücündeki ucuzluk ve enerji maliyetlerindeki ucuzluk yurt dışına sermaye göçünün iki ana sebebi."
Başka, "Erişilmemiş, bakir pazarlarda yer tutma, erişilmemiş pazarlarda büyüme potansiyelini yakalama" çabasından söz etmiyor.
Büyük yatırımlar için önem taşıyan ucuz işçilik konusu, küçük girişimcinin küçük ve orta ölçekli işletmesinde ağırlığı olan bir teşvik faktörü değil.
Araştırmada belirtildiğine göre, 2000-2010 yılları arasında 3 bin 641 yatırımcı Vietnam'dan Irak'a, Sri Lanka'dan Panama'ya, Brezilya'dan Angola'ya, Almanya'dan Malta'ya kadar 109 farklı ülkede yatırım gerçekleştirdi. Bu yatırımların tutarı ise 10 yılda 25 milyar doları geçti. Araştırmada, 10 yılda 500 milyon doların üzerinde Türk yatırımı çeken 7 ülke yer aldı. Hollanda, Azerbaycan, Kazakistan, Mısır ve Malta'yı sırasıyla Almanya, Amerika ve Lüksemburg takip etti. 265 yatırımcı Almanya'da 1.5 milyar dolarlık iş kurarken, 175 Türk işadamı Amerika'ya 1.2 milyar dolarlık yatırım yaptı. 2000-2010 yılları arasında en fazla Türk yatırımı çeken ülkelerden biri de Lüksemburg oldu. 30 işadamı 10 yılda Lüksemburg'a 722 milyon dolarlık yatırım yaptı. Son yıllarda Türk iş dünyası için potansiyel pazar olarak gösterilen Kazakistan da en çok yatırım çeken ülkeler arasında yer aldı. Özellikle turizm yatırımlarıyla öne çıkan Kazakistan'a 145 Türk işadamı 2.5 milyar dolarlık yatırım yaptı.
Yurt dışına yatırım yapan işadamlarının gözde ülkesi Hollanda'ya 5 milyar 346 milyon dolar yatırım gerçekleşti.
En az yatırımın yapıldığı ülkeler ise Kolombiya, Sri Lanka, Norveç, Angola, Portekiz ve Yeni Zelanda oldu. Bu ülkeler 250 bin doların altında Türk yatırımı çekebildi. Kolombiya'ya 10 yıl içerisinde sadece 10 bin dolarlık yatırım gitti. Sri Lanka 30 bin dolar yatırım çekerken, Norveç 42 bin dolar, Angola 100 bin dolar, Portekiz 137 bin dolar ve Yeni Zelanda 200 bin dolarlık yatırım çekti.
Yurt dışına en fazla sermaye transferi, enerji sektörü yatırımları için yapıldı. 2000 yılı itibariyle 25 milyar dolarlık sermayenin 4 milyar doları enerji yatırımlarına yöneldi. Bu yatırımların 3 milyar dolardan fazlası bankacılık, 2.5 milyar dolardan fazlası ise imalat sektörü için harcandı. Son yıllarda öne çıkan diğer yatırım alanı ise bilgi iletişim teknolojileri oldu. Bu sektörde 2 milyar dolara yakın yatırımı yurt dışında gerçekleştirdi.
Enerji ve bankacılık yatırımları bir yana bırakılır ise görülür ki sayı olarak yurt dışındaki yatırımların büyük bölümü ticarete, hizmet sektörüne ve üretime dönük küçük yatırımlar.
Bir ülkede 10 bin dolarlık 30 bin dolarlık yatırım ile iş yapmanın güçlüğü hatta imkansızlığı ortadadır. Bu noktadan hareket ile yurt dışındaki yatırımların büyüklüklerinin araştırmada yer alan rakamların üzerinde olduğu söylenebilir.