Amerika'da ikinci "dip" (kriz) beklentisi var. Moraller bozuk. Faiz indirimine devam ve de ekonomiye ek kaynak pompalama konuşuluyor.
Neden ?
Çünkü ABD ekonomisi için önem taşıyan tüketici kredileri kullanımında ve ev satışlarında gerileme var. Otomobil satışları cansız.
ABD ekonomisi tüketim ile canlılığını koruyor. Tüketimde kişisel harcamaların etkisi büyük. Kişisel harcamalarda kredi kullanımı önemli. ABD'de kişisel kredilerin büyüklüğü milli gelirin üzerinde.
Fakat krizden sonra halk kişisel kredileri azaltmaya, kredi kullanmamaya başladı.
Krizde önce 12.5 katrilyon olan tüketici kredileri 11.7 katrilyona gerilemiş durumda.
Kriz sonu konut satışlarında hareket bekleniyordu.
Temmuz ayında ikinci el konut satışlarında yüzde 27 gerileme görüldü.Yeni konut satışları yüzde 12.4 oranında azaldı:
İşte bu göstergeler ABD'de panik yaratıyor. ABD paniği Avrupa ülkelerini de olumsuz etkiliyor.
İyi de acaba bizde durum nedir ?
Bizde de faizler geriledi. Bizde tüketici kredilerinde azalma yok. Tüketici kredi kullanıyor. Yılbaşından buyana toplam tüketici kredisi ve kart borçları yüzde 18 arttı.
Yılbaşından buyana 8.5 milyar TL: tüketici kredisi kullanıldı. 10.5 Milyar TL. ihtiyaç kredisi kullanıldı.Kart borçlarında 5 milyar dolar artış oldu.
Kredilerdeki artışın etkisi piyasada da görülüyor. Piyasa canlı. Tüketimde artış var. Her ne kadar artışın büyük bölümünü ucuz ithal malı arzı yutuyor ise de gene de ekonomi genelinde durum ümit verici.
Konut satışları kriz öncesi dönemi yakalamasa da canlı . 2010 Yılının ilk yarısında 170 bin konut için tapu verilmiş. 2009 Yılında 510 bin konut için yapı/inşaat, 400 bin konut için oturma/iskan belgesi düzenlenmiş.
İşsizlik sorunu ciddiyetini koruyor,özellikle KOBİ'ler talep azlığı nedeniyle üretimlerini artıramıyor ama, genelde insanlar felaket bekleyişinde değil.
Tersine insanlar az da olsa gelecek hakkında iyimser. Yarınların bugünden iyi olmasını bekliyor.
Tabii ki Türk ekonomisinin ve halkının durumunu gelişmiş ve sanayileşmiş ülkelerinki ile karşılaştırma imkanı yok ama, görülüyor ki, Türkiye sanayileşmiş ülkelerden ayrışmış durumda. Büyük ülkelerde felaket bekleyişi ve endişesi sürüyor. Türkiyede böyle bir endişe ve korku yok. Daha iyi olur mu arayışı var.