Tüketici güven endeksi 2008 yılının ocak ayında 92.1 olarak gerçekleştikten sonra şubatla birlikte 90 sınırının altına indi. Endeks, geçen eylül ayına kadar da 90'ın altında kaldı. Hatta, tüketici güven endeksinin 2008 yılının kasım ayında 68.9'a kadar indiği görüldü. 2003 yılının aralık ayında oluşturulmaya başlanan endeks, ilk kez bu kadar gerilemişti.
Tüketici güven endeksi, eylül ayında, şubat 2008'den bu yana geçen 32 ayın en yüksek düzeyine çıktı. Endeks, eylülde 90.4 olarak gerçekleşti.
Önce eylül ayında son 32 ayın rekorunun kırılmasını sağlayan artışın hangi kalemlerden kaynaklandığına bakalım:
Tüketici güven endeksi eylülde ağustosa göre yüzde 3.5 artış gösterirken, bu artışa en büyük katkı gelecek üç aylık dönemdeki genel ekonomik duruma ilişkin beklentinin çok olumlu seyretmesinden geldi. Bu beklentide yüzde 7.24'lük bir iyileşme ortaya çıktı.
Mevcut dönemin altı ay öncesine göre satın alma gücü açısından olumlu olduğunu ortaya koyan endekste yüzde 2.52'lik artış oldu. Gelecek altı aylık dönemdeki satın alma gücüne ilişkin endeks de yüzde 3.94 arttı.
Ankete katılanlar, gelecek altı aylık dönemde iş bulma olanaklarının artacağı görüşünde. Bu konuya ilişkin endekste de yüzde 4.30'luk bir artış yaşandı.
Eylülde gerileyen tek kalem, mevcut dönemin dayanıklı tüketim malı almak için uygun olup olmadığı. Bu kalemdeki yüzde 0.09'luk düşüş de, genel eğilimi aslında fazla etkilemedi.
Endeks nasıl dalgalandı?
Tüketici güven endeksi 2008 yılı başından beri her seferinde biraz daha yukarıda tutunarak ve her seferinde daha az düşerek yukarı yönlü bir grafik çiziyor.
2008 yılının ocak ayında 92.1 olan endeks, izleyen beş ay boyunca geriledi. Sonra artışa geçen endeks, eylülde 80.7'ye çıktı, ardından çok hızlı bir gerileme yaşandı. Ekim ve kasımda çok hızlı gerileme gösteren tüketici güven endeksi, kasım ayında 68.9'la dip rekoru kırdı.
Endekste 2009 yılıyla birlikte bir çıkış başladı. 2009 yılının haziran ayına gelindiğinde tüketici güven endeksi 85.3 düzeyine yükselmişti. Ardından yeni bir düşüş süreci yaşandı; endeks kasım ayında 78.4'e geriledi.
Ve nihayet yeni yükselme sürecine girildi. Tüketici güven endeksi bu yılın haziran ayında 88'e kadar çıktı. İzleyen iki ay küçük de olsa bir gerileme yaşandı, eylülde ise son 32 ayın rekoru kırıldı.
Endeksin seyrinde dikkat çekici yönler var:
Birincisi; çıkışta oluşan tepe noktalar, bir öncesi tepe noktalardan hep yukarıda. Tepe noktalar; Eylül 2008'de 80.7, Haziran 2009'da 85.3, Haziran 2010'da 88 ve Eylül 2010'da 90.4.
İkincisi; inişte oluşan dip noktalar da bir önceki dip noktalardan hep yukarıda. Dip noktalar; Kasım 2008'de 68.9, Kasım 2009'da 78.4 ve son çıkış sürecinde gerileme yaşanan bir döneme işaret ettiği için dip sayılırsa Ağustos 2010'da 87.4.
Üçüncüsü; tepe noktalar haziran ve eylülde ortaya çıkıyor, dip noktalar ise kasımda.
Ve dördüncüsü, eğer bu yıl kasımda da benzer bir eğilim görme olasılığımız yüksekse, eylüldeki bu çıkış uzun soluklu olmayacak demektir.