Tontin

Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

Her şeyimiz tamam idi de bir Tontin'imiz eksikti.
Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun nasıl "bohça" bir kanun olduğu, içine ne kadar çok gereksiz maddeler doldurulduğu şimdilerde ortaya çıkıyor. Eşlerin her kefalette imza zorunluluğunu yeni öğrendik. Tontin'i yeni duyduk.

Türk Ticaret Kanunu'nu hazırlayanlar Tontin'i taslağa koymuşlar. İyi de taslak tartışılırken uzmanlar neden bunu fark etmedi? TBMM'de tasarı konuşulurken acaba milletvekilleri Tontin'i bilerek mi maddelere oy verdi?
Şimdilerde öğreniyoruz ki, Tontin insan hayatına (insanın erken ölüp ölmemesine) bağlı bir kumar. En az 10 katılımcı ile oynanıyor. Katılımcılar eşit ödeme ile bir fon oluşturuyor. Fona konulan ana para geri alınamıyor. Hayatta kalanlara fondan  kâr payı dağıtılıyor. Katılımcı ölünce tüm hakkını kaybediyor. Katılımcı azaldıkça dağıtılan kâr payı artıyor. En son hayatta kalan katılımcı tüm ana paranın sahibi oluyor.
Açık anlatımı ile erken ölüm üzerine bir kumar.
Tontin adı, sistemi 1653'te Fransa hükümetine pazarlamaya çalışan Napolili banker Lorenzo de Tonti'den geliyor. O yıllardan beri sistem farklı şekillerde uygulanmış, birçok ülkede istismar edildiği için, ahlaka aykırı görüldüğü için yasaklanmış.
Bizim eski Ticaret Kanunu'nda da yasaklı imiş.. * "Madde 1333'te - Ortaklar tarafından verilen muayyen birer taksit neticesinde tahassul edecek tutarların muayyen bir tarihte hayatta bulunanlar arasında paylaşılmasıyla yapılacak sigorta batıldır" hükmü varmış.

Yeni kanun ise şu maddeyi getirmiş:

- "Madde 1488 - Birden çok kişi tarafından verilen katkı payları ile oluşturulan varlıkların, belirli bir tarihte hayatta kalanlar ve ölenin önceden belirlemiş olması halinde, lehtarlar arasında paylaştırılması ilkesi uyarınca tontinler kurulabilir."
İşte bu maddeye dayalı olarak da. Hazine Müsteşarlığı, Türkiye'de hemen hemen hiç bilinmeyen tontin sigortasını, sigorta branşları içine dahil etmiş.
Resmi Gazete'de yayımlanan Tontin Sigortası Tebliği, sigortacılar arasında da şaşkınlık yaratmış.
Sakin olarak bir değerleme yapalım Tontin bu ülke insanına ne getirir? Hayat üzerine düzenlenecek kumar ile ilgili kanunun altyapıyı hazırlamak, sigorta uygulamalarına zemin hazırlamak ülkenin şu günlerde önceliği olan konuları mıdır? Yoksa "başkalarında var, bizde neden olmasın" mı diyeceğiz?

Tüm yazılarını göster