Güven endeksleri rakama dayanmayan, soruşturma kaynaklı, soruları cevaplayanların kişisel değerlemelerini yansıtan göstergeler.
Önemi ve yararı, soruları cevaplayanların değerlemelerindeki aylık değişimi yansıtması. Bu değişimlere dayalı olarak ekonominin aktörlerinin olan biteni nasıl değerlendirdikleri hakkında bilgi edinme imkanını vermesi.
Her ay TÜİK ve TCMB işbirliği ile gerçekleştirilen soruşturmaları yansıtan Sektörel Güven Endeksleri ile 3 sektörde (1 ) Hizmet, (2) Perakende ve (3) İnşaat sektörlerinde girişimcilerin (iş sahiplerinin-parmağı taşın altında olanların) kendi sektörleri ile ilgili değerlemeleri ve bekleyişlerini öğrenme imkanı ortaya çıkıyor.
Sektör temsilcilerinin değişik sorulara verdikleri cevaplar ağırlıklarına göre, Sektörel Güven Endeksleri’nde 0-200 aralığında değerlendiriliyor. Endeksin 100’den büyük olması sektörün mevcut ve gelecek döneme ilişkin iyimserliğini, 100’den küçük olması ise kötümserliğini gösteriyor.
Tekrarda yarar var. Endeksler rakama dayanmıyor. Cevaplayanların verdikleri cevapların, iyimserliğini veya kötümserliğini ağırlıklı olarak yansıtıyor.
- Haziran ayında 109,6 olan hizmet sektörü güven endeksi, temmuz ayında 105,4 değerine;
- 112,4 olan perakende ticaret sektörü güven endeksi 108,4 değerine ve
- 87,9 olan inşaat sektörü güven endeksi 85,3 değerine düştü.
Bu göstergeler, ekonominin bu 3 sektöründe, işlerin başında olanların güvenlerindeki azalmayı, bekleyişlerindeki kötüleşmeyi gösteriyor..
- TÜİK Açıklamasında “Hizmet sektörü güven endeksinde temmuz ayında görülen 3.8 oranındaki gerilemenin, son üç aylık dönemdeki iş durumu, son üç aylık dönemde hizmetlere olan talep ve gelecek üç aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi değerlendirmelerindeki kötüleşmeden kaynaklandığı” belirtiliyor.
- Temmuz’da perakende ticaret sektörü güven endeksinde görülen yüzde 3.6 gerilemenin ise, "gelecek üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar beklentisi alt endeksindeki yüzde 9,9’luk ve son üç aylık dönemde iş hacmi-satışlar alt endeksindeki yüzde 0,8’lik kötüleşmelerden kaynaklandığı” şeklinde bir değerleme var.
-İnşaat sektörü güven endeksinde temmuz ayında görülen yüzde 2.9 gerilemenin "gelecek üç aylık dönemde toplam çalışan sayısı beklentisi değerlendirmelerindeki kötüleşmeden kaynaklandığına" işaret ediliyor.
Aylık değişimler önemlidir ama, esas olan uzun süreli eğilimdir. Örneğin, Perakende Ticaret sektörü güven endeksi 2012 Mayıs ayında 114.1 idi. Temmuz ayında 109.3 oldu. 2013 yılı Ocak ayında 95.0’a geriledi. Nisan ayında 113.6’ya çıkmıştı. Temmuz ayında 108.4’e geriledi. Açık anlatımıyla perakendede güven yılbaşından sonra nisana kadar yükselmişken, nisan ayından sonra inişe geçmiş durumda. Ama eğilim geçen yılın eğilimine benziyor.